فاکتور های بهبود مهارت خودآگاهی
خودآگاهی به معنی دیدن خود واقعی از طریق تامل و درون نگری است. اما این خودآگاهی به چه کار می آید؟ چه استفاده ای در زندگی روزانه ما می گذارد؟ خودآگاهی در روابط به چه معنی است؟ برای رسیدن به این سؤال ها شما را دعوت به مطالعه این مقاله می کنیم.
خودآگاهی چیست؟
خودآگاهی در لغت به معنی پیدا کردن آگاهی یا هوشیاری نسبت به شخصیت، ویژگی ها یا انتظارات درونی هر فرد. یعنی ما باید خود را با جزئیات بیشتر بشناسیم و از تمامی بعدهای اخلاقی خود، آگاه باشیم.
با کمک خودآگاهی ما می توانیم نقاط قوت، ضعف، افکار، باورها، انگیزه ها، هیجانات و سبک ارتباط برقرار کردن خود را بشناسیم. 90% افرادی که مدعی این جمله “من خودم را خوب می شناسم” هستند، در واقع هیچ چیز در رابطه با شخصیت و اخلاقیات درون خود نمی دانند.
خودآگاهی چیست، چه مزایایی دارد و چگونه این مهارت بهبود می یابد؟
آنها فقط به یک سری رفتار های روتین خود توجه می کنند و همان رفتار ها را سرلوحه شناخت از خود قرار می دهند. اما پس از آنکه چنین افرادی وارد آموختن مطالب درباره خودآگاهی ورود می کنند، تازه متوجه باور های غلط خود می شوند.
خودآگاهی به هیچ عنوان در زمان کوتاهی به دست نمی آید و افراد باید مطالعات زیادی درباره روحیات و خلقیات خود داشته باشند. گاهی این پروسه برای برخی سطحی است و نهایت 5 سال زمان ببرد یا حتی کمتر. برای برخی دیگر هم تا آخرین دقایق عمر ادامه خواهد داشت.
داشتن مهارت خودآگاهی به افراد این امکان را می دهد که بتوانند در لحظه (حال) احساسات دقیق و اصلی خود را بیان کنند و به مناسب ترین شکل ممکن آن را بروز دهند یا با آن برخورد کنند.
پایه و اساس خودآگاهی هوش معنوی است. برای بالا بردن آگاهی در چنین هوشی ما باید حواس 5 گانه خود را به طور مناسب تغذیه کنیم. افرادی که دارای خودآگاهی هستند، اطلاعات بی شمار خود را از طریق این حواس به دست می آورند.
مقایسه شناخت های خودآگاهی درونی و بیرونی
مزایای رسیدن به خودآگاهی چیست؟
همانطور که اشاره کردیم خودآگاهی یعنی آگاه بودن از تمامی خصوصیات اخلاقی و رفتاری. این آگاهی به ما در زمینه هایی که در ادامه برای شما ذکر کردیم سودآور خواهد بود.
- افزایش توانایی کنترل هیجانات روانی – عاطفی. اولین دستاورد تقویت مهارت خودآگاهی، شناخت و مدیریت هیجانات اعم از خشم، غم، استرس و غیره است و
- افزایش مهارت شناخت هیجانات روانی – عاطفی در لحظه (حال). کسب مهارت خودآگاهی به شما کمک می کند که از سردرگمی یا دست و پنجه نرم کردن با هیجاناتی که با آنها هیچ آشنایی ندارید، رها یا نجات یابید.
- باعث می شود که در لحظه متوجه شوید که دقیقاً چه حال و چه هیجاناتی به همراه خود دارید، این هیجان از کجا منشأ می گیرند و خودآگاهی در روابط چه تأثیری بر زندگی شما خواهد گذاشت؟
- داشتن ارزیابی صحیح از خود. با شناخت پیدا کردن از نقطه ضعف ها و نقاط قوت، خود واقعی تان را خواهید شناخت و سعی بر کاهش خطاهای شناختی خواهید کرد.
- آگاهی از سبک های ارتباطی به شما این امکان را می دهد تا اطلاعات مفید و مؤثرتری از طریقه ارتباط برقرار کردن خود داشته باشید یا به شما کمک می کند تا بتوانید با دیگر راحت تر ارتباط برقرار کنید.
- خودآگاهی باعث افزایش اعتماد به نفس می شود. اعتماد به نفسی که سالم است و شما را قوی تر می کند.
- عزت نفس شما را ترمیم می کند.
- قاطعیت شما را بر مسائل مورد نظر افزایش می دهد. این مورد از مزایای خودآگاهی از مهم ترین دستاوردهای کسب چنین مهارت درونی است.
- خشم خود را راحت تر کنترل می کنید. با استفاده از آگاهی نسبت به هیجانات خود در بحث های پیش آمده می توانید راحت تر خود را کنترل کنید.
- به راحتی از پس استرس خود برمی آیید. خودآگاهی به شما می کند که منابع استرس زا یا فاکتور های مؤثر بر استرس گرفتن را شناسایی کرده و از آنها جلوگیری یا آنها را مدیریت کنید.
