آنچه باید درمورد ترس از عنکبوت بدانید
ترس از عنکبوت به دلیل ظاهر ترسناکی که این موجود دارد، بین همه افراد شایع است. بدون اینکه بدانیم عنکبوت چه خطری داشته و چگونه می تواند زندگی ما را به خطر بیاندازد، از آن ترسیده و سعی می کنیم یا عنکبوت ها را بکشیم یا از آن ها فرار کنیم.
البته این ترس در صورتی طبیعی است که زندگی ما را تحت تاثیر قرار نداده و بر مسیر موفقیت ما چه به طور مستقیم و چه به صورت غیرمستقیم تاثیر نگذارد. ترس گاهی می تواند به قدری شدید و آزاردهنده باشد که کنترل زندگی عادی فرد را از او گرفته و همواره او را آزار دهد.
ممکن است شما هم از این موجود بترسید. البته ترس شما فقط به دلیل ظاهر عجیبش بوده و هنگامی که آن را در خانه، اتاق یا محل کارتان ببنید احساسات عجیب فیزیکی و روانی را تجربه نمی کنید.
قبل از اینکه ترس خود را نسبت به عنکبوت نوعی فوبیا بدانید، این مقاله را بخوانید. در این مقاله هر آنچه باید درمورد آراکنوفوبیا یا عنکبوت هراسی بدانید را توضیح می دهیم.
فوبیا چیست؟
فوبیا یا هراس زدگی ترسی بسیار شدید، آزاردهنده و غیرمنطقی بوده که در روانشناسی از اختلالات مرتبط با اضطراب دسته بندی می شود. هراس یا فوبیا هنگامی به فرد دست می دهد که در برابر محرکی آزاردهنده قرار بگیرد یا به آن فکر کند.
این احساس ترس که در فوبیا به فرد دست می دهد با ترس عادی از شرایط خطرناک متفاوت است. اولین تفاوت احساس ترس در فوبیا، محرکی است که فرد را تحریک کرده و به او احساس ترس می دهد. این محرک معمولی موجود یا موقعیتی عادی بوده و برای فرد خطری ایجاد نمی کند.
همچنین محرک هایی که فوبیا فرد را تحریک می کند، معمولا شامل یک چیز یا دسته ای از شرایط و محرک ها می شود. برای مثال در ترس از عنکبوت فرد تنها از یک موجود زنده ترسیده و نسبت به دیگر حشرات این احساس را ندارد.
محرک های فوبیا می تواند شامل دسته ای از شرایط باشد. برای مثال فردی که ترس از ارتفاع دارد، در شرایطی با ارتفاعات مختلف احساس ترس می کند. این شرایط می تواند شامل طبقه آخر برج، طبقه دوم ساختمان، بالای نردبان یا هواپیما باشد.
تفاوت دیگری که فوبیا با دیگر ترس ها دارد، علائمی است که فرد از خود نشان می دهد. در ترس های عادی فرد تنها احساس ترس را در درون خود احساس می کند. اما در فوبیا فرد نه تنها احساس ترس بسیار شدیدی را در آن شرایط تجربه می کند، بلکه علائم فیزیکی از جمله تنگی نفس را هم تجربه می کند.
شدت ترس در فوبیا به قدری است که فرد حتی هنگامی که به آن موضوع فکر می کند، این ترس شدید را تجربه می کند. این موضوع بر تمرکز روزانه فرد تاثیر گذاشته و می تواند تمرکز او بر رشد فردی را مختل کند.
آیا فوبیا قابل مدیریت و درمان است؟
زمانی که احساس فوبیا به فرد دست می دهد، نه تنها ترس و اضطراب شدیدی وجود او را فرا می گیرد، بلکه می تواند علائم شدید جسمی از جمله تنگی نفس، ضربان قلب شدید و تعریق داشته باشد. گاهی این علائم به قدری شدید می شود که فرد دچار حملات پنیک می شود.
ترس از عنکبوت می تواند با گذشت زمان شدیدتر شده و تاثیر بیشتری بر فرد بگذارد. همچنین ممکن است این ترس علائم فیزیکی شدیدتری را به فرد تحمیل کرده و وضعیت سلامتی او را تحت تاثیر قرار دهد.
به همین دلیل انکار و نادیده گرفتن فوبیا نه تنها به فرد در کنترل آن کمک نمی کند، بلکه می تواند شدت این اختلال اضطرابی را بیشتر کرده و درمان آن را سخت کند. سخت تر شدن روند درمان با تاثیر منفی بر وضعیت سلامت روان او و تمرکز بر موفقیت فرد همراه است.
بهترین راه درمان، جلسات مشاوره با رواشناس یا روانپزشک است. مشاوری ماهر با توانایی خود در شناخت و کنترل این شرایط می تواند به فرد کمک کند که این ترس غیرمنطقی را کنار گذاشته و در صورت تجربه دوباره، آن را مدیریت کند.
ترس از عنکبوت چیست؟
آراکنوفوبیا یا ترس از عنکبوت یکی از شایع ترین فوبیاهای تک عاملی یا محرکی بوده که تنها در برابر یک محرک مشخص رخ می دهد. این دسته از محرک ها به دلیل تک محرکی بودن تاثیر کمتری بر زندگی عادی فرد می گذارد اما در عین حال می تواند در روند زندگی او اختلال ایجاد کند.
ممکن است همه ما به دلیل ظاهر عجیب و زشت عنکبوت از آن بترسیم و اجتناب کنیم. اما بهتر است که این احساس تنفر را با فوبیا و ترس های شدید اشتباه نگیریم. این طبیعی است که از جانوری که نمی شناسیم به مقدار کم بترسیم یا به دلیل ویژگی های ظاهری، از آن بترسیم.
در فوبیا نسبت به این موجود فرد احساس ترس بسیار شدیدتر از حالت عادی را تجربه کرده و حتی زمانی که به عنکبوت فکر می کند، این ترس را تجربه می کند. احساس ترس در فوبیا با اضطراب شدید و گاها باعث حملات اضطرابی پنیک در فرد می شود.
فردی که از ترس از عنکبوت رنج می برد، به طور مداوم و در شرایطی که حتی عنکبوتی وجود ندارد اضطراب و ترس غیرمنطقی را تجربه می کند. او همچنین تصورات غیرواقعی و شرایط عجیبی را در ذهن خود تصور کرده و بر احساس اضطراب و ناراحتی خود می افزایند.
این تصورات می تواند شامل تصور مرگ بر اثر نیش یا آسیبی که از عنکبوت می بیند، باشد. همچنین فرد در تصورات خود ممکن است سکته قلبی و مرگ به دلیل دیدن عنکبوت را داشته و به همین دلیل استرس شدید و غیرمنطقی به خود وارد کند.
این دسته تصورات و تفکرات عجیب که اضطرابی غیرمنطقی را به فرد تحمیل می کند، می تواند تمرکز صحیح را از فرد گرفته و بر روند کار یا زندگی او تاثیر منفی بگذارد. این تفکرات نه تنها بر سلامت جسمی فرد تاثیر می گذارد، بلکه بر رشد فردی او تاثیر منفی می گذارد.
تفاوت ترس طبیعی از عنکبوت و فوبیا
ترس از عنکبوت می تواند در افراد بدون هیچ علائمی وجود داشته و ترسی طبیعی به حساب بیاید. یعنی فرد تنها از دست زدن، مشاهده عنکبوت در اتاق یا نگهداری آن در آکواریوم بترسد. همچنین فرد زمانی که اطلاعات کاملی درمورد عنکبوت نداشته باشد و تصور کند که نیش آن کشنده است، از آن بترسد.
ترس از عنکبوت زمانی تبدیل به فوبیا می شود که ذهن شما را به طور کامل به خود درگیر کند. این درگیری ذهنی می تواند بخشی یا تمام زندگی روزانه شما را در بر گرفته و تمرکز کافی بر کارها را از شما بگیرد. یعنی مهم نیست که آیا هنکبوت را می بینید یا خیر؛ شما همواره استرس آن را دارید.
این استرس و نگرانی تاثیر بسیار زیادی بر زندگی شخصی یا روابط شما با خانواده یا دوستان خواهد داشت. شما به قدری در افکار نگران کننده غرق می شوید که از کیفیت روابطتان با آن ها کم شده و نمی توانید از رابطه خود یا آن ها لذت ببرید.
علاوه بر روابط اجتماعی، شغل شما نیز تحت تاثیر فوبیا قرار خواهد گرفت. درگیر شدن ذهن شما به افکار پراسترس باعث می شود که نتوانید تمرکز کافی روز کار خود داشته و آن را به سمتی که دوست دارید و موفقیت مورد نظرتان هدایت کنید.
علاوه بر علائم و افکار آزاردهنده، فوبیا علائم فیزیکی هم به همراه دارد. این علائم در افراد می تواند متفاوت باشد. شایع ترین علائم شامل تعریق شدید، لرزش دست یا پا یا کل بدن، تنگی نفس و ضربان قلب سریع است. همچنین این علائم می تواند منجر به حملات پنیک در فرد شود.
تاثیر فوبیا بر موفقیت
هر کدام از ما در زندگی اهدافی برای خود داریم که عمیقا دوست داریم که به آن برسیم. در راه رسیدن به این هدف نیز از هیچ تلاشی دریغ نکرده و تمام تلاش خود را برای رسیدن به آن انجام می دهیم. همچنین دوست نداریم هیچ مانعی در این راه ما را از رسیدن به هدف اصلی خودمان عقب بیاندازد.
گاهی ممکن است مانعی که توقع داریم در بیرون از ذهن ما و در محیط اطراف وجود دارد، در درون ما باشد. این مانع به قدری در درون ما پنهان شده و ریشه کرده که به سختی می توانیم آن را کشف و حذف کنیم. یکی از این مدل موانع می تواند نوعی فوبیا یا ترس از عنکبوت باشد.
این فوبیا با افکار آزاردهنده ای که در ذهن ما ایجاد می کند نه تنها آرامش خاطر را از ما می گیرد، بلکه اجازه نمی دهد به چیز دیگری جز استرس و نگرانی فکر کنیم. در نتیجه نمی توانیم مسیر درستی برای رشد فردی خود ترسیم کرده و برای رسیدن به آن تلاش کنیم.
این ترس ها از دید دیگران غیرمنطقی به نظر رسیده و فکر کردن به آن بیهوده به نظر می رسد. البته افرادی که از فوبیا رنج می برند سعی می کنند که از این افکار اجتناب کرده و حواس خود را پرت کنند. فرار از این افکار به انرژی زیادی نیاز داشته و بیشتر از استرس به آن ها فشار می آورد.
محرک های ترس از عنکبوت
ترس از عنکبوت معمولا در شرایطی خود را نشان می دهد که فرد نشانه ای از عنکبوت، خود عنکبوت یا تفکراتی نسبت به عنکبوت داشته باشد. دیدن فیلم و مستند درمورد عنکبوت نیز می تواند یکی از محرک های ایجاد استرس در افراد مبتلا به این فوبیا باشد. محرک های آن شامل موارد زیر است:
- عنکبوت: اولین و مهم ترین محرک دیدن خود عنکبوت به صورت حضوری یا در تصاویر و فیلم هاست. این موضوع اضطراب شدیدی را به فرد وارد می کند.
- تار عنکبوت: ممکن است تار عنکبوت در اتاق، دیوارها یا در تصاویر و فیلم ها مشاهده شده و اضطراب فرد را تحریک کند.
- فکر به عنکبوت: قبل از دیدن مکان جدید یا حضور در جنگل، رفتن به باغ وحش و از این قبیل تجربیات که فرد را در معرض مشاهده عنکبوت قرار می دهد، قبل از آن که عنکبوتی به فرد نشان دهد او را مضطرب می کند.
- صحبت از عنکبوت: بدون اینکه فرد عنکبوتی ببیند یا به آن فکر کند، گوش دادن به خاطرات دیگران می تواند ترس از عنکبوت در فرد تحریک کند.
علائم ترس از عنکبوت
علائمی که در هر فوبیا مشترک است، هنگام مشاهده عنکبوت یا نشانه ای از آن هم خود را نمایان می کند. این علائم معمولا علاوه بر افکار آزاردهنده، علائم فیزیکی نیز دارد. به طور کلی علائم فیزیکی اضطراب فوبیا شامل موارد زیر است:
- تعریق شدید کل بدن به خصوص دست یا پا
- لرزش کل بدن، دست و پا
- تب شدید و احساس گرگرفتگی
- مشکلات تنفسی از جمله تنفس بسیار سخت، تنگی نفس و احساس خفگی
- درد قفسه سینه یا احساس فشار بر قفسه سینه
- ضربان قلب سریع یا تاکی کاردیا
- احساس درد یا کرامپ معده و تهوع
- سردرد و سرگیجه
- احساس بی حالی و ضعف
- دهان خشک
- تکرر ادرار
- زنگ زدن گوش
- احساس گیجی یا سردرگمی
به طور کلی اگر به ترس از عنکبوت مبتلا باشید، شرایط زیر ممکن است برای شما رخ دهد:
- از دیدن یا فکر کردن به عنکبوت یا تار عنکبوت احساس اضطراب می کنید. با نزدیک شدن به شرایطی که شما را در معرض مشاهده این موارد قرار می دهد، احساس اضطراب شما بیشتر می شود.
- فکر کردن به عنکبوت یا شرایطی که در برابر عنکبوت تجربه کرده اید، می تواند اضطراب زیادی را به شما تحمیل کند. همچنین این افکار تمرکز شما را در طول روز مختل کرده و در طول شب شما را بیدار نگه می دارد.
جمع بندی
ترس از عنکبوت ممکن است یکی از ترس های عادی و بی اهمیت به نظر رسیده و نخواهید به آن توجه کنید. چرا که عنکبوت جانوری زشت و ترسناک بوده و ممکن است ترسناک به نظر برسد. اما بهتر است بدانید که ترس شدید و غیرمنطقی از عنکبوت نه تنها طبیعی نیست، بلکه نوعی اختلال و بیماری است.
اگر این ترس شدید را در درون خود یا اطرافیانتان احساس می کند آن را جدی گرفته و توجه کافی به آن داشته باشید. عدم توجه آن را بیشتر و سخت تر کرده و روند درمان شما را با مشکل مواجه می کند. پس اگر هدف بزرگی برای موفقیت در زندگی داشته با زندگی آرامی می خواهید، در اسرع وقت برای درمان آن اقدام کنید.
قرار گیری در روند درمان این فوبیا به شما در رشد فردی کمک شایانی کرده و به شما کمک می کند که شناخت بهتری نسبت به افکار خودتان داشته باشید. همچنین یاد می گیرید که چه احساس و ترسی طبیعی و چه احساسی غیرطبیعی و آسیب زننده است.
منبع:
