اندوه درمانی در مدارس
دانش آموزان حساس ترین قشر جامعه محسوب می شوند که همیشه خانواده ها و کادر آموزشی باید توجه به آنها را در اولویت قرار دهند. گاهی اوقات ممکن است که بسیاری از دانش آموزان در موقعیت های مختلف نیاز به مشاوره در مدرسه پیدا کنند.
در واقع نیاز دانش آموزان برای اندوه درمانی طبق مشکلاتی که هر کدام از آنها در زندگی شخصی خود تجربه کرده اند، متفاوت است. از طرفی هم مدرسه ها نیز موظف هستند که در مواقع نیاز برای مشاوره دادن به دانش آموزان آماده باشند. در این مقال می خواهیم اطلاعات مفیدی دررابطه با اندوه درمانی در مدارس در اختیار همگان قرار دهیم.
وقایع غیرقابل پیش بینی و اندوه درمانی در مدارس
بسیاری از دانش آموزان به احتمال بسیار زیاد غم و اندوه را در زندگی خود تجربه می کنند. این غم ممکن است، بر اثر از دست دادن یکی از اعضای خانواده یا دوستان، حمله های تروریستی، خشونت و… باشد. در این شرایط به طبع این افراد به مشاوره هایی در مدارس به منظور تسکین غم خود و موفق شدن در آینده نیاز پیدا می کنند.
در واقع نه تنها این افراد با اتفاقاتی که برای آنها می افتد، تحت تأثیر قرار می گیرند، بلکه وقایعی که اطراف آنها پیش می آید، زندگی شخصی این افراد را با مشکلاتی روبه رو خواهد کرد. به همین دلیل نیز مشاورین مدرسه باید خود را برای اتفاقات غیرمنتظره آماده کنند که بتوانند، بیشترین خدمت رسانی را در اختیار نوجوانان یا جوانان برای اندوه درمانی در مدارس قرار دهند و از آنها حمایت کنند.
اندوه درمانی در مدارس
نحوه بیان اندوه و غم در دانش آموزان
خوب است بدانید که نحوه برخورد کودکان با غم و اندوه بسیار متفاوت تر از نحوه برخورد نوجوانان با وقایع ناخوشایند است. به همین دلیل نیز هر مشکلی که در زندگی شخصی کودکان اتفاق می افتد، باید به عنوان یک واقعه خاص در نظر گرفته شود. اگرچه راه های مشترکی وجود دارند که کودکان به وسیله آنها ناراحتی خود را ابراز می کنند و مشاورین می توانند، از طریق آنها به اندوه درمانی در مدارس بپردازند.
به عنوان مثال بسیاری از خردسالان ممکن است، ضربه های عاطفی که در زندگی با آن مواجه می شوند را با بدرفتاری یا حتی خشونت نشان دهند. رفتارهای خشونت آمیز آنها به گونه ای هستند که هر کسی آنها را ببیند خیال می کند، آنها کودک خردسال یا نوزادی هستند. اما در این قسمت قصد داریم که واکنش های مختلف کودکان و نوجوانان را در موقعیت های مختلف به طور کامل مورد بررسی قرار دهیم.
1- احساس اندوه شدید
این احساس زمانی که یکی از نزدیکان دانش آموز جان خود را از دست می دهد، در آنها بیدار می شود. در واقع معمولاً از دست دادن شخص هر دانش آموزی را بر اساس درک او از مرگ تحت تأثیر قرار می دهد. ممکن است که این افراد بعد از مرگ عزیزانشان در غم و اندوه بسیار شدید غرق شوند و از طرفی هم امکان دارد که برخی از این دانش آموزان مرگ را مسئله ای طبیعی بدانند و با آن کنار بیایند.
اگرچه کودکان و نوجوانان در هر سنی که با غم و اندوه مواجه شوند، به حتم اختلالات و تغییراتی در خواب آنها ایجاد خواهد شد. از دست دادن اشتها، ناراحتی، خشم، دوری کردن همه از حالاتی هستند که در این افراد بیدار می شوند.
2- بدرفتاری کردن
معمولاً رفتارهای خشونت آمیز تأثیر بسیار مخرب و طولانی مدت روی دانش آموزان می گذارند. ممکن است که در چنین شرایطی برخی از افراد پرخاشگر و بداخلاق می شوند. از طرفی هم امکان دارد که برخی دیگر واکنش کمتر یا حتی هیچ واکنشی از خود نشان ندهند. در واقع شدت بدرفتاری کردن باتوجه به میزان غم و اندوه در کودکان و نوجوانان متفاوت است.
اندوه درمانی در مدارس و رفتارهای بد دانش آموزان
3- احساس ناامنی
زمانی که کودکان یا نوجوانان چندین غم و اندوه را در زندگی شخصی خود تجربه می کنند، به طبع با شرایط و حال روحی بدتری مواجه خواهند شد. در این صورت یکی از رایج ترین حالاتی که دانش آموزان با آنها مواجه می شوند، احساس ناامنی شدید است. همین احساس سبب می شود که حال آنها روزبه روز بدتر شود. در همین راستا نیز مشاورین برای اندوه درمانی در مدارس باید اقدامات لازم برای بهتر کردن حال آنها انجام دهند.
اقدامات مؤثر برای انجام اندوه درمانی در مدارس
همان طور که در قسمت های بالاتر بیان کردیم، ممکن است که کودکان به دلایل مختلف با آسیب های روحی بسیار زیادی مواجه شوند. در این شرایط مسلماً دلیل اصلی این مشکلات اهمیتی ندارد. ولی آن چه بسیار حائز اهمیت محسوب می شود، اندوه درمانی در مدارس و حمایت از دانش آموزان است. بعد از این که کودکان یا حتی نوجوانان با وقایع تلخی در زندگی شخصی یا حتی پیرامون خود مواجه شوند، باید اقدامات زیر جهت کمک به این افراد انجام شود.
1- انجام روتین معمول
مهم ترین کاری که کودکان بعد از تجربه آسیب های روحی باید انجام دهند، دنبال کردن روتین و فعالیت هایی است که قبلاً به طور روزانه به آنها عمل می کردند. به عنوان مثال این اشخاص باید در زمان مشخص وعده غذایی خود را مصرف کنند. یا حتی اگر قبل از این وقایع به باشگاه های ورزشی یا کلاس های تقویت زبان خارج از مدرسه می رفتند، به هیچ عنوان نباید آنها را کنار بگذارند. همین فعالیت ها سبب می شوند که آنها کمی از اتفاقات ناخوشایند دور شوند و به امور دیگر سرگرم شوند.
2- ایجاد احساس امنیت در آنها
مسلماً کودکان و نوجوانان بعد از مواجه شدن با غم بسیار اندوهگین می شوند و احساس ناامنی خواهند کرد. در این شرایط مشاورین در مدرسه باید به آنها احساس امنیت بدهند و ذهن آنها را آرام کنند. در واقع به آغوش کشیدن این افراد، گرفتن دستانشان یا حتی نوازش کردن می تواند، احساس امنیت را در آنها بیدار کند.
اندوه درمانی در مدارس از طریق ایجاد احساس امنیت در دانش آموزان
3- صحبت کردن با آنها
برای دریافت نتایج مثبت و جذب موفقیت از اندوه درمانی در مدارس، مشاورین مدرسه باید در مورد آن چه که در زندگی شخصی کودکان یا نوجوانان رخ داده است، صحبت کنند. صحبت کردن در مورد مشکلات می تواند، کمی آرامش ذهن آنها را بیشتر کند.
ولی بهتر است که در مورد جزئیات صحبت نشود. زیرا احتمال دارد که شرح جزئیات حال روحی آنها را بدتر کند. فقط تنها کاری که مشاورین باید انجام دهند، این است که زمانی را برای صحبت کردن به دانش آموزان اختصاص دهند که آنها بتوانند، خودشان را خالی کنند و کمی آرام تر شوند.
4- بازی کردن
همان طور که در قسمت های بالاتر بیان کردیم، کنار آمدن کودکان با غم و اندوه با برخورد نوجوانان و جوانان با این مسئله متفاوت است. به همین دلیل نیز نحوه حل مشکل کودکان با نوجوانان فرق دارد. به عنوان مثال کودکانی که از غم و اندوه رنج می برند، بهتر است که ساعاتی را به بازی کردن اختصاص دهند. از طرفی هم نوجوانان و جوانان می توانند، فعالیت های مورد علاقه خود را انجام دهند. در این شرایط مسلماً تصور آنها این است که همه چیز مانند زمان گذشته در حال تغییر به حالت عادی است.
5- بهبود حال خود از همان روشی که به آن علاقه دارند
بعضی از کودکان و نوجوانان علاقه دارند که زمان بیشتری را با خانواده یا دوستان خود سپری کنند. از طرفی هم برخی از آنها دوست دارند که تنها باشند. آنها باید بدانند که به راحتی و با روش های متفاوت مانند فریاد یا گریه می توانند، ناراحتی خود را ابراز کنند.
