اهمیت نه گفتن
بارها برای همه ما پیش آمده است که در موقعیتی سخت قرار گرفته ایم که راه نجاتمان از آن وضعیت گفتن نه بوده است. متأسفانه در کشور ما بسیار شاهد این هستیم که اکثر افراد توانایی نه گفتن را ندارند یا از اهمیت نه گفتن اطلاعات کافی و لازمی ندارند.
در این مقاله به بررسی اهمیت نه می پردازیم، پس لطفاً ادامه مطلب را مطالعه بفرمایید.
اکثر مردم جامعه کشورمان به دلیل وجود تعارفات بی جا و بدون منطق از گفتن نه به یکدیگر خودداری می کنند. همه ما حداقل برای یک بار این تجربه را داشته اید که شخصی درخواستی از شما داشته که به هر دلیلی قادر به انجام آن نبوده اید، اما به خاطر اینکه توانایی نه گفتن را نداشته اید، خود را در رنج و سختی قرار داده و مشکلات زیادی برایتان به وجود آورده است.
نه گفتن مسئله ای است که اگر درست اجرا شود، بسیار در زندگی و روحیات افراد تأثیرات بهتری خواهد داشت. باید توجه داشته باشید که گفتن نه باید به درستی و در زمان مناسب و به شکل مناسب انجام شود. افراد معمولاً به دو دسته تقسیم می شوند.
کسانی که نمی توانند نه بگویند و اشخاصی که به هر چیزی نه می گویند؛ بنابراین گفتن نه باید به عنوان یک مهارت در زمینه توسعه فردی درست و کامل از کودکی به افراد آموزش داده شود.
چرا نه گفتن مهم است؟
قطعاً برایتان پیش آمده که بعد از گفتن “بله” به شخصی احساس پشیمانی و ناراحتی زیادی کردید. دقیقاً همین لحظه است که باید بگوییم اهمیت نه گفتن را نمی دانید. رشد فردی دقیقاً زمانی رخ می دهد که بتوانید مشکلات و مواردی که باعث آزار روحی تان می شوند را از بین ببرید.
نه گفتن به دوست صمیمی یا خویشاوندان نزدیک بسیار دشوارتر از نه گفتن به فردی غریبه است. حتی ممکن است نتوانید به رئیستان در محل کار نه بگویید و با گفتن بله خود را در دردسرهای زیادی بیندازید.
وقتی کسی درخواست کمکی می کند آیا بدون فکر و مکث می پذیرید؟ اگر بدون هیچ گونه فکر و تصور ذهنی درخواست هرگونه کمکی را می پذیرید باید بگوییم تنها نیستید و افراد زیادی از این مشکل رنج می برند.
بله اینکه نتوانید به درخواست کمک با فکرکردن جواب مثبت یا منفی بدهید دچار مشکل ناتوانی در نه گفتن هستید. به اکثر ما آموخته اند که به طور خودکار بله بگوییم و حتی قبل از گفتن آن فکر نکنیم.
تصور اشتباه
به همه از کودکی آموخته اند که دیگران را خوشحال کنید و به درخواست کمک دست رد نزنید. حال اگر کسی از شما درخواست کمک برای کاری غیر اصولی و بدی داشته باشد، باز هم باید پاسختان مثبت باشد؟
به شکل غلط و اشتباهی اکثر مردم فکر می کنند که انسان خوب بودن یعنی اینکه بدون فکر بگوییم بله. ما نمی توانیم به دوست، آشنا، فامیل، والدین، همکار و غیره نه بگوییم و فکر می کنیم نه گفتن مساوی است با انسان بد و خودخواه بودن.
در صورتی که این دو موضوع کاملاً با یکدیگر متفاوت هستند. می توانید بهترین انسان روی زمین باشید و در عین حال درخواست هایی که باعث به وجودآمدن هر مشکلی اعم از: به هم ریختن برنامه شخصیتان، تطابق نداشتن درخواست با اصول و عقایدتان و غیره را به راحتی رد کنید.
همواره به خاطر داشته باشید که زمانی به انسان خوبی تبدیل خواهید شد که خودتان را دوست بدارید و برای خود بهترین باشید.
اهمیت نه گفتن در روابط
اهمیت دادن به خود مهم ترین تمرین نه گفتن
در اهمیت نه گفتن هیچ شکی برای کسی وجود ندارد، اما اینکه اقدام کرده و این ویژگی مثبت را در خود ایجاد کنید، مهم است. اولین راه برای اینکه نه گفتن را بیاموزید و تمرین کنید، این است که احساسات و نیازهای خودتان را اولویت بندی کنید.
تحت هر شرایطی مهم ترین فرد زندگی هر کسی خود اوست. حتی اگر پدر و مادر هستید، زمانی والدین خوبی خواهید بود که برای خودتان نیز فرد مهمی باشید و به خودتان اهمیت دهید.
برای موفقیت در تمام امور زندگی باید اولویت را خودتان قرار دهید. اما چالشی که در این مرحله اهمیت به خود برای همه به وجود می آید این است که اولویت هایتان با کسی یا کسانی که به آنها عشق می ورزید در تضاد باشد. شاید در این مرحله نه گفتن و اهمیت دادن به خود خودخواهانه به نظر برسد، اینجاست که اهمیت نه گفتن برجسته می شود.
لازم است بدانید زمانی که خودتان برای خود ارزش قائل شوید، همه افراد اطرافتان نیز همگامتان خواهند شد. اگر نتوانید به خوبی از خودتان در برابر مشکلات مراقبت کنید، نمی توانید از دیگران و کسانی که به آنها عشق می ورزید نیز مراقبت کنید.
بهانه اکثر مردم در ناتوانی برای نه گفتنشان این است که دوست داریم به اطرافیانمان کمک کنیم و برای آنها ارزش قائل هستیم. این در حالتی است که بعد از بله گفتن به هر درخواستی از ته قلب احساس پشیمانی و ناراحتی می کنید.
با تعیین مرزهای سالم و درست نه گفتن می توانید باعث تقویت روابط عاطفی و اجتماعی شوید. زمانی انسان می تواند برای کمک به دیگران درست اقدام کند که خود در بهترین حالت روحی و روانی باشد.
اهمیت نه گفتن در جامعه امروزه
نه گفتن نشانه احترام گذاشتن
اغلب برای ناتوانی در نه گفتن بهانه ای که داریم این است “من نمی توانم نه بگویم زیرا به شخص مقابلم بی احترامی خواهد شد” این بدترین بهانه برای نادیده گرفتن اهمیت نه گفتن است. در واقعیت اگر می خواهید به کسی احترام بگذارید باید در زمان مناسب و در شرایطی که لازم است نه بگویید تا از تأثیرات منفی بله بی جا گفتن جلوگیری کنید. بله های بی جا گفتن اغلب باعث آن می شوند که به مرور منجر به عصبانیت شود که قطعاً در روابطتان تأثیرات منفی جبران ناپذیری به همراه خواهد داشت.
وقتی در زمان درست نه می گویید، در واقع به خودتان و طرف مقابل احترام می گذارید. زیرا با صداقت و حسن نیت نظر اصلیتان را بیان کرده اید. در این حالت هم خودتان و هم فرد مقابل احساس بدی نخواهند کرد.
اگر کاری یا کمکی از شما خواسته شده باشد که مایل به انجام آن به هر دلیلی نیستید و آن را به دلیل ناتوانی و ضعف در نه گفتن بپذیرید، ممکن است باعث خراب شدن آن کار شوید و نتیجه معکوس بگیرید. لازمه موفق شدن در هر کاری این است که به انجام آن شوق و ذوق داشته باشید.
اهمیت نه گفتن و نشانه احترام به خود
از مهم ترین ویژگی های روابط سالم صداقت است. وقتی قلباً به انجام کاری راضی نیستید و فقط به خاطر تعارفات بیخود و بیجا یا ناراحت نکردن و بی احترامی نکردن به شخص مقابل از نه گفتن خودداری می کنید این اصل مهم یعنی صداقت را در روابطتان زیر پا می گذارید.
همه مردم شاید در لحظه اول از نه گفتن ناراحت شوند اما قطعاً این ناراحتی به حدی نیست که باعث خراب شدن رابطتان گردد. اما دروغ قطعاً باعث خرابی و به هم خوردن رابطه تان با دوستان و آشنایان خواهد شد.
با نه گفتن الگوی رفتاری افراد را مشخص کنید
یکی دیگر از مواردی که اهمیت نه گفتن را بیشتر می کند این موضوع است که با نه گفتن باعث الگوبرداری دیگران در زندگی خودتان می شوید.
منظور از این الگوبرداری این است که زمانی که نمی توانید به دیگران نه بگویید و هر درخواستی چه خوب و چه بد را می پذیرید به طور ناخواسته دیگران را طوری عادت می دهید که همواره توقعات زیادی از شما دارند و به خودشان اجازه می دهند که هر درخواستی را بیان کنند.
اینکه دیگران احترامتان را نگه دارند و توقع پذیرش هر کاری را نداشته باشند، خودتان تعیین می کنید. اگر تحت هر شرایطی فقط پاسختان به درخواست هایی که می کنند، بله باشد به دیگران یاد خواهید داد که من آماده انجام تمام کارها و درخواست هایتان هستم.
با این روند فقط به خودتان آسیب وارد می کنید و پس از گذشت مدتی خود را در شرایط روحی و روانی خواهید دید که به این سادگی ها قابل جبران نیست.
اهمیت نه گفتن در کودکان
با اهمیت دادن به خودتان و اولویت قرار دادن نیازها و احساساتتان الگوی رفتاری صحیحی را برای دیگران ایجاد می کنید. راه حل ساده و خوبی که وجود دارد این است که فرد یا افرادی که در اطراف خود وجود دارند و از همین الگوی رفتاری سالم برای ایجاد مرزهای دیگران استفاده را الگوی خودتان قرار دهید.
به نحوه رفتار آنها دقت کنید و سعی کنید مطابق با روحیات و اخلاقیاتتان آنها را اجرا کنید. اولین قدم این است که قبل از پذیرفتن هر درخواستی کمی به آن درخواست فکر کنید.
ببینید آیا زمانی برای انجام کمک درخواست شده دارید. با اینکه درخواستی که شده است آیا با معیارهای اخلاقی و روحیاتتان تناسبی دارد. با سنجیدن تمام مسائل و بررسی آنها می توانید بهترین تصمیم گیری را انجام دهید.
نه گفتن به یک چیز در واقع بله گفتن است
دیگر بهانه ای بدین مضمون که ما عادت داریم بله بگوییم به همه چیز ندارید. هر زمان که به درخواستی پاسخ نه می دهید، هم زمان به درخواست دیگری که در پس زمینه وجود دارد پاسخ بله و مثبت می دهید. با این کار ذهنتان درگیر این تفکرات بی منطق نخواهد شد. درواقع به شکلی محترمانه درخواستی را رد و درخواست پنهان در آن را پذیرفته اید.
وقتی درخواستی را رد می کنید، یعنی ترجیح می دهم زمانم را برای صرف کار دیگری که برایم اهمیت بیشتری دارد صرف کنم. با این کار اهمیت نه گفتن را بهتر درمی یابید.
اهمیت نه گفتن در روابط عاطفی
اینکه بتوانید درخواستی را محترمانه رد کنید، اصلاً باعث ناراحتی شخص مقابلتان نخواهد شد. برخلاف تصوری که در ذهن دارید، تحقیقات و مطالعات نشان داده است که اکثر افراد از شنیدن پاسخ نه ناراحت نخواهند شد و این فقط تصوری است که به اشتباه در ذهن قرار داده ایم.
دوران کودکی
بهترین زمان برای یادگیری مقوله نه گفتن در کودکی است. کافی است به کودکتان بیاموزید که در نه گفتن بله نهفته است تا دیگر نگران اینکه باعث ناراحتی اطرافیان شده است، نباشد. اغلب مشکلات امروزه ما از آموزش های اشتباه در کودکی نشئت می گیرند.
اگر به رفتار کودکان دقت کنید، خواهید دید که به راحتی در برابر هر چیزی که باب میل آنها نیست، پاسخ منفی می دهند. این در حالی است که اگر در همان سنین در گوش کودکتان بخوانید که نباید نه بگویی و دل دیگران را برنجانی در ذهن کودک این نقش هک می شود که نه گفتن کار خوبی نیست. درست مثل ذهنیاتی که اکثر افراد در حال حاضر دارند.
باید به شکل درست نه گفتن را به کودکان بیاموزیم تا در شرایط صحیح نه بگویند. اگر این نه گفتن اشتباه آموزش داده شود، فرد یا اصلاً نه نمی تواند بگوید یا به همه چیز نه می گوید. در واقع حد وسط را نگه نمی دارد و این از همه چیز بدتر است. داشتن تعادل در هر کاری از مهم ترین عواملی است که باید به آن دقت کافی داشت تا دچار مشکلات نشوید.