- افزایش توانایی در کنترل رفتار. اساس و پایه مدیریت و کنترل رفتار ها همگی به خودآگاهی متکی هستند. تا زمانی که از جزئیات رفتاری خود اطلاعی ندارید، قادر به کنترل یا مدیریت آنها نخواهید بود. اگر چنین اطلاعاتی از خود نداشته باشید، نتیجه کنترل این احساسات چیزی جز خودخوری و سرکوب نخواهد بود.
- یافتن معنایی جدید برای زندگی. خودآگاهی باعث می شود تا انتظارات خود را نسبت به زندگی بسنجید و هدفی برای خود تعریف کنید تا زندگی برای شما معنی، مفهوم یا دلیلی برای زنده بودن داشته باشد.
- افزایش سلامتی روحی و روانی. کنترل هیجانات درونی، جلوگیری از بروز رفتار های مخرب یا تغییر سبک زندگی باعث افزایش سطح سلامتی در شما می شود.
- تغییرات و تعدیل یافتن هورمون های بدن.
- بهبود روحیه شادی و نشاط فردی.
- هدفمندی در زندگی همه از مزایای خودآگاهی داشتن است.
5 روش افزایش خودآگاهی در روابط
برای بهبود مهارت خودآگاهی باید این 5 روش را مد نظر خود قرار دهید.
5 روش بهبود عملکرد مهارت خودآگاهی
برای خود فضا و زمانی در نظر بگیرید.
سعی کنید هر روز با خود درونی تان ارتباط برقرار کنید.
از وسایل دیجیتالی که باعث پرت شدن حواس می شود دوری کنید.
به دنبال راه و روشی باشید که از تنهایی خود لذت ببرید و بیشتر به خود فکر کنید.
تمرینات آگاهی ذهنی انجام دهید
به حالت های درونی خود در زمان های شکوفایی توجه کنید.
سعی کنید با آگاهی بخورید، بیاشامید و قدم بزنید.
آگاهی های خود را یادداشت کنید.
افکار و آگاهی های خود را روی کاغذ پیاده و یادداشت کنید.
احساسات درونی خود را به ثبت برسانید.
شنیدن صحیح را بیاموزید.
به گویندگان توجه زیادی داشته باشید.
احساسات و زبان بدن (Body Language) را مشاهده و بررسی کنید.
قضاوت یا ارزیابی نکنید.
دیدگا ه های متفاوت داشته باشید.
نظرات دیگران یا ایده های آنها درباره خود را بپرسید.
روش های بهبود مهارت خودآگاهی در روابط
برای رسیدن به کمال یا رشد فردی در جامعه یا همچنین جذب موفقیت در روابط اجتماعی باید راه و روش های آن را بیاموزید. در ادامه ما چند مورد از این روش ها را جمع آوری کردیم.
تمرینات آگاهی ذهنی و مدیتیشن انجام دهید.
برای افزایش تأثیرات مثبت خودآگاهی در روابط، به محیط اطراف خود توجه کنید تا در اقیانوسی از افکار ساخته شده در ذهنتان غرق شوید. خیال پردازی کنید، فکر ها و ایده های مختلفی در ذهنتان پرورش دهید.
مدیتیشن تمرینی است که توجه خود را بر روی یک چیز متمرکز می کنید؛ مانند تنفس، یک مانترا یا یک احساس. اجازه می دهید که افکارتان به جای تل انبار شدن، از شما رها و دور شوند.
هر دو تمرین شما را برای رسیدن به آگاهی درونی کمک می کند و به موجب آن، در مقابل مسائل از خود واکنشی صحیح و مناسب نشان خواهید داد.
تمرینات یوگا شروع کنید
یوگا تمرینی برای جسم است اما در عین حال یک تمرین ذهنی هم هست. در این میان که بدن شما در حال کشیده، خم و منعطف شدن است؛ ذهنتان در حال مدیریت “پذیرفتن خود شما” و همچنین آگاهی شما است. همچنین در همان حین هم در رابطه با بدن و احساسات یا افکار خود در حال کسب آگاهی هستید.
نکته جالب اینجاست که شما می توانید تمرینات یوگا را با تمرینات آگاهی ذهنی و مدیتیشن ادغام کنید تا روند بهبود یا افزایش آگاهی را سرعت بخشید.
برای تامل کردن در رابطه با خود زمان بگذارید.
برای بهبود مهارت خودآگاهی در روابط یکی از بهترین روش های انعکاس افکار، احساسات، رفتار بروز داده شده و همچنین تامل بر آنها است. بررسی کنید که کجا در چه زمینه ای پیروز شدید یا شکست خوردید. ببینید که در چه زمینه ای استاندارد های خود را رعایت کردید و در چه زمینه هایی عکس آن.
همچنین می توانید انعکاس های خود را مورد بررسی قرار دهید تا ببینید که آیا این استاندارد های تعریف شده شخصی چه سود و زیانی برای شما به همراه داشته است؟ آیا می توان از این معیار ها در زمینه یا شاخه های دیگر استفاده کرد؟
برای چنین کاری می توانید در رابطه با خود بلند صحبت کنید، افکار خود را یادداشت کنید یا ساکت به فکر کردن مشغول شوید. همه این کار ها به اختیار خود شما است. اگر چنین روشی را مد نظر خود قرار دهید، در تمامی زمینه های زندگی فردی یا اجتماعی مطمئن باشید که به رشد فردی و موفقیت های چشمگیری دست می یابید.
ثبت وقایع روزانه
با این روش شما می توانید تمامی مسائل یا جنبه های موجود در رابطه با خودآگاهی در روابط را مورد بررسی قرار داده تا آن ها را شناسایی و روشن کنید. همچنین می توانید با یادداشت رفتار های اخلاقی و روانی، احساسات و افکار خود را مشاهده کنید و آن ها را بپذیرید.
به شما کمک می کند که تا ارزش کار هایی که برای خود می کنید دریابید و انتظارات خود را مشخص کنید. همچنین بلعکس می توانید بفهمید که چه چیز هایی نمی خواهید، چه چیز هایی برای شما مهم نیست و چه چیز هایی برای شما فایده نخواهد داشت.
درباره خود از افرادی که دوستشان دارید سؤال بپرسید
برای رسیدن به رشد فردی در زمینه خودآگاهی در روابط، یکی از ایده آل ترین روش ها سؤال کردن و دریافت کردن انتقادات، نظرات یا پیشنهادات از نزدیک ترین افراد است. خانواده، دوستان یا همکارانی که با آن ها احساس راحتی داریم بهترین گزینه برای دریافت چنین نظراتی هستند.
اهمیت مشاوره و مربیگری
خودآگاهی ابزار قدرتمندی است که وقتی به طور منظم تمرین شود، بیش از هر چیز دیگری که یک متخصص می تواند با آنها به اشتراک بگذارد، برای مربیان و مشتریان مفید واقع می شود. برای ایجاد تغییر واقعی، تأثیرگذار و پایدار، افراد باید بتوانند به درون خود نگاه کنند و با آن محیط داخلی آشنا شوند.
مدیتیشن، آگاهی ذهنی و خودآگاهی
- در این بخش از مقاله به برخی سد ها و موانع اشاره می کنیم.
- عدم داشتن آگاهی ذهنی
- سوگیری شناختی
- عدم تمایل به جستجوی بازخورد
- سوگیری تأییدی
- یادآوری و تجربه کردن خود درونی
این موارد باعث ایجاد شدن سد های ذهنی برای رسیدن به خودآگاهی می شوند. ارتباط بین مدیتیشن، تمرکز حواس و خودآگاهی واضح است؛ به این معنی است که جایی برای تعجب نیست و تمرین دو مورد اول به طور طبیعی و مستقیم منجر به افزایش دایره آگاهی درونی می شوند.
موانع رسیدن به خودآگاهی
وقتی تمرینات مدیتیشن یا تمرکز حواس را انجام می دهیم، به چیزهایی توجه خواهیم کرد که اغلب در مشغله های روزانه مان نادیده گرفته می شوند. لحظه حال و تجربه درونی خودمان. کسانی که افکار، راه و روش خود را شناختند، بهتر می توانند برای کسب خودآگاهی در روابط یا بهبود آن به نتیجه مناسب دست یابند.
در واقع، برنامه ای که برای افزایش خودآگاهی (میان چیزهای دیگر) از طریق یوگا و مدیتیشن طراحی شده است؛ منجر به آشکار شدن طیف وسیعی از پیشرفت ها از جمله تأثیر مثبت بیشتر، استرس کمتر، تمرکز حواس بیشتر، افزایش انعطاف پذیری و حتی رضایت شغلی بیشتر خواهد شد.
خودآگاهی و هوش عاطفی
طبق گفته های گولمن Goleman در سال 2001، هوش عاطفی را می توان به عنوان مجموعه ای از توانایی ها تعریف کرد که به ما امکان می دهد احساسات خود و دیگران را بشناسیم و آن ها را کنترل کنیم. خودآگاهی نه تنها برای هوش عاطفی حیاتی، بلکه یکی از پنج مؤلفه های هوش عاطفی است. این پنج مؤلفه عبارت اند از:
- خودآگاهی
- خود تنظیمی
- مهارت های اجتماعی
- یکدلی
- انگیزه
خودآگاهی از مصالح مهم هوش عاطفی است که بلوک های سازنده یک ذهن آگاه روی آن استوار خواهند شد.
جمع آوری
تمامی این موارد ذکر شده برای بهبود خودآگاهی در روابط و همچنین شناخت فردی در جهت جذب موفقیت و رشد فردی در جامعه مورد استفاده قرار می گیرند. برای پیشرفت و بهبود کیفیت زندگی باید سطح آگاهی ذهنی و درونی خود را با انجام تمرینات ذکر شده افزایش دهیم تا مهارت خودآگاهی خود را به بالاترین حد برسانیم.
منبع:
