درمان اختلال استرس پس از سانحه

بهبودی روانی از یک حادثه بد، بسیار دشوار و کند است. روشی که برای درمان اختلال استرس پس از سانحه استفاده می شود، ممکن است برای یکی سودمند برای دیگری غیر کارآمد باشد. این اتفاق به این دلیل است که افراد به حوادث واکنش های متفاوتی نشان  می دهند.

هنگامی که شما یک رویداد آسیب زا را تجربه می کنید، هیپوتالاموس، هیپوفیز و آدرنال شما موجی از هورمون ها را ترشح می کند که شما را برای مبارزه با رویداد، فرار از آن یا افسردگی آماده کند.

در پاسخ به این اتفاق، ضربان قلب شما افزایش می یابد، تنفس شما تندتر می شود و عضلات شما منقبض می شوند. ممکن است میدان دید شما محدودتر و باریک تر  شود، حافظه کوتاه مدت شما ضعیف عمل کند و احساس وحشت کنید.

در این مقاله سعی داریم ابتدا به توضیح PTSD بپردازیم سپس درمورد درمان این اختلال صحبت کنیم.

اختلال استرس از پس از سانحه چیست؟

اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، نوعی اختلال اضطرابی است که پس از یک رویداد عمیقا آزاردهنده و ترسناک رخ می دهد. حتی اگر مستقیم درگیر آن نبوده اید، شوک ناشی آنچه اتفاق افتاده می تواند آنقدر زیاد باشد که زندگی عادی را برایتان سخت کند.

افراد مبتلا به PTSD می توانند بی خوابی، مرور خاطرات بد، عزت نفس پایین و احساسات دردناک زیادی را داشته باشند. ممکن است دائما آن رویداد را در ذهنتان مرور کنید و حتی دچار زوال عقلی بشوید!

هنگامی که دچار PTSD هستید، ممکن است احساس کنید که هرگز به روال عادی زندگی خود بازنمی گردید، اما این حالت قابل درمان است. روان درمانی کوتاه مدت و بلندمدت و داروها می توانند بسیار خوب عمل کنند. در اغلب موارد استفاده همزمان از این دونوع درمان با هم موثرتر است.

ترس، اضطراب و مرور سانحه از علائم اصلی PTSD هستند. این اختلال در درک و روند ادامه زندگی نیز بسیار تاثیر می گذارد.

روش های درمان اختلال استرس پس از سانحه کدام هستند؟

حادثه می تواند اثرات فیزیولوژیکی، عصبی یا عاطفی ایجاد کند. برخی از آن ها کوتاه مدت و برخی دیگر درازمدت هستند. هنگامی که اثرات رویداد از بین نمی رود، زندگی روزمره را مختل می کند. در نتیجه درمان اختلال استرس پس از سانحه اهمیت پیدا می کند.

اختلال استرس پس از سانحه کانون بسیاری از تحقیقات متخصصین بوده است. چندین دارو و رویکرد درمانی برای درمان این اختلال معرفی شده است. در ادامه سعی داریم به موارد زیر بپردازیم.

• روان درمانی
• درمان های عصبی
• داروها
• روش های مقابله خانگی

برخی از انواع درمان ممکن است برای برخی از علائم این اختلال مفید باشند و موفق عمل کنند. این کاهش علائم شامل موارد زیر می شوند:

• کاهش اضطراب
• کاهش علائم افسردگی
• کاهش احتمال بروز علائم جزیی افسردگی
• بهبود مهارت های مورد استفاده در فعالیت های روزانه

۱. روان درمانی

روان درمانی که به عنوان گفتاردرمانی نیز شناخته می شود، از روش های موثر برای درمان اختلال استرس پس از سانحه به شمار می رود. یکی از انواع آن روشی مبتنی بر رفتاردرمانی شناختی (CPT) صورت می گیرد. در CPT توضیح داده می شود که شما پس از حادثه قادر به پردازش کامل آنچه که برایتان رخ داده نیستید.

برای مثال ممکن است تصور کنید شما مقصر اصلی اتفاقی هستید که هیچ قصوری در رخ دادن آن نداشته اید. هدف CPT شناسایی این نتایج نادرست و بازسازی آن ها به روش های سالم تر است. این نوع درمان معمولا در حدود ۱۲ جلسه انجام می شود. در طی این جلسات شما و درمانگر با هم صحبت می کنید و با نوشتن تجربه و افکارتان، آنچه که واقعا رخ داده را در ذهنتان پردازش خواهیدکرد.

نوع دیگری از انواع روان درمانی جهت درمان اختلال استرس پس از سانحه، مواجه شدن با مسائل در طولانی مدت است. مانند روش قبل افکار ناسالم شما از بین می روند. درمانگر شما را با به مهارت هایی مجهز می کند که به وسیله آن بتوانید با ترس های احتمالی آینده مواجه شوید و از پس آن ها بربیایید.

هنگامی که تکنیک های خودآرام سازی را یاد گرفتید از درمان ترس های کوچک به سمت درمان ترس های بزرگ و بزرگ تر می روید. این درمان تا جایی ادامه پیدا می کند که دیگر ترسی در وجود شما از آن حادثه باقی نمانده باشد. شما یاد خواهیدگرفت که افکار و خاطرات شما لزوما خطرناک نیستند و می توانید به راحتی با آن ها مقابله کنید.

۲. درمان های عصبی

بسیاری از اثرات طولانی مدت PTSD عصبی هستند. به همین دلیل درمان هایی که روی مغز و سیستم عصبی تمرکز دارند، در بازگرداندن عملکرد مغز به قبل از حادثه موثر هستند. یکی از روش های این نوع درمان اختلال استرس پس از سانحه، حساسیت زدایی و پردازش مجدد حرکات چشم است. این روش درمانی است که از حرکات تکراری چشم برای قطع و الگوبرداری مجدد برخی از خاطرات مربوط به حادثه استفاده می کند.

روش دیگر درمان عصبی، تکنیک آزادی عاطفی (EFT) است. این روش نوعی ماساژدرمانی است که از فشار فیزیکی روی نقاط حساس پوست برای تسکین درد و تنش های عضلانی استفاده می کند. از ضربه زدن نیست در این تکنیک بهره می برند. مطالعات منابع معتبر نشان می دهد که موفقیت EFT در کاهش چشمگیر علائمی نظیر اضطراب، افسردگی و درد عضلانی است.

در روش EFT، فرد مبتلا به PTSD به وسیله ماساژدرمانی از شر برخی علائم این اختلال خلاص می شود.

۳. دارو

انجمن روانشناسی آمریکا (APA) برای درمان اختلال استرس پس از سانحه داروهای خاصی را توصیه می کند. این انجمن خاطرنشان می کند که رایج ترین دارو برای درمان PTSD، مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین هستند مانند:

• پاروکستین
• فلوکستین
• سرترالین

۴. روش های مقابله خانگی

برای درمان اختلال استرس پس از سانحه در منزل، مهارت هایی را بشناسید که شما را قادر به زنده ماندن پس از رخ دادن حادثه می کند. در ادامه به چند مورد از این روش های خواهیم پرداخت.

۱. نوشتن

یکی از موثرترین راه ها برای پردازش اثرات سانحه، نوشتن است. منبع معتبر تحقیقات آمریکا نشان می دهد که نوشتن در مورد رویداد آسیب زا در چند جلسه و به صورت متوالی به کاهش قابل توجه علائم PTSD کمک می کند. برخی دیگر از تحقیقات منابع معتبر نوشته اند که ترکیب نوشتن با سایر روش های درمانی ممکن است به کوتاه شدن زمان درمان شما کمک کند.

لزوماً مجبور نیستید به تنهایی در مورد رویداد آسیب زا بنویسید. نوشتن در مورد همه جهات و مسائل زندگی شما به عنوان یک انسان؛ ممکن است به کاهش علائم و درمان اختلال استرس پس از سانحه منجر شود. یک مطالعه قدیمی تر نشان می دهد که نوشتن ممکن است سبب کاهش فشار خون، بهبود علائم اضطراب و افسردگی و کمک به موفق  شدن در برابر مشکلات رفتاری در کودکان مبتلا به PTSD شود.

۲. یوگا یا مدیتیشن

مطالعات اخیر منابع ذکرشده خاطرنشان می کنند که مدیتیشن و یوگا جزو موارد مفید درمان اختلال استرس پس از سانحه هستند. در حالیکه یوگا یا مدیتیشن ممکن است علائم را به طور کامل تسکین ندهند، اما محققان آنها را به عنوان مکمل درمانی و دارو توصیه می کنند.

یوگا به شما کمک می کند تنفس خود را تنظیم کنید، آگاهی خود را از بدن خود افزایش دهید و به احساسات در حال تغییر خودتان که دراثر بروز سانحه ایجاد می شوند، پاسخ دهید.

مدیتیشن نیز به شما کمک می کند توجه خود را به لحظه حال هدایت کنید و حس کنترل بیشتری نسبت به خاطرات و تفکرات مزاحم ذهنی خود پیدا کنید.

یوگا و مدیتیشن از کارآمدترین روش های درمان اختلال استرس پس از سانحه در منزل است.

۳. مشاوره های آنلاین

کنید نوع دیگری از گزینه خانگی درمان اختلال استرس پس از سانحه، مشاوره آنلاین است. درمان آنلاین به شما این امکان را می دهد که در جلسات درمانی همزمان که در منزل خود آسایش دارید، شرکت کنید. ممکن است نسبت به سایر انواع درمانی کمتر در دسترس باشد، اما به شما این آزادی را می دهد که با روش های مختلف از جمله تلفن، رایانه یا یک نرم افزار خود را درمان کنید.

چگونه بهترین درمانگر را انتخاب کنیم؟

پیداکردن بهترین گزینه برای مشاوره و درمان راحت نیست. برای یافتن درمانگری که بتواند به شما در مورد PTSD کمک کند، موارد زیر را در نظر بگیرید:

• به دنبال یک درمانگر باشید که در کمک به افراد برای بهبودی از نوع آسیبی که تجربه کرده اید، آموزش دیده باشد.
• برای کاهش هزینه های خود با شبکه ارائه دهنده بیمه خود مشورت کنید.
• از یک ابزار جستجوی آنلاین قابل اعتماد استفاده کنید.
• از توصیه های آن دسته از دوستان و همکارانتان که با این روش به درمان اختلال استرس پس از سانحه رسیده اند بهره ببرید.
• به این فکر کنید که چه ویژگی هایی در یک درمانگر باعث می شود که احساس درک و راحتی داشته باشید. مثلا آیا می خواهید با کسی در ارتباط باشید که ایمان، نژاد یا جنسیت شما برایش مهم است؟
• فاصله را در نظر بگیرید. آیا درمانگر احتمالی شما به خانه یا محل کار شما نزدیک است؟ آیا آنها توانایی برگزاری جلسات آنلاین را نیز دارند؟
• بررسی کنید که آیا درمانگر شما دارای مجوز روانشناسی و کسب و کار است؟
• در نهایت اگر با درمانگر خود به مشکل برخوردید، به خود اجازه تغییر درمانگر را بدهید. ممکن است اولین شخصی که به آن مراجعه می کنید، مناسب نباشد. اشکالی ندارد که بازدیدهای اولیه خود را نوعی مصاحبه برای یافتن درمانگر مناسب خود در نظر بگیرید.

انتخاب مشاوره مطمئن و مناسب برای درمان اختلال استرس پس از سانحه، جزو مهم ترین موارد انتخاب درمانگر است.

نتیجه گیری

سانحه می تواند اثرات فیزیولوژیکی، عصبی و عاطفی ایجاد کند. اگر اثرات حادثه بیش از یک ماه طول بکشد یا باعث اختلال در عملکرد طبیعی شما شود، ممکن است به PTSD مبتلا باشید.

روش های طلایی برای درمان اختلال استرس پس از سانحه، روان درمانی به ویژه درمان شناختی رفتاری، درمان پردازش شناختی و درمان مواجهه طولانی مدت است.

اثرات این حوادث به شدت جدی و مهم هستند و می توانند تأثیر قدرتمندی بر کیفیت زندگی شما داشته باشند. مدت ها پس از پایان رویداد. اما با گذشت زمان و درمان مناسب، راه هایی برای مقابله با این اختلال پیدا خواهید کرد.

منبع

• ۶ Common Treatments for PTSD (Post-Traumatic Stress Disorder) (webmd.com)
• PTSD Treatment: What Are the Most Effective Therapy Options? (healthline.com)