تفکر مثبت در زندگی میتواند ما را تنبل کند!
بر خلاف آنچه پیشتر تصور میشد، تفکر مثبت به تنهایی کاری از پیش نمی برد و می تواند نتیجه ی عکس داشته باشد.
حدود ۱۵ سال پیش، کارآفرینی به نام مایکل استاشولم تجارتی را با یکی از دوستان خود شروع کرد. شریک او تصویری رؤیایی از آینده ی کسب و کار آنها تجسم کرد و وعده ی موفقیت های بسیاری به او داد.
استاشولم حرف های او را قبول کرد و احساس پیشرفت و ارتقاء به او دست داد و امیدوار بود که همه چیز به خوبی پیش خواهد رفت. خیلی از افراد بر این باور هستند که تفکر مثبت گام مشترک تمام موفقیت ها است.
مایکل استاشولم
استاشولم می گوید: “تفکر مثبت بخشی از DNA اکثر کارآفرینان است!” او پیش از این در یک شرکت کشتیرانی کار میکرد و سپس به مشاوره ی شرکتهای بزرگتر مشغول شد. وی می گوید: “اگر مثبت فکر نکنیم کسب و کارمان هرگز شکل نخواهد گرفت.”
اما وقتی کسب و کار او از هم پاشید، استاشولم درس مهمی فرا گرفت. در تفکر مثبت یک مسیر نزولی هم وجود دارد! از این رو، او به این نتیجه رسید که “تفکر مثبت به تنهایی کاری از پیش نمی برد. چرا که باید با واقع گرایی ترکیب شود.”
از سال ۱۹۳۶ که ناپلئون هیل کتاب معروف خود با عنوان “بیندیشید و ثروتمند شوید” را منتشر کرد، زمزمه های تفکر مثبت به عنوان یک اصل راهنما در بین رهبران دنیای کسب و کار رواج پیدا کرد. ۲ دهه بعد نورمن وینسنت پیل کتاب “قدرت تفکر مثبت” را نوشت که بیش از ۲۱ میلیون نسخه از آن در سراسر دنیا منتشر شد و اخیراً راندا برن هم کتاب “راز” را نوشت که در آن به رهبران کاری دنیا وعده ی موفقیت بر اساس تفکر مثبت می داد.
در این نقطه نظر، افکار منفی یا شک و تردیدهای موجود نوعی سد راه موفقیت فرض شده است. در حالی که نتایج جدید تحقیقات نشان داده است که تفکر مثبت با تمام وعده و وعیدهای زیبایش، نه تنها محدودیت های خاص خود دارد بلکه مشکلاتی هم به بار می آورد. در واقع مثبت اندیشی میتواند رسیدن به موفقیت را هم محدود کند.
گابریل اوتینگن، استاد روانشناسی دانشگاه نیویورک و نویسنده ی “بازاندیشی تفکر مثبت” در New Science of Motivation می گوید وقتی شروع به مطالعه ی تفکر مثبت کرد، به این نتیجه رسید که سطح انرژی افراد که با فشار خون اندازه گیری می شود، با فرورفتن در توهمات فانتزی مانند تصور یک شغل رؤیایی و یک درآمد عالی کاهش پیدا می کند.
اوتینگن در ادامه می گوید: “مشکل افراد این است که انرژی لازم برای تحقق اهداف خود را فراهم نمی کنند.”
او می گوید: «اغلب اوقات که مردم در مورد اهداف خود خیال بافی می کنند، تلاش کافی برای رسیدن به آنها را ندارند.” اوتینگن در این مورد نتیجه ی یک بررسی را مثال میزند که در آن وضعیت دو گروه از فارغ التحصیلان پس از دو سال مقایسه میشود؛ گروه اول که فانتزی های شغلی داشتند و نسبت به آینده خوش بین تر بودند نسبت به گروه فارغ التحصیلان شکاک و نگران، درآمد کمتری داشتند و کار کمتری هم به آنها پیشنهاد شده بود.
این روانشناس در ادامه افزود:
افراد در مورد اهداف خود رؤیا پردازی می کنند تا احساس فراغت و استراحت کنند و در نهایت انگیزه ی آنها افت پیدا میکند.
نیمیتا شا، مدیر گروه The Career Psychologist مستقر در لندن می گوید اغلب افراد در خصوص عدم توانایی خود در بیان خواسته هایشان احساس کلافگی و سرخوردگی می کنند و نسبت به افکار منفی شان خود را مقصر می دانند و آنها را بخشی از مشکل تلقی می کنند.
شا می گوید: “شرایط شبیه یک رژیم غذایی فوری است. رؤیاپردازی در خصوص آینده به افراد در کوتاه مدت انرژی میدهد، اما در درازمدت احساس آنها را بدتر میکند.”
بنابراین آیا لازم است که ما بیشتر وقت خود را نگران باشیم یا حالات منفی را تصور کنیم؟ پاسخ به این سؤال کمی پیچیده است. خوش بینی در روح و روان انسان تعبیه شده است. تالی شاروت نویسنده ی “تعصب خوش بینی” و مدیر آزمایشگاه Affective Brain در لندن، مطالعاتی در خصوص تأثیر احساسات بر مغز داشته است. او در تلاش خود به مطالعه ی تأثیر وقایع منفی بر احساسات پرداخته است. در آزمایش های اولیه ی شاروت، او از افراد خواست که نوعی آینده ی منفی مانند فروپاشی رابطه یا از دست دادن شغل خود را تصور کنند.
پس از مدتی او مشاهده کرد که این افراد به طور خودکار از یک تجربه ی منفی به یک تجربه ی مثبت رسیده اند و حتی توانسته اند شریک زندگی بهتری برای خود پیدا کنند.
شاروت در این باره می گوید: “این آزمایش من را دگرگون کرد.” با این حال او متوجه شده است که مردم یک گرایش ذاتی به سمت خوش بینی دارند. به گفته ی شاروت، “آنها تصور می کنند آینده بهتر از گذشته خواهد بود.”
بنا بر محاسبات شاروت ۸۰ درصد افراد فارغ از فرهنگ و ملیت خود خوش بین هستند و این موضوع در وهله ی اول به آنها کمک میکند تا با انگیزه ی بیشتری هدف گذاری کنند. از طرفی، مطالعات نشان می دهند که افراد خوش بین زندگی طولانی تر و احتمالا سالم تری خواهند داشت؛ چرا که آنها در باور خود به مدت طولانی زندگی می کنند، پس تغذیه ی سالم تری دارند و بیشتر ورزش می کنند. ضمن اینکه خوش بینی ذاتی به افراد کمک میکند تا با شرایط وخیم مقابله کنند.
با همه ی این اوصاف، این خوش بینی در مواقعی باعث خواهد شد که افراد خطرات را دست کم بگیرند و دردسرهایی برای آنها به وجود بیاید.
از احساسات منفی خود استقبال کنیم!
با وجود تمایل طبیعی ما به خوش بینی، لازم است کمی چاشنی بدبینی هم به آن اضافه کنیم.
تجربه ی دو دهه از تحقیقات اوتینگن به ساخت برنامه ای به نام WOOP منجر شد که مخفف کلمات آرزو (Wish)، نتیجه (Outcome)، مانع (Obstacle) و هدف (Plan) است. این ابزار به صورت وب سایت و برنامه گوشی هوشمند در دسترس است و به افراد کمک میکند تا با انجام یک سری از تمرینات طراحی شده، استراتژی های کوتاه مدت یا بلندمدتی برای رسیدن به هدف خود در پیش بگیرند و تفکر مثبت را با جنبه های منفی و موانع ترکیب کنند.
برای مثال شما می‌خواهید یک شرکت راه اندازی کنید. از طرفی می دانید که از صحبت کردن درباره ی پول متنفر هستید یا نمی خواهید به مدت طولانی کار کنید. پس می توانید موانع خود را با تصمیماتی چون تشکیل یک تیم فروش یا محدود ساختن ساعت کار دور بزنید. حتی ممکن است مانع پیش رو به حدی بزرگ باشد که ارزش اجرایی کردن هدف را نداشته باشد.
اوتینگن در این خصوص می گوید: “در چنین شرایطی می توانید بدون احساس گناه هدف خود را کنار بگذارید و قبول کنید که در حال حاضر مناسب با شرایط زندگی شما نیست.”
وقتی استاشولم چند سال پیش یک شرکت تولید کننده ی مداد راه اندازی کرد، درصدد بود از همکاران شکست خورده ی خود در تجارت درس بگیرد. او تمام توافقات را روی یک تکه کاغذ نوشت و بدترین سناریوهای احتمالی را هم در نظر گرفت.
در حال حاضر، شرکت استاشولم ماهانه بیش از ۴۵۰ هزار مداد در ماه به ۶۰ کشورش میفروشد. رقمی که حتی استاشولم را هم غافلگیر کرده است!
وی در این خصوص می‌گوید: جوانب زیادی درباره مثبت اندیشی در یک کسب و کار وجود دارند. اما این منفی نگری نیست که در مقابل مثبت اندیشی قرار دارد، بلکه واقع گرایی نسبت به آنچه می توانید به آن برسید است.
به همین دلایل باید دقت کنیم قانون جذب را حرفه ای به کار ببریم وگرنه به جای تجسم خلاق دچار توهم خلاق خواهیم شد و اکثر مخالفان قانون جذب هم به همین نکته اشاره دارند.
پس سعی کنیم قانون جذب را حرفه ای یاد بگیریم و حرفه ای به کار ببریم.