نکات مهم و اهمیت نه گفتن
یک تمرین عالی برای نه گفتن
مکث کنید. اولین راه برای تمرین اهمیت نه گفتن این است که بدون فکر پاسخ دادن را ترک کنید. بهترین راه حل برای این مشکل این است که هنگامی که درخواستی شد، ابتدا مکث کنید و جلوی هرگونه اقدام بدون فکر را از سمت خودتان بگیرید.
با این کار به مغز این امکان را خواهید داد که شرایط را سنجیده و بهترین تصمیم ممکن برای شرایطی که درخواست شده را بگیرد. بدین ترتیب دست یابی به موفقیت بسیار راحت خواهد بود.
سعی کنید نسبت به قبل بیشتر و در دفعات زیادتری نه بگویید. برای شروع سعی کنید در موقعیت هایی که کم ریسک تر هستند، از گفتن نه شروع کنید.
مثلاً ممکن است که اگر به رئیستان که طبق رفتار غلط گذشته تان عادت به شنیدن نه از طرفتان ندارد با شنیدن این جمله ناگهانی ناراحت شود. اگر به کسی که نسبت نزدیک تر و صمیمی تری با شما دارد، نه بگویید ریسک کمتری خواهد داشت و انجام آن برایتان راحت تر خواهد شد.
تمرین کنید و در موقعیت های مختلف نه بگویید. متأسفانه افراد زمانی که تصمیم به نه گفتن می گیرند، به دلیل اینکه از دانش کافی در این مورد برخوردار نیستند، به صورت محترمانه نه نمی گویند یا اینکه فکر می کنند باید به هر چیزی که از آنها طلب می شود، نه بگویند.
اگر در ابتدا مسیر هستید، باید به درستی این مهارت را بیاموزید. نه گفتن خوب است، اما نمی شود همه درخواست ها را رد کنید. فقط به این دلیل که تصمیم گرفته اید نه گفتن را بیاموزید.
فرض کنید شخصی در موقعیت سختی قرار گرفته است و از شما درخواست کمک کرده و شرایط به گونه ای است که می توانید به آن فرد کمک کنید در این شرایط جایز نیست که درخواستش را رد کنید. به همین دلیل است که می گوییم ابتدا مکث کنید و بعد تصمیم بگیرید تا بتوانید همه چیز را بسنجید و پاسخ درست و خوبی بدهید.
محترمانه نه بگویید
درست است که گفتن نه زمانی که شرایط پذیرش آن درخواست را ندارید، واجب است، اما فراموش نکنید که نباید به صورتی درخواست اطرافیان را رد کنید که با بی احترامی و ناراحت کردن شخص همراه باشد. اهمیت نه گفتن تا کنون قطعاً برایتان واضح و روشن گردیده است اما اهمیت نحوه گفتن نه از خود آن مهم تر و حیاتی تر است؛ لذا حین آموزش مقوله گفتن نه باید نحوه ارائه مؤدبانه و محترمانه آن را بیاموزید.
سخن آخر
اهمیت نه گفتن بسیار زیاد است. نیازی نیست به صورت تهاجمی یا مقابله ای با فرد مقابلتان برخورد کنید. آرام و با رفتاری خوب پاسخ منفی به درخواست شخص روبرو خود در صورت عدم توانایی در انجام امور بدهید. لحن گفتن نه، در هنگام ارائه آن بسیار اهمیت دارد.
اکثر اوقات، ناراحتی هایی که بعد از نه گفتن به وجود می آید، به دلیل نحوه اشتباه بیان پاسخ منفی است که می دهید. می توانید از کلماتی همچون کاش می توانستم یا اگر در توانم بود حتماً انجام می دادم به جای تهاجمی عنوان کردن پاسخ منفی تان استفاده کنید.
عنوان کردن هر مسئله ای با زبان و لحن خوب باعث تأثیر بیشتر و مثبت تر در ذهن افراد می شود و از ناراحتی و ایجاد سو تفاهم های زیاد جلوگیری خواهد کرد. بهتر است در حین رد کردن درخواست دیگران ضمن اهمیت دادن به خودتان به این موضوع که باعث رنجش خاطر سایرین نشوید نیز اهمیت دهید.
این را بدانید که همه برای شخصیت خود ارزش قائل هستند. به دلیل اینکه نیاز یا مشکلی دارند، نمی توانید باعث رنجیدن خاطر آنها گردید.
منابع:
