مقدمه
به طور کلی در زندگی شخصی و یا در زندگی کاری، همه ما با این روبرو هستیم که باید هر از گاهی تصمیم های دشواری بگیریم. تعدادی از ما زمان مواجه شدن با انتخاب های سخت و سنگین، تصمیم می گیریم که درست رفتار کنیم و احساسات خود را کنترل کنیم در حالی که اکثریت افراد اجازه می دهند که احساساتشان برای آن ها تصمیم بگیرند و در ادامه رفتاری غیر منطقی انجام خواهند داد. در این مقاله قصد داریم به موضوع تصمیم گیری در شرایط بحرانی بپردازیم.
چگونگی تصمیم گیری در شرایط بحرانی
تصمیمات در اصل شکل دیگری از معامله هستند. شما می خواهید برای دستیابی به یک منبع داده شده، از زمان، سرمایه و یا انرژی ذهنی خود صرف کنید. اما نکته ای که باید بدانید این است که همه منابع تا حدی محدود هستند از جمله منابع نامشهودی مانند کنترل، بخشش، افکار و … . به همین ترتیب مهم است که قبل از تصمیم گیری دقیقا بدانید که چه منابعی را در اختیار دارید.
هر وقت با تصمیم مهمی روبرو شدید، به خصوص در شرایط بحرانی، از منابع مادی و معنوی خود موجودی بگیرید. سعی کنید تا درکی واقع بینانه از شرایط و هر گونه اهرم فشاری که می تواند موجود باشد، به دست آورید. سعی کنید یک حس قوی و واقع گرایانه برای تصمیم گیری در شرایط سخت به دست اورید. زمانی که بدانید چه منابعی در اختیار دارید می توانید با تصمیم گیری مسئولانه در شرایط سخت و بحرانی پیش بروید.
تصمیم گیری و کمال گرایی
ما به عنوان انسان که همیشه تمایل به کمال گرایی دارد، تمایل داریم تا احساسات خود مانند غرور، تمایلات مختلف و … را در زمان ابراز جوانب مثبت و منفی شرایط سخت، در موقعیت های خاص، ابراز کنیم. از این رو ممکن است در شرایط سخت تصمیم گیری در زمان های بحرانی، با افرادی بد برخورد کنیم در حالی که موضع گیری های ما ممکن است به هیچ عنوان صحیح نباشد.
در کل ما انسان ها می توانیم چیز هایی را که واقعا قادر به از دست دادن آن ها نیستیم، از دست بدهیم چرا که وارد موقعیت های پیچیده ای شده ایم. زمانی که شرایط دشوار می شود، اثرات خستگی در تصمیم گیری هویدا خواهد شد و شما باید این اثرات را جدی بگیرید.
بررسی یک تحقیق
طی تحقیقی توسط یکی از محققان دانشگاه کلمبیا، نشان داده شده که افراد در طول روز به طور میانگین ۷۰ تصمیم آگاهانه می گیرند. اما چیزی که در شرایط سخت گریبانگیر عده زیادی از ما خواهد شد در واقع خستگی تصمیم است جایی که انرژی ذهنی لازم برای کم و زیاد کردن و بالا و پایین کردن شرایط وجود نخواهد داشت.
اما خبر خوب این است که با یاد گرفتن راهکار هایی می توان در شرایط سخت هم تصمیمات درستی گرفت. زمانی که شرایط مساعد نیست، خستگی در تصمیم گیری به ما ضربه خواهد زد به همین دلیل است که پس از چند دقیقه یا ساعتی کلنجار رفتن، فقط برای اتمام روند سخت و طاقت فرصا، شما شرایط را به گونه ای غیر قابل باور رقم می زنید یا حتی تصمیم گیری را به افراد دیگری می سپارید.
بررسی کنید در چه حالت روحی دارید تصمیم می گیرد
نکته ای که باید بدانید این است که قبل از پرداختن به تصمیم گیری، آگاه باشید که در کدام حالت روحی قرار دارید. شرایط سخت را بسنجید. آیا حال شما ناشی از عصبانیت است؟ یا ناراحتی و نگرانی و …؟ این آگاهی از حالت های احساسی و روحی به شما کمک خواهد کرد تا بر شرایط غلبه کنید و راحت تر بتوانید برای تصمیم گیری اقدام نمایید.
وقتی خسته هستید و شرایط دشوار است، تمرکز کردن بسیار سخت خواهد شد. این سختی و شرایط دشوار حتی می تواند ناشی از کمبود خواب باشد. این مسئله توسط موسسه ملی بهداشت جهانی در سال ۲۰۰۷ به مطالعه رسیده است و به شما بینش بیشتری خواهد بخشید. طبق تحقیقات این گروه، کمبود خواب بر لوب های مغز تاثیر می گذارد که لوب های پیشانی مغز روی توجه، شنوایی و بینایی تاثیر خواهد گذاشت.
در صورت کمبود خواب طبق این مطالعات، توانایی برقراری ارتباط هم کاهش می یابد و همین مسئله باعث پیچیده تر شدن زندگی و عدم توانایی بر تصمیم گیری خواهد شد. زمانی که شرایط سخت باشد و احساس غرق شدن یا فرسودگی کنید، ارتباط افکار و احساسات سخت تر خواهد شد.
به مسائل پیش پا افتاده قبل از تصمیم گیری دقت کنید
شرایط سخت شاید از نظر خیلی ها فقط دشواری زندگی باشد، اما مهم است بدانید که مسئله ای که گاهی کوچک شمرده می شود، مانند کمبود خواب یا بی خوابی، می تواند باعث سختی و مشکلات تصمیم گیری شود. پس باید بدانید که برای تصمیم گیری مناسب، داشتن خواب کافی هم الزامی است.
چرا که خواب بر حافظه بلند مدت و کوتاه مدت تاثیر خواهد گذاشت و برای تصمیم گیری ما به هر دو این حافظه ها نیاز داریم. زمانی که خسته شده اید و شرایط سخت است، به دلیل عدم تمرکز روی مسائل، تصمیم گیری برای شما سخت خواهد بود. در این زمان تکنیک های تمرکز بسیار کار آمد می باشد. می توانید در ابتدا چند نفس عمیق بکشید، یا کمی اب میل کنید.
صادق بودن بهترین روش برای تصمیم گیری در شرایط بحرانی
کمی قدم زدن در فضای باز یا تکنیک های تنفس عمیق می تواند به تمرکز شما کمک کند. باید با خود صادق باشیم، هیچ کدام از ما دوست نداریم زمانی که احساساتمان خارج از کنترل ما هستند، تصمیمات بزرگ بگیریم. بنابر این لازم است تا در تنظیم احساسات خود و ایجاد تعادل بر احساساتمان زمان بگذاریم.
روند تصمیم گیری هرگز آسان نخواهد بود. مهم نیست که چه ترفند هایی در استین خود داشته باشید، شما بالاخره مجبور خواهید بود در تصمیمات بزرگ کمی تعلل کنید. وقتی در تلاش برای نتیجه مناسب و تصمیم درست باشید، مطمئنا جواب خوبی خواهید گرفت. تصمیمات بزرگ در شرایط سخت و حساس، باعث استرس جدی در زندگی می شوند. خرید خانه، ازدواج، طلاق، مسافرت های طولانی، تغییر شغل و …. همه و همه می تواند جزو تصمیمات سخت تلقی شود و نیروی شما را بگیرد.
اما شما با استفاده از تکنیک های خاص تمرکز و ایجاد تعادل، می توانید استرس را از خود دور کرده و بهترین تصمیم را بگیرید. تصمیمات بزرگ در شرایط سخت، می تواند احساسات را به خطر بیندازد و ذهن را به قدری درگیر کند که نتوانید درست تصمیم بگیرید.
برای تصمیم گیری در شرایط بحرانی مشاوره بگیرید
در برخی شرایط دشوار، توصیه می شود که از دوست یا مشاوری کمک بگیرید تا از قضاوت و تصمیم گیری عجولانه پرهیز شود. وقتی شخصی از بیرون قضیه به شرایط شما نگاه کند، راحت تر و با آسودگی بیشتری می تواند تمام ابعاد موضوع را بررسی نماید. در شرایط حساس، مشاوره به شما می گوید که کجا و چگونه حرکت کنید.
اگر در نزدیکی تان کسی نیست یا دسترسی به مشاور ندارید، سعی کنید با خود صحبت کنید یا تمام جوانب مسئله را چه خوب و چه بد روی کاغذ بیاورید. مسلما کمی طول می کشد تا بتوانید بر خود مسلط شوید اما ارزش تلاش کردن را خواهد داشت.
ایده دیگری که در این مورد وجود دارد، می گوید: هر چه اطلاعات بیشتری داشته باشید، تصمیمات بهتری هم خواهید گرفت. اما توجه کنید که اطلاعات بیش از حد هم مغز را به جایی می کشد که مقابله با آن دشوار خواهد بود. اطلاعات بیش از حد برخی شکاف هایی که اهمیتی ندارند را پر می کند. پس سعی کنید تا حد معقولی درباره شرایط اطلاعاتی کسب کنید تا بتوانید بهتر تصمیم بگیرید.
ذهن انسان از عدم قطعیت متنف است
عدم قطعیت به معنای نوسانات، تصادفی بودن و خطر است. وقتی اطلاعات بیش از حدی در ذهن باشد و هیچ کدام را از بین نبریم، مغز پرچم خود را بالا می آورد و می گوید شاید این اطلاعات مهم باشند، در حالی که ممکن است آن ها به شرایط کنونی ربطی نداشته باشند.
وقتی داده های مغز در جای درست نباشند و از بین نروند، ما ارزش آن را بیش از حد می دانیم و ذهن فکر می کند این اطلاعات مفید هستند، از این رو در شرایط دشوار که تصمیم گیری سخت است، تمام این داده ها به سمت شما حجوم خواهند آورد و ذهن را بیش از بیش درگیر می کنند حتی ممکن است تا جایی پیش رود که اصل موصوع هم فراموش گردد.
سعی کنید اطلاعات را طبقه بندی کرده و حقایق و نظرات دیگران را هم بسنجید
معمولا در شرایط سخت ما تمایل داریم، از شرایط فرار کنیم، اما ایده ای که می تواند به شما کمک کند، مقابله با رفتار پیش فرضتان است. از منطقه امن خود خارج شوید و از تفکر و تخیل تان برای ایده های فکری جدید استفاده نمایید. گاهی اوقات لازم است برای تصمیم گیری در شرایط بحرانی خود را به چالش بکشید و موارد خاصی را در ذهن خود اصافه کنید.
مثلا زمانی که می خواهید شغل خود را عوض کنید لازم است تا از حصاری که دور خود کشیده اید خارج شوید و با چند سوال ساده خود را درگیر کنید مثلا تمام فرضیات درباره شغل جدید را در نظر بگیرید و دیدگاه های مختلف را بررسی نمایید تا بتوانید تصمیم بگیرید واقعا چه می خواهید.
زمانی که می خواهید تصمیمات بحرانی بگیرید، مانند یک معلم ریاضی عمل کنید و صفحه ای پر از جوانب مثبت، منفی، خصوصیات ، رتبه بندی ها و … که می تواند به شما کمک کند و تصویر بزرگتری از تصمیم را ارائه دهد داشته باشید. این کار به شما کمک می کند تا بدانید در چه مسیری هستید. مثلا اگر می خواهید خانه بخرید، با این صفحه می توانید بر مبنای علایق، خواسته ها و میزان دارایی تان بهترین تصمیم را بگیرید.
نتیجه گیری
در کل تصمیمی گیری در شرایط بحرانی به عوامل زیادی بستگی دارد و شرایط بحرانی برای هر فردی به نوع خاصی تعبیر می گردد. ممکن است شریطی برای فردی بحرانی نباشد ولی برای دیگری سخت و طاقت فرسا محسوب گردد از این رو باید در ابتدا بدانید مرحله ای که در آن قرار دارید چگونه است تا بتوانید به نحو احسن تصمیم خود را بگیرید.
