نقش والدین در موفقیت کودکان

اهمیت نقش والدین در موفقیت کودکان بر هیچکش پوشیده نیست. کودکان اکثرا در خانه پیش پدر و مادرهایشان هستند؛ بنابراین بیشترین تاثیر را از آن ها می گیرند. سیستم آموزشی نیز سعی می کند که والدین را به روش های مختلفی در پیشرفت درسی و فکری کودکان دخالت دهد. برای مثال، فعالیت هایی که برای کودکان و والدین طراحی می شوند، از این دسته فعالیت ها هستند.

اما گاها برخی از والدین، کودکان خود را مجبور به دنبال کردن راه هایی می کنند که انتخاب خود کودک نیست و اکثرا این کودکان هستند که در این مسیر شکست می خوردند.

حال باید دید که خط قرمز مشارکت کجا کشیده می شود.

آیا کمک بیش از اندازه به کودکان یا آزاد گذاشتن بیش از حد آن ها درست است؟ تا چه اندازه باید در تکالیف مدرسه، کودکان را همراهی کرد؟

در ادامه به این سوالات پاسخ خواهیم داد.

میزان اهمیت نقش والدین در موفقیت کودکان

اولین معلمان کودک، والدین او هستند. رشد کودک وابسته به والدین است. قرار کودکان در معرض فعالیت های مناسب که استعدادهای خود را بشناسند، با نقاط قدرت و ضعف خود آشنا شوند و علایق خود را پیدا کنند از جمله وظایف پدر و مادر است.

خاصیت آلت: اهمیت روابط حسنه با کودکان

بنابراین نقش پدر و مادر در آینده کودک بسیار اهمیت دارد. باورها، ارزش های اخلاقی، هوش هیجانی و توانایی های شناختی، همه و همه در خانه شکل می گیرند. کودکان مانند کاغذی سفیدی هستند که وظیفه والدین درست نوشتن اصول اولیه رفتاری و اخلاقی است. البته نقش ژنتیک را نمی شود نادیده گرفت، اما محیط نیز تاثیر بسزایی در روح و روان کودک می گذارد.

بنابراین به عنوان یک والد، باید خیلی مراقب بود. چون آموزش و تربیت که توسط والدین القا می شود، آینده کودک را می دهد.

معنای درست مشارکت

حال دانستن این که نه گذاشتن کودک به حال خود درست است و نه سفت و سخت گرفتن بیش اندازه جواب می دهد، مهم است. بنابراین چگونه می توان تعادل به وجود آورد؟ جواب این است: برای تعادل، اصلی که باید به عنوان والدین به آن توجه داشته باشید، مشارکت است.

مشارکت والدین به معنای همکاری والد با کودک است. البته داستان به همین جا ختم نمی شود؛ مشارکت با مدارس هم در زندگی تحصیلی کودک بسیار مهم است. بنابراین مشارکت با مدارس به منظور بهتر شدن عملکرد درسی و تاثیرگذاری بیشتر آموزش است. طبق تحقیقات انجام شده، نقش والدین در موفقیت کودکان و بهبودی درسی آن ها بسیار پررنگ است.

مشارکت والدین با مدارس می تواند شامل فعالیت فوق برنامه، شرکت در جلسات و انجام فعالیت های درسی با کودک در خانه باشد. البته مشارکت تنها مربوط به بحث تحصیل نمی شود. اما چون کودک بیشتر زمان را در مدرسه و خانه می گذراند، بهترین گزینه برای اینکه روابط حسنه با کودک خود شکل دهید، از راه آموزش و تحصیل کودکتان است.

خاصیت آلت: انجام فعالیت با کودکان و پر رنگ تر کردن نقش والدین

در گذشته نقش والدین در آموزش بیشتر حول محور رابطه میان آن ها و معلمان بود. یعنی کودکان معمولا نادیده گرفته می شدند. امروزه وضع فرق کرده است و هدف، بهبود عملکردی اجتماعی، درسی و فکری دانش آموزان است. بنابراین، مرکز توجه آن ها هستند.

امروزه حتی مشارکت تنها به والدین ختم نمی شود و خانواده نیز می توانند نقش داشته باشند. به عنوان مثال ممکن است از کودک خواسته  شود که در مورد جنگ از پدربزرگشان بخواهند که خاطره ای را بازگو کند. این خود نوعی مشارکت با خانواده است.

پس کودکان در این میان برخلاف گذشته نقش منفعلانه ای ندارند و در جریان یادگیری، فعال هستند.

انجمن ملی آموزشی کودکان خردسال NAEYC اهداف مشارکت را به این گونه تعریف می کند:

–ایجاد فعالیت هایی برای یادگیری دانش آموزان در خانه و مستقل بار آوردن آن ها

–ایجاد ارتباط میان والدین و مدرسه برای بهبود عملکرد کودکان

–مشارکت جهت ایجاد روابط بین مدرسه، کودک و والدین

–تقسیم مسئولیت

بنابراین نقش والدین در موفقیت کودکان در مشارکت با مدارس، به منزله پی ریزی است؛ باید محیط درست و سالم برای کودکان ایجاد شود تا بتوانند یاد بگیرند و رشد کنند.

اهمیت مشارکت والدین

طبق تحقیقاتی که براساس ۶۶ تحقیق جامع در مورد تاثیر والدین بر موفقیت کودکان شکل گرفته است، مشخص شد که میزان درآمد و موقعیت اجتماعی خانواده آنقدر موثر نیستند؛ بلکه رابطه بین مدرسه و والدین جهت تسهیل آموزش کودک به مراتب نقش مهم تر و تاثیرگذارتری دارد.

طبق تحقیقات، مشارکت خانواده و مدرسه سبب می شود که کودکان بیشتر درگیر درس باشند، مهارت های اجتماعی خود را ارتقا دهند و در کلاس رفتار بهتری داشتند.

خاصیت آلت: نقش والدین در موفقیت کودکان در تحصیل

همچنین نتایج این تحقیقات نشان داد که کسب نمرات بالاتر دانش آموزان در واقع نتیجه حمایت والدین و بالارفتن عزت نفس کودکان است؛ یعنی زمانی که کودکان احساس می کنند والدینشان به آن ها اهمیت می دهد.

تا اینجا تاکید بر نقش والدین در موفقیت کودکان در مشارکت در فعالیت درسی بود اما حد و مرز آن کجاست؟ آیا تا هر چقدر که والد بخواهد، می تواند در فعالیت های درسی مشارکت داشته باشد؟ پاسخ قطعا خیر است. فاکتور مهم در این بحث، کیفیت است. اکثر تحقیقاتی که در این باب در گذشته انجام شد، یک عامل بسیار مهم یعنی کیفیت مشارکت را در نظر نمی گرفتند. هر نوع مشارکتی مطمئنا مشارکت خوبی نیست. وقتی به جای مشارکت، والدین سعی می کنند کودکان را کنترل کنند، نتیجه برعکس می شود.

تکالیفی که دانش آموزان در خانه انجام می دهند، نقطه اوج مشارکت والدین است. حال در نظر بگیرید مشارکت آن ها منفی یا کنترل کننده باشد. نتیجه این است که مداخله بیشتر می شود و نقش والدین در موفقیت کودکان نتیجه عکس می دهد؛ طوری که به کودک این حس القا می شود که توانایی انجام کاری را ندارد در نتیجه عزت نفس وی پایین تر می آید.

بنابراین والد باید حواسش باشد که کمک باید در شکل حمایت ظاهر شود، نه این کنترل امور را به دست بگیرد. حال باید دید والدین کنترل گر به چه کسانی گفته می شود.

والدین کنترل گر

حال شاید این سوال به وجود آید که آیا من فرزندم را کنترل می کنم یا خیر؟ در این قسمت می خواهیم معنای دقیق والد کنترل گر را با هم تشریح کنیم.

خاصیت آلت: شماتت کودک اثرات مخرب آن

والدین کنترل گر این احساس را دارند که باید با زور و فشار، کودکان را مجبور کنند که مشکلات را حل کنند یا بدون آنکه از آن ها خواسته شود مداخله می کنند و مشکل کودک را بدون مشارکت خودش برای او حل می کنند. این افراد مسائل از دید خود، نه از دید کودک، می بینند. یکی از نمونه های مشارکت های کنترل گرایانه والدین، نظارت بر تکالیف است.

والدین کنترل گر انگیزه کودکان را برای یادگیری و مسئولیت پذیری کاهش می دهند. رابطه میان کنترل گری والدین و عملکرد کودک در مدرسه، رابطه ای مستقیم است ؛ هرچه کنترل بیشتر شود عملکرد نیز پایین تر می آید و نقش والدین در موفقیت کودکان کم رنگ تر می شود.

نمونه هایی از رفتارهای کنترل گرایانه والدین

در ادامه برخی از ویژگی های والدین کنترل گر را نام می بریم.

–بدون اینکه از آن ها درخواست شود کمک می کنند.

–بررسی زیاد برای چک کردن اینکه تکالیف انجام شده یا نه.

–دادن یکسری امتیاز و مزیت به دلیل نمره های خوب.

–گرفتن مزیت ها و امتیازها  بخاطر نمرات بد.

–محدود کردن زمان استفاده از وسایل مانند تلویزیون یا بازی.

–محدود کردن وقتی که کودکان با هم سالان خود می گذارنند.

خاصیت آلت: رفتارهای غلط در برخوردار با فزرندان

بنابراین باید حواستان باشد که فشار زیاد، سختی و وعده جایزه و تشویق برای کودکان، در اکثر مواقع کارساز نیست. بلکه برعکس؛ ممکن است نتیجه عکس بدهد و کارکرد دانش آموز در مدرسه بسیار پایین بیاید.

نقش والدین در موفقیت کودکان و مشارکت مفید

نقش والدین در موفقیت کودکان در صورتی می تواند مفید باشد که آن ها نشان دهند برای آموزش فرزندانش ارزش قائل هستند و سعی در کنترل کردن آن ها ندارند.

والدین باید سعی کنند کودکان را مستقل بار بیاورند، به آن ها یادگیری را آموزش دهند، این اطمینان را به آن ها بدهند که  همیشه برای حمایت کنارشان هستند و تنها در صورتی مشارکت کنند که کودکان خودشان از آن ها کمک بخواهند.

خاصیت آلت: نقش والدین در موفقیت کودکان و مشارکت ئر فعالیت  های مختلف

والد باید به کودک برای درک بهتر نقاط ضعف و قوت خود و همچنین پیدا کردن توانایی ها، استعدادها و علایق خویش کمک کند و یه جای تصمیم گیری برای آن ها، کودکان را یه سمت درست فکر کردن و درست تصمیم گرفتن راهنمایی کند.

حواستان باشد در سنین پایین نقش والدین بسیار پررنگ تر است و آینده کودک را تحت تاثیر خود قرار می دهد.

برای فرزندان خود فرصت برای یادگیری و رشد قائل شوید. به آن ها، در عین حال که مستقل بارشان می آورید، این اطمینان را بدهید که همیشه حمایتشان می کنید.

رابطه درست والدین با کودکان

اهمیت و نقش والدین به گونه ای است که باید غیرارادی درک شود. چیزی نیست که بتوان به عنوان یک درس اخلاقی به کودک یاد داد.

بنابراین برای اینکه نقش والدین در موفقیت کودکان مفید واقع شود و به کودک کمک کند، باید اول با فرزندتان رابطه خوبی برقرار کنید. رابطه ای که براساس آن، کودک بخواهد به شما اعتماد کند و نصیحت های شما را بپذیرد.

از جمله کارهایی که سبب پررنگ شده نقش والدین در موفقیت کودکان می شود، می توان به موارد زیر اشاره کرد.

برقرار کردن ارتباط

با کودک خود ارتباط برقرار کنید. حتما نباید تمام بحث ها در رابطه با مدرسه و تحصیل یا آینده باشد. برای مثال با کودک خود انیمیشنی ببینید و در مورد آن صحبت کنید.

انجام فعالیت

با کودک به فعالیت های مختلف بپردازید؛ نه لزوما فعالیت هایی که مربوط به تکالیف مدسه هستند. مثلا با آن ها بازی کنید یا کاری را که دوست دارند بایکدیگر انجام دهید.

خاصیت آلت: انجام فعالیت با فرزندان و پی ریزی رابطه بهتر

عذرخواهی

اگر مرتکب اشتباهی می شوید، عذرخواهی کنید. شفایت یکی از مهم ترین فاکتورها برای ایجاد رابطه سالم است. مغرور نباشید و اگر اشتباهی کردید معذرت بخواهید. اینگونه کودک شما یاد می گیرد که در صورتی که مرتکب خطا شد، اشتباهش را بپذیرد یا در آینده بتواند از حق خود، به امید که حق او است، دفاع کند.

کلام آخر

نقش والدین در موفقیت کودکان  بسیار پررنگ است و باید بسیار به آن توجه کرد. رابطه میان کودک و والدین بسیار مهم است؛ زیرا اساس ویژگی های شخصیتی و رفتاری کودک در خانه شکل می گیرند که در آینده بر انتخاب ها و سلامت اجتماعی کودک تاثیر می گذارند.

کودکانی که با والدین خود روابط خوبی دارند، در بیرون از خانه در میان هم سالان خود نیز می توانند رابطه بهتری ایجاد کنند و در نتیجه زندگی اجتماعی موفق تری داشته باشند. همچنین مشارکت با والدین در انجام فعالیت های تحصیلی به عملکرد بهتر کودکان در مدرسه منجر می شود.

منبع:

• https://www.parentingforbrain.com/parent-involvement
• https://www.cuemath.com/learn/importance-of-parents