خودکارآمدی

کامنت بگذارید
10 دقیقه زمان خواندن

خودکارآمدی: چگونه همیشه به خودتان ایمان داشته باشید

پدر و مادرها زمانی که سعی می­کنند کودکانشان را تشویق به انجام کاری کنند، مثلاً درس خواندن برای امتحان، یادگیری دوچرخه­سواری یا رانندگی کردن، تمرین مهارت­های فوتبالی، تمرین یک قطعۀ تک­نوازی پیانو و غیره، سوگیری­شان بیشتر به سمت نصیحت کردن بچه­ها و پند دادن به آنهاست. این­چنین به آنها نگاه کنید که: «تلقین است (ذهن برتر از جسم است).» یا «ارزش انسان­ها در هنگام سختی معلوم می­شود (در دگرگونی احوال گوهر مردان معلوم شود).» و امثال اینها.

البته، بچه ­ها ممکن است از این تعابیر و اصطلاح ­های دیگر دلخور شوند؛ اما بچه ­ها یک خبر خوب! پدر و مادرتان به چیزی پی برده و نتیجۀ آن را کشف کرده­اند؛ این حرف­ها را می­زنند چرا که این نوع تشویق کردن باورهای خودکارآمدی را در شما بالا می­برد و اینکه فقط این باورها هستند که موجب موفقیت­های بزرگ­تری در زندگی می­شوند.

درک مفهوم خودکارآمدی، تقریباً تمام کارهایی که در زندگی­تان انجام می­دهید – از یادگیری رانندگی یا دریبل کردن توپ در فوتبال گرفته تا پیشرفت کردن از طریق یک شغل موفق و هدفمند و هدایت کردن روابط بسیاری با دیگران را تحت تأثیر قرار می­دهد. از آنجا که پدر و مادرها برخی اصطلاحات پیش پا افتاده را خیلی زیاد استفاده می­کنند، به آنها یک فرصت بدهید؛ آنها فقط تلاش می­کنند که حس خودکارآمدی را در کسانی که دوستشان دارند بالا ببرند چرا که می­دانند این حس خودکارآمدی درک شده اثراتی خیلی واقعی بر زندگی­تان دارد؛ که این مطلب درست است حتی اگر اقوامتان هرگز از خود واژۀ خودکارآمدی برای تعریف آن استفاده نکرده باشند.

بنابراین، معنا و اهمیت خودکارآمدی چیست؟ بیایید در دو بخش جواب این سؤال را بدهیم.

خودکارآمدی

اصطلاح خودکارآمدی به چه معناست؟

بر اساس گفتۀ دکتر آلبرت بندورا – روانشناسی که در اواخر دهۀ 1970 این اصطلاح را ابداع کرده – خودکارآمدی، باورهای یک شخص به توانایی­هایش برای انجام کارهاست. افرادی با سطح خودکارآمدی بالا با اعتماد به نفس هستند و توانایی و ظرفیت موفق شدن در کارهای گوناگونی را دارند.

چرا خودکارآمدی مهم است؟

یقیناً، اعتماد بیش از حد یا نداشتن درک صحیحی از دانش، مهارت­ها و توانایی­تان می­تواند مشکل­ساز باشد: یک نفر می­تواند کاملاً به خودش اطمینان داشته باشد؛ او می­تواند از روی یک نهر کوچک بپرد صرفاً برای اینکه خیس نشود؛ یا اینقدر به خودش اطمینان داشته باشد که بتواند در مجلس عروسی برای پایان دادن به شلوغی ­های نامربوط، سخنرانی فی­البداهۀ عالی و خیلی خوبی را ارائه دهد؛ یا می­توانند برای جلوگیری از ورشکستگی مالی، یک تجارت موفق را فقط با ابتکار عمل راه­اندازی کنند.

اما از طرف دیگر، بدون خودکارآمدی بالا، هیچکس نه تنها نمی­تواند از روی جویبار بپرد بلکه در واقع نمی­تواند ورزش پرش طول در المپیک را انجام دهد؛ هیچکس نه تنها نمی­تواند در یک جمعیت کوچک اظهارنظر کند­، قادر نخواهد بود مقابل هزاران نفر روی صحنه برود؛ و اگر هیچوقت کسی در تجارت ریسک و مشارکت نکند، هرگز کسی موفقیتی به دست نمی­آورد.

مفهوم سودمندی یا اثربخشی که با مفهوم حقیقت و اصالت عجین شده است، برای موفقیت ضروری و حیاتی است؛ و همانطور که خواهیم دید، این مسئله در تمام حوزه­های زندگی، از مسائل حرفه­ای و شخصی گرفته تا مسائل علمی و دانشگاهی، صدق می­کند و درست است.

خودکارآمدی

مثال­ه ای برای خودکارآمد بودن

یک فرد خیلی موفق را پیدا کنید و بعد متوجه خواهید شد که هر کسی که به خودش باور و اعتماد داشته باشد، مستعد موفق شدن هست؛ و همانطور که گفته شد، این برای همه در سرتاسر دنیا صادق است.

برای مثال، اول دو داوطلب مقطع دکتری را تجسم کنید که در شرف دفاع از پایان ­نامه ­شان هستند؛ تصور کنید که هر دو دانشجو در یک رشته تحصیل کرده­اند، مقالاتی نسبتاً مشابه نوشته­اند و هر دو به نسبت خوب هستند و هر دو نفر به یک نسبت بااستعداد و باهوش هستند. نتیجه و استنباط به این قرار است: یکی از این دو داوطلب بااستعداد مقطع دکتری کاملاً به توانایی­هایش اطمینان دارد در حالیکه آن دیگری به ظرفیت و توانایی­اش باور ندارد. کدام دانشجو دفاعیۀ بهتری ارائه خواهد داد؟

حالا به برترین چهرۀ آمریکایی، یک پیشگام و کارآفرین فکر کنید: توماس ادیسون گفته است که «یک درصد نبوغ و استعداد، الهام است و نود و نه درصد آن کار سخت و پشتکار».

چه کسی خواهان این است که این همه عرق بریزد یا به عبارت دیگر تلاش کند و سختی بکشد؟ یک نفر با باورهای خودکارآمدی خیلی زیاد، کسی هست که این کار را می­کند. نقل قول­های مرتبط با اعتماد به نفس، مانند همان نقل قول مشهور ادیسون، از جانب کسانی گفته می­شوند که به خوبی مفهوم خودکارآمدی را در خودشان پرورش داده­اند.

شما می­توانید نمونه ­هایی از اینکه افرادی با خودکارآمدی بالا چگونه در هنر، ورزش، سیاست و غیره موفق می­شوند را ببینید. ذهن و روحی که با موفقیت عجین شده، جسم و بدن را هم به سمت موفقیت و پیروزی­های بزرگ سوق می­دهد.

خودکارآمدی

چگونه خودکارآمدی را پرورش دهیم؟

اینکه از سطح خودکارآمدی بالایی بهره­مند باشیم به چه معناست؟ یعنی اینکه احتمال موفقیت خیلی بالایی دارید. برای سنجش و اندازه­گیری میزان خودکارآمدی، می­توانید به پرسشنامۀ خودکارآمدی که به «مقیاس کلی خودکارآمدی» یا GSE هم شناخته می­شود – که این پرسشنامه توسط روانشناسان رالف شوارتز و متایس جروسالم طراحی شده است، نگاهی بیندازید.

به هر کدام از این سؤالات بر اساس مقیاس یک تا پنج جواب دهید؛ همانطور که حدس می­زنید، هرچه امتیاز بیشتری داشته باشد، سطح خودکارآمدی بالاتر است:

«من قادر خواهم بود به اکثر اهدافی که برای خودم تعیین کرده­ام برسم»

«مطمئن هستم زمانی که با کارهای سخت هم روبرو شوم، از پس آنها بر می­آیم»

«در کل، فکر می­کنم که می­توانم نتایج مطلوب و باارزشی را به دست آورم»

«باور دارم که می­توانم در اکثر تلاش­هایم برای اهداف ذهنی­ام موفق شوم»

«قادر خواهم بود بر چالش­های بسیاری با موفقیت فائق آیم»

«اطمینان دارم که می­توانم کارهای مختلف بسیاری را به طور مؤثر و کارآمد انجام دهم»

«در مقایسه با دیگران، من می­توانم بیشتر کارها را به نحو احسن انجام دهم»

«حتی زمانی که مسائل سخت و دشوار هستند، من می­توانم عملکرد نسبتاً خوبی داشته باشم»

خودکارآمدی

خودکارآمدی در برابر عزت نفس

معنای اولیۀ فرهنگ لغت از کلمۀ عزت نفس، از سایت Dictionary.com به طور کاملاً تحت­اللفظی به این صورت است که: «یک احترام و ملاحظۀ واقع ­گرایانه یا احساس و درک مطلوب و مناسبی به خود؛ که به آن احترام به خود یا مناعت طبع هم گفته می­شود». همانطور که می­بینید، در هیچ کجای این تعریف اسمی از توانایی ­ها یا استعداد شخص – یا تعبیری مرتبط با آن که به مفهوم خودکارآمدی نیز شناخته می­شود – برده نشده است.

به بیان ساده، عزت نفس و خودکارآمدی مترادف نیستند؛ آنها حتی وابسته به یکدیگر نیز نیستند.

به عبارت دیگر، افراد زیادی هستند که حس عزت نفس و خود دوستی را در خود دارند؛ کسانی که می­دانند انسان­های خوب و نجیبی هستند که ارزش احترام، مهربانی و بی­طرفی را دارند؛ کسانی که با وجود همۀ اینها خیلی به توانایی­هایشان برای رسیدن به اهداف مختلف فکر نمی­کنند. داشتن سطح خودکارآمدی بالا می­تواند عزت نفس را هم بالا ببرد اما عزت نفس مؤلفۀ اصلی خودکارآمدی نیست.

از طرف دیگر، افرادی با عزت نفس خیلی کم در معرض خودکارآمدی کم هم هستند. خبر خوب این است که مقیاس خودکارآمدی متغیر است؛ نه تنها از یک شخص به شخص دیگر بلکه درون هر کدام از ما نیز متغیر است. شما می­توانید در طول زمان حس خودکارآمدی را در خود ایجاد کنید. چگونه؟ به این صورت که زمانی که با کارهای سخت و دشوار روبرو می­شوید، با خوش­بینانه­ترین حالت ممکن در هر زمان به آن بنگرید، خودکنترلی را در برابر نگرانی­ها و افکار منفی تمرین کنید و تا جایی که می­توانید به خودتان باور داشته باشید.

با تلاش و کوشش و در طول زمان شما می­توانید حس خودکارآمدی را در خود پرورش داده و واکنش­های هیجانی که در برابر چالش­ها و کارهای سخت دارید را بهبود ببخشید؛ که پیامدی رضایت­بخش بابت نتایج واقعاً بهبود یافته در بر خواهد داشت. تمام اینها به این دلیل است که شما به ذهن و خودکارآمدی خودتان اجازه داده­اید که مسیرتان را تعیین کنند.

خلاصه، یک فرد در صورتی می­تواند موفق شود که اول باور داشته باشد که موفقیت، اتفاق و پیامدی محتمل و امکان­پذیر است.

منبع:

به این مطلب امتیاز دهید

رشد خودت رو استارت بزن !

درخواست ثبت نام در دوره های امیر شریفی

مشترک شدن
اطلاع رسانی کن
guest
هنگامی که پاسخی داده شود به ایمیل شما پیام ارسال میگردد

0 نظرات
جدید ترین
قدیمی ترین بیشترین امتیاز
بازخورد درون خطی
دیدن تمام نظرات
0
سوالی دارید؟ بپرسیدx