در واقع عصبی شدن، ناراحت بودن طبیعی ترین حالت هایی هستند که در این اشخاص ایجاد می شوند. پس بهتر است که آنها همان طور که دوست دارند، راهی برای بهبود حال خود و دوری از غم و اندوه پیدا کنند. در این شرایط و با گذشت زمان آنها به حتم متوجه می شوند که چه چیزی حالشان را خوب خواهد کرد.
6- گوش دادن به آنها
یکی از مهم ترین وظایفی که مشاورین برای اندوه درمانی در مدارس حتماً باید آن را انجام دهند، گوش دادن به حرف ها و سخنان کودکان یا نوجوانان است. در واقع این افراد باید حس کنند که همیشه گوش شنوایی برای گفته های آنها وجود دارد.
گوش دادن به صحبت های دانش آموزان و دریافت نتایج مثبت از اندوه درمانی
از طرفی هم مشاورین مدرسه هم باید احساسات آنها را درک کنند، ولی نباید با بیان حرف هایی حال روحی و عواطف آنها را بدتر کنند. به عنوان مثال بیان جملاتی مانند من نگرانی و ناراحتی تو را درک می کنم بهتر از جملات کلیشه ای مانند نگران نباش است.
7- حضور داشتن در زندگی شخصی آنها
مسلماً هنگامی که دانش آموزان با ناراحتی و اندوه شدید مواجه می شوند، نیاز دارند که شخصی از آنها حمایت کند. در این شرایط هم مشاورین مدرسه بهتر است که در صورت توان در زندگی شخصی آنها حضور داشته باشند. حضور این افراد باعث می شود که دانش آموزان به آنها تکیه کنند و آنها را امین خود بدانند. در این شرایط به طبع دانش آموزان بعد از مدت کوتاهی به راحتی می توانند، حال روحی خود را بهبود ببخشند.
تأثیرات مخرب و طولانی مدت غم و اندوه بر دانش آموزان
همان طور که در قسمت های بالاتر بیان کردیم، مدارس یکی از اصلی ترین ارگان هایی هستند که به هنگام مواجه شدن دانش آموزان با شکست یا ناراحتی باید به یاری آنها بشتابند و آنها را کمک کنند. درصورتی که اندوه درمانی در مدارس به موقع صورت نگیرد، احتمال دارد که دانش آموزان با مشکلات جدی تر مواجه شوند. در واقع آن دسته از دانش آموزانی که تلخی و ناراحتی را تجربه می کنند، بیشتر در معرض ابتلا به برخی از بیماری ها و آسیب ها هستند.
حتی امکان دارد که این افراد با مرگ زودرس نیز مواجه شوند. مطالعات نشان می دهند که افرادی که از غم و اندوه شدید رنج می برند، به احتمال بسیار زیاد با مشکلات و آسیب هایی از جمله افسردگی، خشونت، خودکشی، سرطان، دیابت، اعتیاد به مواد مخدر یا الکل، افت تحصیلی و در نهایت ترک تحصیل مواجه خواهند شد. در این شرایط برای گرفتن نتایج مثبت از اندوه درمانی در مدارس مشاورین باید هر چه سریع تر اقدامات لازم را انجام دهند و تا جایی که ممکن است دانش آموزان را از خطرات یا آسیب های احتمالی دور کنند.
عدم توجه به اندوه درمانی در مدارس و آثار مخرب غم بر دانش آموزان
کلام آخر
مطالعات نشان می دهند که بسیاری از دانش آموزان ممکن است که با غم یا ناراحتی های شدیدی در زندگی شخصی خود مواجه شوند. در این شرایط احتمالاً آنها با خطرات و آسیب های احتمالی مانند خودکشی، افسردگی و … روبه رو خواند شد. از طرفی هم کودکان در شرایط مختلف واکنش ها یا رفتارهای متفاوتی را نشان می دهند. همان طور که می دانید، مدرسه نقش مهمی در زندگی شخصی دانش آموزان دارد.
به همین دلیل همیشه باید مشاورین زبده برای یاری رساندن آماده باشند که در صورت نیاز به دانش آموزان کمک کنند و حمایت های لازم را از آنها انجام دهند. در واقع اندوه درمانی در مدارس مهم ترین گامی است که به هیچ عنوان نمی توان آن را نادیده گرفت. اندوه درمانی از طریق روش های مختلف انجام می شود و می تواند، دانش آموزان را از مواجه با برخی از آسیب های جدی و خطرناک دور کند.
منابع:
- https://online.regiscollege.edu/online-masters-degrees/master-of-social-work/guide-grief-counseling-schools/
- https://onlinedegrees.bradley.edu/counseling/school-grief-counseling-techniques/
