عوامل موثر در موفق شدن کودکان فقیر

تحقیقات نشان می دهد که ۳۹ درصد از کودکان در برهه ای از زمان کودکی خود، فقر را تجربه کرده اند.در این مقاله قصد داریم عوامل موثر در موفق شدن کودکان فقیر را بررسی کنیم. تجربه فقیر بودن در دوران کودکی، حتی اگر بازه زمانی کوتاهی باشد، می تواند تاثیرات بلند مدتی را در کودک بگذارد که تا سال ها تداوم یابد.

فقر در خانواده و جامعه

فقر با خود بی ثباتی را همراه می کند که این عامل باعث ایجاد استرس در والدین و در نهایت فرزندان می شود. که این موضوع می تواند خود را به روش های مختلفی در دراز مدت نشان دهد. حال با توجه به مشکلات فقر، چه چیزی باعث می شود که کودکان فقیر موفقیت را تجربه کنند؟یا اینکه چه چیزی مانع از این موفقیت نمی شود؟و اینکه چه موانع و مشکلاتی بر سر راه خود تجربه خواهند کرد؟

قبل از اینکه بخواهیم در این موارد اطلاعاتی را در اختیار مخاطب قرار دهیم، می خواهیم مقایس مشکلات فقیر بودن را بررسی کنیم. فقر و تنگدستی بسیار بیشتر از آماری که سالیانه منتشر می شود، گریبان گیر کودکان است.طبق آمار از هر پنج کودک، یک کودک در فقر زندگی خود را می گذراند و تقریبا دو برابر آماری که ابتدای مقاله به آن اشاره شده است!

اما در این میان کودکان سیاه پوست در وضعیت بسیار بدتری قرار دارند،طوری که سه چهارم کودکان سیاه پوست، کودکی خود را در فقر سپری می کنند و این در مقایسه با کودکان سفید پوست که ۳۰ درصد آمار را به خود اختصاص داده اند، بسیار چشم گیر می باشد.

شرایط کودکان فقیر در زمان ورود به سن ۱۸ سالگی

کودکانی که از زمان کودکی تا یک سال قبل از سن ۱۸ سالگی فقیر بوده اند، در مقایسه با کودکانی که هیچ وقت فقر را تجربه نکرده اند، کمتر احتمال دارد موفقیت هایی که سایر کودکان به دست می آوردند را کسب کنند. مانند شرایط ورود به دبیرستان و فارغ التحصیل شدن. در این شرایط آمار به ما رقم ۷۸ درصد در مقابل ۹۳ درصد را برای موفق شدن می دهد!

همچنین این کودکان به احتمال خیلی زیاد در سنین پایین ازدواج می کنند و صاحب فرزند خواهند شد یا به دلیل فقر دچار هنجار شکنی های اجتماعی (مثل دزدی) می شوند که این خود راه ورود آنان به سیستم عدالت کیفری است. که این عامل می تواند تهدیدی برای آینده شغلی و حتی ناتمام گذاشتن تحصیل و عدم فارغ التحصیلی شود.

حال این سوال پیش می آید که در میان این جامعه عوامل موثر در موفق شدن کودکان فقیر چیست؟

در اینجا به چهار عامل موثر در موفق شدن کودکان فقیر برای جذب موفقیت اشاره می کنیم که بر اساس تحقیقات ۴۰ساله ما از مطالعه جامعه آماری خانواده ها و فرزندان  آن هاست. این تحقیقات از سال ۱۹۶۸ تا سال ۲۰۰۹ می باشد.

۱.مدت زمانی که کودکان در فقر زیسته اند:

این عامل برای کودکانی که به طور مداوم در فقر زندگی می کنند، یا حداقل نیمی از دوران عمر کودکی خود را در فقر سپری کرده اند، نشان می دهد که ۱۳ درصد احتمال به پایان رساندن دبیرستان را دارند و ۳۷ درصد احتمال مشغول به کار شدن در بزرگسالان جوان را شامل می شوند.

۲.فارغ التحصیلی والدین آن ها از دبیرستان و دانشگاه ها:

در بین والدین این کودکان کسانی که دبیرستان را به پایان رسانده اند، ۱۱ درصد این جامعه آماری را تشکیل می دهند. و کودکانی که والدین آن ها تحصیلات بالاتر از دبیرستان دارند، یعنی فارغ التحصیل دانشگاه ها ۳۰ درصد هستند. طبق این آمار کسانی ک تحصیلات دانشگاهی دارند پنج برابر بیشتر از کسانی هستند که تحصیلات دانشگاهی ندارند.

۳.میزان جابه جایی خانواده ها:

جابه جایی زیاده منازل می تواند مشکلاتی را برای کودکان به وجود بیاورد، به ویژه اگر این جابه جایی ها به دلایل منفی اتفاق بیفتد، مثل اخراج شدن یا ناتوانی خانواده در پرداخت اجاره بهای مسکن. در میان این کودکان که سه بار یا بیشتر تجربه ی جابه جایی به دلایل منفی را دارند، احتمال تمام کردن دبیرستان ۱۵ درصد می باشد و ۶۸ درصد احتمال دارد که به دانشگاه راه پیدا کنند و مدرک ۴ساله دانشگاهی را کسب کنند.

۴.مکان زندگی کودکان:

فارغ از ویژگی های فردی خانواده، ویژگی های محل سکونت نیز برای جذب موفقیت اهمیت دارد.در میان این کودکان، کسانی که در محله های بهتری زندگی کنند نسبت به کسانی که در محله محروم تر هستند، احتمالا می توانند دبیرستان و دانشگاه خود را به پایان ببرند و این قشر از کودکان در سنین نوجوانی فرزندی ندارند.

با علم به این موضوعات، برای بهتر کردن شانس موفقیت و رشد فردی کودکان فقیر چه پیش بردی می توان ارائه داد؟

عوامل موثر در موفق شدن کودکان فقیر شامل گام های زیر است:

اولین گام را می توان این گونه پیش برد که از برنامه های آموزشی در جهت ارتقاع والدین کم سواد استفاده شود. البته همراه با حمایت های کسب و کار مانند پرداخت یارانه های مراقبت و نگهداری از کودکان. یکی از گام های بسیار مهم برای تقویت خانواده و موفقیت فرزندان، پرداختن به نیازهای آن هاست.

دومین گام فراهم کردن شرایطی  است که این کودکان بتوانند در همان مدرسه بمانند. در شرایطی که امکان دارد، مسائلی باعث جابه جایی آن ها شود. در واقع این شرایط برای کودکان بی خانمان و کسانی که به فرزند خواندگی در آمده اند، اجازه می دهد در یک مدرسه باقی بمانند که البته می توان این شرایط را گسترش داد و شامل کودکان کم درآمد نیز باشد. دوره های کوتاهی که کودکان فقیر در زمان کودکی خود سپری می کنند، می تواند با عدم اطمینان، استرس و نیاز های برآورده نشده همراه باشد. که این موضوع می تواند عواقب بلند مدتی را برای این کودکان به وجود بیاورد.

تاثیرات فقر بر زندگی کودکان:

تاثیرات فقر بر زندگی کودکان می تواند طولانی مدت باشد و حتی از نسلی به نسل دیگر انتقال پیدا کند . حدودا ۲۰ درصد از کودکان دنیا دچار فقر شدیدی هستند. در واقع کودکان به عنوان بزرگ ترین قربانی های مشکلات مالی هستند چرا که آن ها به دلیل شرایط خوانوادگی دچار فقر شده اند و همچنین ناتوان در تغییر این وضعیت هستند. فقر همچنین تاثیرات منفی بر پیشرفت زندگی و رشد فردی و رفاه کودکان می گذارد مثل توانایی های جسمانی، عاطفی، موقعیت اجتماعی و پیشرفت تحصیلی. خانواده های فقیر در دسته ی وضعیت اجتماعی_اقتصادی پایین، دارای منابع مالی و آموزشی کمتر قرار می گیرند و همینطور به سرمایه های اجتماعی و فرهنگی دسترسی کمتری دارند. این کمبود ها روند معکوسی بر رفاه و آسایش کودکان این خانواده ها می گذارند.

در آسیا به ویژه در کشور سنگاپور یکی از روندهایی که باعث تحرک اجتماعی می شود، آموزش است. در نتیجه کودکانی که در خانواده های فقیر زندگی می کنند، عملکرد ضعیف تری در مدرسه از خود نشان می دهند و مجبور هستند برای رقابت با همسالان خود و جذب موفقیت، سخت تر تلاش کنند. در صورت عدم موفقیت، این کودکان همچنان در فقر باقی خواهند ماند. همچنین در سال های اخیر دولت سنگاپور سیاست هایی را مبنی بر عوامل موثر در موفق شدن کودکان فقیر، اجرا کرده است که با هم سن و سال های خود در یک مسیر برای کسب موفقیت تلاش کنند. طرح های حمایت مالی از این خانواده ها در دسترس است که هزینه های مدرسه و تحصیل را پوشش دهد. به امید اینکه کودکان از هم سن و سال های خود عقب نیفتند. با وجود این تلاش ها که برای کاهش موانع سر راه این کودکان انجام می شود، یافتن خانواده های کم درآمد که کودکان در حال تحصیل دارند، کار دشواری نیست ولی با این وجود باز هم این طرح دچار شکست می شود و روند موفقیت آمیزی به چشم نمی خورد. اگرچه برخی از پژوهشگران بر این عقیده هستند که، سیاست های دولت در زمینه حمایت مالی خانواده های کم درآمد و فقیر ناکافی بوده است. ما همچنین بر این امر تاکید داریم که تلاش های سیاستی مستمری در این زمینه باید صورت پذیرد هم چون تقویت عوامل حفاظتی محیطی، که از نظر تحصیلی بهتر عمل کنند.

راه کار های پیشنهادی:

در این مقاله پیشنهاد ما برای شما این است که، مددکاران اجتماعی همزمان دقت و توجه خود را به خط مشی در سطح گسترده و همچنین فرصت های در سطح خرد که در خانواده های کم درآمد هست، معطوف کنند. هم اکنون این امکان وجود دارد، که کودکانی در منزل با استعدادهای بسیار زیادی در زمینه تحصیلی نسبت به همسالان خود، باشند که از این امکانات محروم هستند بر همین اساس ما بر ارزشمند بودن این پیشنهادات تاکید می کنیم.

یک تحقیق کوچک در مورد تاب آوری تحصیلی بر روی دانش آموزانی که از نظر مالی ضعیف هستند انجام شده است. طبق این تحقیقات برای ما مشخص شده است که عوامل خارجی هم چون حمایت اجتماعی در منزل، مدرسه و جامعه تاثیراتی را بر روی این کودکان می گذارند که به تحصیل آن ها کمک کرده است. در این زمینه والدینی که مشارکت می کنند تا اثرات فقر را کمتر کنند، موفق  شدن که نتایج مطلوبی کسب کنند. طبق این تحقیقات سعی شده بود که دیدگاه والدین، معلم ها و سایر بزرگسالان نیز بررسی شود. دیدگاه کودکان به ندرت در جامعه آماری تحقیقات مورد توجه قرار داده می شود ولی از آنجایی که این کودکان هستند که ذینفعان اصلی این فرآیند محسوب می شوند و ممکن است نظرات و دیدگاه های متفاوتی برای آموزش و رشد فردی خود داشته باشند، بررسی دیدگاه کودکان نیز بسیار با اهمیت است.

دیدگاه کودکان در مورد سیاست های آموزشی:

هدف از انجام این مطالعه عوامل موثر در موفق شدن کودکان فقیر و دیدگاه کودکان در مورد موفقیت تحصیلی خود علیرغم مواجهه با فقر در سنگاپور است. ما می توانیم عملکرد تحصیلی کودکان را بررسی کنیم و طبق آن در مورد شرایط نامطلوبی که فقر برای آن ها بوجود می آورد راه کارهایی را ارائه دهیم و همچنین به عنوان عامل انسانی در این تحقیقات مورد بررسی قرار گیرند. در اینجا ما فرض می کنیم که جامعه برای تحصیل کودکان ارزش زیادی قائل است و همچنین فقدان تحصیل یا موفقیت کودکان، آن ها را نسبت به موقعیت هایشان آگاه می کند.

در این پژوهش سعی بر این است که با گوش دادن به حرف های کودکان و بررسی دیدگاه های آنان، فرآیندهای فکری، انگیزه ها و سری اقداماتی که روزانه در تعامل با محیط اطراف دارند، به دسته بندی مناسبی در این زمینه دست یابیم. این دسته بندی ها شامل موارد مفهومی زیر است:

روش انحراف مثبت(PD) و روش نظریه ی روابط اجتماعی(SRT)

روش PD برای تحقق عامل انسانی، یک روش از بالا به پایین است و کسانی را مورد بررسی قرار می دهد که عملکرد موفقی داشته اند و عوامل موفقیت را در این افراد بررسی می کند. در این روش فرض بر این است که می توان مشکلات جامعه را بر حسب راه حل های قدیمی برطرف کرد.

در روش نظریه ی روابط اجتماعی SRT یک چهارچوب در درک عوامل انسانی با دسترسی به ویژگی های فردی کودکان در زمینه روابط خانوادگی شان فراهم می کند. گاهی در بین این خانواده ها کودکانی با ابتلاع به بیماری های خاص وجود دارند، که این روش نحوه بهره برداری از محیط درون خانواده و عوامل بیرونی را ارائه می دهد.

علاوه بر این، احساس عامل بودن افراد ذاتاً وجود دارد، زیرا نحوه عمل و درک خود به عنوان عامل بستگی به زمینه های روابط اجتماعی دارد که در آن عاملیت خود را نشان می دهد.

نتیجه گیری:

در نهایت، برای پیش  برد عوامل موثر در موفق شدن کودکان فقیر می توان برنامه هایی را برای بازدید از منازل و نحوه تربیت فرزندان با هدف والدین آگاه تر فراهم کرد. این برنامه می تواند کودکان خردسال را مورد هدف قرار دهد که از سنین پایین بتوانند دوره بحرانی بزرگ شدن خود را پشت سر بگذارند و مراحل رشد فردی و موفق شدن را طی کنند.

منبع:

• https://www.urban.org/urban-wire/what-affects-future-success-poor-children
• https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/17482631.2018.1563431