تفکر از صفر در برنامه ریزی استراتژیک چگونه است
تفکر از صفر یکی از نیرومندترین ابزار تفکر در برنامه ریزی استراتژیک و کسب و کار است. ریشه اصلی آن به حسابداری از صفر برمی گردد که در پایان هر دوره حسابداری زیر ارقام خط می کشید و از خودتان می پرسید «چه مقدار پول بیشتر یا کمتری باید در این حوزه خرج کنم؟ یا لازم است در این زمینه پولی خرج شود یا خیر؟»
در تفکر از صفر هم از این رویکرد استفاده می کنید. کمی عقب تر می ایستید و به هر بخش از کسب و کار و زندگی شخصی خود نگاه می کنید و از خودتان می پرسید «اگر در حال انجام این کار نبودم، آیا با دانش فعلی مجددا به این حوزه وارد می شدم یا خیر؟». به این کار «تحلیل با دانش فعلی» می گویند. از خودتان بپرسید: «آیا کاری هست که اکنون انجام می دهم و اگر قرار بود آن را دوباره آغاز کنم، با دانش فعلی هرگز چنین عمل نمی کردم؟!»
در دوران تغییرات سریع و ناپایدار، تقریبا همیشه چنین موردی در کسب و کار و زندگی شخصی تان وجود دارد. اغلب حتی چندین مورد دارد. کارهای زیادی هست که اکنون انجام می دهید و اگر قرار بود دوباره آن ها را انجام دهید، هرگز به سراغ آن ها نمی رفتید.
مراقب حاشیه امن خود باشید
یکی از بزرگترین دشمنان موفقیت در کسب و کار همین «حاشیه امن» است! افراد با انجام کارهای خاص با روش های خاص راحت هستند و بنابراین در مقابل هر تغییری مقاومت می کنند. این مقاومت در برابر تغییر باعث می شود به انجام کارهای اشتباه ادامه دهند، حتی زمانی که می دانند اشتباه است و خیلی وقت پیش باید آن را متوقف می کردند و به کار جدیدی روی می آوردند.
خلق آینده در بیشتر اوقات به معنی ترک گذشته است. شروع یک کار جدید معمولا به این معنی است که باید کار قدیمی را متوقف کنید. انجام کاری برای اولین بار به معنی این است که باید بعضی کارهای دیگر را رها کرده و زمان و منابع خود را آزاد کنید. بنابراین تفکر از صفر یک ابزار حیاتی برای شفاف سازی ذهن و آزادسازی نیروی تفکر برای آینده و رسیدن به موفقیت در کسب و کار است.
مطرح کردن سوالات کلیدی
زمانی که برای سازمان ها و کسب و کارهای بزرگ و کوچک برنامه استراتژیک تهیه می کنیم، نخست با استفاده از «تحلیل با دانش فعلی» به بررسی سیستماتیک کسب و کار می پردازیم. به این سوالات توجه کنید:
۱ – آیا موردی در کسب و کار شما وجود دارد که اگر قرار بود، آن ها را دوباره انجام دهید با دانش فعلی تان، هرگز این کار را نمی کردید؟!
۲ – آیا محصول یا خدمتی دارید که با دانش فعلی هرگز آن را دوباره به بازار ارائه نمی کردید؟!
۳ – آیا فرآیند کاری، سرمایه گذاری یا روشی دارید که با دانش فعلی دوباره آن را آغاز نمی کردید؟!
۴ – آیا در کسب و کار شما فردی وجود دارد که با دانش فعلی مجدد او را استخدام نمی کردید؟!
۵ – آیا قبلا یا اکنون زمان، پول و احساسی را سرمایه گذاری کرده اید که با دانش فعلی هرگز دوباره آن را تکرار نخواهید کرد؟!
تعیین هزینه های از بین رفته
در حسابداری یک اصل به نام «هزینه از بین رفته» وجود دارد و به هزینه ای اشاره دارد که به خاطر آن پول خود را برای همیشه از دست می دهید و هرگز نمی توانید آن را بازیابی کنید. این کار دقیقا مانند رها کردن کشتی نیمه کاره در میان اقیانوس است. این کشتی غرق می شود، برای همیشه از دست می رود و شما نمی توانید آن را دوباره بازیابی کنید.
بسیاری از خرج ها یا سرمایه گذاری زمان و پول در کسب و کار، هزینه های از بین رفته هستند و برای همیشه از دست می روند. زمانی که افراد به «خرج کردن پول خوب برای کار اشتباه» ادامه می دهند، این مشکل پیش می آید. آن ها به سرمایه گذاری زمان، پول و منابع خود در محصول، خدمت یا فعالیتی خاص ادامه می دهند، و تلاش می کنند تا پولی که قبلا سرمایه گذاری کرده اند را بازگردانند. این پول، زمان یا احساس برای همیشه از دست می رود و هزینه از بین رفته است.
کار شما برای رسیدن به موفقیت در کسب و کارتان این است که بر فرصت های فردا تمرکز کنید، نه این که مغلوب مشکلات و تصمیمات بد گذشته شوید. سعی کنید به آینده فکر کنید، زیرا می توانید آن را کنترل نمایید و کاری انجام دهید؛ نه این که به رویدادهایی در گذشته فکر کنید که در کنترل شما نیستند و نمی توانید آن ها را تغییر دهید.
اخذ تصمیمات درست یا اشتباه
فکر می کنید چند درصد از تصمیمات کاری شما با گذر زمان اشتباه از آب در می آیند؟! مطالعه ای که توسط انجمن مدیریت آمریکا انجام گرفت و در آن با هزاران مدیر مصاحبه شد، نشان داد که ۷۰ درصد تصمیمات کاری در طول زمان اشتباه از آب در می آیند. شاید کمی اشتباه باشند، خیلی اشتباه باشند یا مصیبت به بار آورند.
به عبارت دیگر شما در ۷۰ درصد موارد اشتباه می کنید. این ۷۰ درصد، میانگین است. بعضی افراد بالا و بعضی دیگر پایین این میانگین قرار می گیرند. یکی از مهم ترین استراتژی های موفقیت در کسب و کار تصمیم به توقف ضررها می باشد. وقتی متوجه می شوید که تصمیم بدی گرفته اید، به جای تزریق پول و منابع بیشتر برای جبران ضررها، اشتباه خود را قبول کنیدو ضررها را قبول کنید و به پیش بروید. سپس «تفکر از صفر» را اجرایی نمایید.
تفکر از صفر را چگونه تشخیص دهیم؟!
از کجا متوجه می شوید که باید «تفکر از صفر» را به کار بگیرید؟ این خیلی ساده است: استرس دارید؟ زمانی که استرس مزمن دارید، یعنی استرسی که از بین نمی رود، بر شما غلبه می کند، در گفتارتان نمود پیدا می کند و شب ها شما را بیدار نگه می دارد، احتمالا با شرایط «تفکر از صفر» رو به رو هستید.
برای رسیدن به موفقیت در کسب و کار و زندگی شخصی خود، شجاعت لازم برای رویارویی صادقانه با این شرایط را داشته باشید و هر کاری که لازم می دانید را انجام دهید. هرگز با ذهن خودتان بازی نکنید. آرزو نکنید یا امیدوار نباشید که اوضاع تان بهتر شود یا مشکل به طور کلی از بین برود. به این دلیل که امید با استراتژی فرق دارد.
برای رسیدن به موفقیت در کسب و کار خود در عوض، شرایط پر اضطراب را مستقیما مورد بررسی قرار دهید و بپرسید «اگر در این شرایط نبودم، آیا با دانش فعلی دوباره به آن دچار می شدم؟» اگر پاسخ شما منفی است، سوال بعدی این است «چگونه و چقدر زود می توانم از این شرایط خلاص شوم؟»
نتیجه گیری
شجاعت و صداقت «تفکر از صفر» را در همه بخش های زندگی داشته باشید و سپس همان راهی را بروید که این تفکر نشان می دهد. اگر شخصی یا محصولی مفید نیست و می بینید شرایط بهتر نخواهد شد، ضررها را متوقف کنید. آن شرایط را تمام کنید و پیش بروید تا به موفقیت در کسب و کار و زندگی خود دست پیدا کنید.
کنترل زندگی و آینده تان را در دست بگیرید. تصمیم بگیرید. امیدوار نباشید و فقط دعا نکنید که شرایط برای تان عوض شود و بهبود پیدا کند. چون هرگز چنین اتفاقی نمی افتد.
