استرس احساسی می باشد، بیشتر آن زمانی به ما دست میدهد، که فشار بیشتر از آنچه ما به آن عادت داشته ایم برما وارد شود. وقتیکه ما دچار استرس می شویم، بدن شروع به ترشح هورمون هایی میکند که سرعت تپش قلب را بالا برده، تنفس ما را سریعتر نموده و میزان انرژی بیشتری به ما میدهد.
تأثیرات استرس
استرس می تواند بدن ما، افکارمان، احساساتمان و یا حتی رفتارمان را تحت تأثیر قرار دهد. آشنایی با نشانه ها و علایم استرس می تواند به ما در کنترل استرس کمک کند. استرس بررسی و کنترل نشده می تواند باعث ابتلا به انواع بیماری از قبیل فشار خون بالا و بیماری های قلبی، چاقی یا دیابت شود.
نشانه هایی که در زیر می آیند به ما هشدار می دهند که در معرض استرس قرار داریم:
سردرد و میگرن, تنفس نامنظم, تپش قلب, انواع تیک, پرش مختصر در یکی از اعضای بدن.
نشانه های روانی استرس شامل این موارد است: اضطراب, ترس, پرخاشگری ,افسردگی, احساس گناه, داشتن نگرانی مفرط و غیره است.
نشانه های استرس و اضطراب شامل این موارد است: شامل افزایش تعداد سیگار کشیدن در روز, زیاد مشروب خوردن, باسرعت زیاد رانندگی کردن, از وضع ظاهری خود غفلت کردن. داشتن وسواس فکری, داشتن وسواس عملی بررسی مکرر قفل ها, چراغها, شیرهای آب و … است. جهت مقابله با استرس, داشتن افکار مثبت نقش مهمی دارد.
راههایی برای رفع استرس
کاری انجام ندهیم :
یکی از روشهای درمان استرس این است که حداقل یک بار در روز، پنج یا ده دقیقه آرام بنشینیم و کاری انجام ندهیم. به صداهای اطراف، احساسمان و هر گونه کششی در گردن، شانه ها، بازوها، سینه و غیره تمرکز کنیم.
با صدای بلند بخندید :
یکی از روشهای درمان استرس خندیدن است، همیشه موضوعی برای خنده در دست داشته باشیم، این موضوع می تواند، مجموعه ای از تکه های طنز مورد علاقه مان، یا صداهای بامزه ای که فرزندمان یا یک دوست از خودش درمی آورد باشد. حتی می توانیم چند لحظه در مورد تماشای سریال کمدی مورد علاقه مان فکر کنیم. اغلب در طول روز یکی از این موارد را انجام دهیم.
موسیقی گوش دهیم :
هنگامی که با یک کار دلهره آور مواجه می شویم،به موسیقی گوش فرا دهیم این کار به کاهش استرس ما کمک میکند- موسیقی می تواند از نوع کلاسیک، ملی یا جاز باشد – در محل کار هم می توانیم از سی دی درایو کامپیوتر خود استفاده نماییم تا موسیقی قابل دسترسمان باشد.
مثبت بیندیشید (قانون جذب) :
به شخص یا چیزی که عمیقاً مورد علاقه مان است (در هر مکان) از ۵ ثانیه تا ۵ دقیقه فکر کنیم این کار میتواند استرس ما را کاهش دهد. یا منظره ای از یک تعطیلات آرام را تصور کنیم یا عبارتی که باعث ایجاد احساس مثبتی نسبت به خود و جهان اطرافمان می شود را در ذهنمان مرور کنیم تا بدین ترتیب استرس خود را کم نماییم.
قدم بزنیم :
یکی دیگر از روشهایی که میتواند استرس ما را کاهش دهد قدم زدن است. از پشت میز، صندلی در هر موقعیتی که هستیم، بلند شویم و ۱۰ دقیقه راه برویم. بسیاری از مردم این حس درونی را دارند که پیاده روی به آرامششان کمک خواهد کرد. امروزه دانشمندان در حال اثبات این موضوع می باشند. در تحقیقاتی که در دانشکده پزشکی دانشگاه استنفورد در سال ۲۰۰۲ انجام گرفته، محققان اشخاصی را که از بستگان بیمار خود نگهداری می کردند مورد توجه قرار دادند. در این مورد تحقیقات دانشمندان نشان داد، افرادی که ۴ بار در هفته پیاده روی می کنند استرس کمتری دارند و راحت تر می خوابند. همچنین آزمایشات نشان میدهند که فشارخون این افراد در هنگام استرس ثابت باقی می ماند.
نفس عمیق بکشیم :
برای پنج دقیقه، تنفس خود را آهسته تر نماییم و در حدود ۶ بار در دقیقه نفس بکشیم. به عبارت دیگر، مدت ۵ ثانیه عمل دم، ۵ ثانیه عمل بازدم انجام دهیم. عموماً تمایل داریم که تنفس تند و سطحی داشته باشیم، به خصوص هنگامی که احساس فشار می کنیم. چند نفس عمیق ما را مجبور میکند که شانه های خود را بکشیم و ماهیچه های سفت را شل کنیم. براساس یک تحقیق بین المللی در سال ۲۰۰۱، تنفس آرام مزایای غیرقابل پیش بینی دیگری نیز دارد.
با آرامش برخیزیم :
درست قبل از ترک تختخواب و بلافاصله بعد از اینکه زنگ ساعت در صبح به صدا درآمد، ۵ دقیقه برای آرام کردن بدنمان وقت صرف کنیم. با منقبض کردن انگشتهای پا آغاز کنیم، سپس با اختیار خود آنها را شل نماییم. بعد در مورد ماهیچه های کف پا و سپس عضله های ساق پا و ران پا و باسن همین کار را انجام دهیم.
رژیم غذایی :
یک رژیم غذایی نامناسب که شامل مقادی زیاد قند, نمک, چربی, کافئین , الکل و غذاهای کنسروی باشد, باعث به هم خوردن تعادل بدنمان خواهد شد گرچه برای مدت کوتاهی انرژی را افزایش می دهند. بسیاری از ما هنگام استرس از چای یا قهوه استفاده می کنیم که دارای کافئین هستند. مصرف این ماده خود منشاء استرس است, نه برطرف کننده آن.
عدم استعمال دخانیات :
استعمال دخانیات نیز ظاهراً و به طور موقت به رفع استرس کمک می کند اما نیکوتین موجود در سیگار, ایجاد وابستگی میکند و ترک سیگار نیز خود استرس فراوانی را به دنبال خواهد داشت یا مصرف الکل که الگوی خواب منظم را به هم می زند و باعث بروز استرس میشود و در صورت ایجاد وابستگی مانند سیگار مشکلات عدیده دیگری را ایجاد میکند.
ورزش منظم :
ورزش منظم باعث می شود احساس اضطراب و افسردگی کاهش یابد, الگوی خواب منظم شود و میزان تمرکز بالا رود. هرچقدر جنب و جوش و تحرک بیشتری داشته باشیم, راحت تر می توانیم با استرس مقابله کنیم. در پایان استفاده از روش های تن آرامی که شامل مدیتیشن و تنفس عمیق است, نیز توصیه می شود.