7 مرحله غم و اندوه که باید بدانید
احساس غم در زندگی هر فرد کاملا طبیعی است. به طوری که در هر مقطع از زندگی هر فردی حداقل یکبار با غم و اندوه مواجه می‌شود. این حالت ممکن است به دلیل مرگ یکی از عزیزان، از دست دادن موقعیت شغلی یا پایان یک رابطه عاشقانه رخ دهد.
این حس کاملا شخصی بوده و به صورت خطی و مرتب رخ نمی‌دهد. در واقع هیچ جدول زمانی وجود ندارد که حس غم از آن پیروی کند. ممکن است در این حالت گریه کنید، پرخاشگر و عصبی شوید، احساس پوچی کنید یا گوشه گیر شوید. هر کس به نوعی احساس غم خود را نشان می‌دهد و هیج یک از این نوع واکنش‌ها غیرعادی نیست.
بسیاری اندوه و غم را تنها در افسردگی خلاصه می‌کنند. این در حالی است که هر نوع غمی یکسان نبوده. به طور کلی اندوه مراحل مختلفی دارد که در این مقاله به طور کامل به آن پرداخته‌ایم. برای آشنایی با این مراحل ما را تا پایان این متن همراهی کنید.
مراحل غم و اندوه از کجا آمده است؟
در سال 1969 روانپزشک آمریکایی_سوئیسی به نام الیزابت کوبلر راس در کتاب خود با عنوان «درباره مرگ و مردن» نوشت که اندوه را می توان به پنج مرحله تقسیم کرد. مشاهده و تحقیقات او بر گرفته از سال‌ها کار با بیماران مبتلا به بیماریهای لاعلاج بوده است.
نظریه اندوه و غم او به مدل کوبلر راس شهرت یافت. از این نظریه برای درمان بسیاری از بیماران استفاده شده است. به طور کلی 5 مرحله از غم و اندوه بیشتر شناخته شده، اما از مراحل رایج تئوری سوگ فاصله بسیاری دارد. در این متن قصد داریم به طور کامل مراحل آن که شامل 7 گام است را معرفی کنیم.
به طور کلی غم و اندوه 7 مرحله دارد.
آیا مراحل غم و اندوه همیشه از یک ترتیب پیروی میکند؟
پنج مرحله رایج اندوه و غم عبارت‌اند از:
- انکار
- خشم
- چانه زنی
- افسردگی
- پذیرش یا پذیرفته شدن
همه افراد این پنج مرحله را تجربه نخواهند کرد و ممکن است شما به این ترتیب آنها را طی نکنید. غم و اندوه برای هر فردی متفاوت است، در واقع ممکن است در ابتدا مرحله چانه زنی را ببینید و در مرحله بعد با خشم یا انکار رو به رو شوید یا ممکن است ماه‌ها در یکی از مراحل گفته شده بمانید یا با یکی از مراحل فوق رو به رو نشوید.
مرحله 1: انکار
غم و اندوه یک احساس طاقت فرسا است. این مرحله شامل پاسخ دادن به احساسات شدید و تظاهر به عدم وقوع از دست دادن یا تغییر چیزی می‌شود. این حس به فرد فرصت جذب اخبار و پردازش آن را می‌دهد. در حقیقت انکار یک مکانیسم دفاعی رایج بوده که به شما کمک میکند نسبت به شدت موقعیت بی حس شود.
ولی زمانی که از مرحله انکار خارج شود، احساسی که پنهان شده شروع به افزایش میکند. در حقیقت پس از این مرحله با اندوه زیادی که انکار شده مواجه خواهد شد. در واقع انکار مرحله‌ای آزار دهنده و غم انگیز از اندوه و غم به شمار می‌آید. در ادامه برای درک بهتر موضوع نمونه‌هایی از این مرحله را مثال زده‌ایم.
نمونه‌هایی از مرحله انکار
نمونه‌هایی از مرحله انکار به شرح زیر هستند:
- جدایی یا طلاق ” آنها تنها ناراحت هستند و همه چیز فردا تمام می‌شود.”
- از دست دادن شغل “آنها اشتباه کرده‌اند، فردا با من تماس می‌گیرند و همه این مشکلات به پایان می‌رسد.”
- مرگ یکی از عزیزان “آنها اشتباه می‌کنند. در آن خودرو او نبوده و به زودی با من تماس می‌گیرد.”
- تشخیص بیماری لاعلاج ” پزشکان اشتباه می‌کنند و آزمایش‌ها اشتباه شده است.”
مثال‌های گفته شده نمونه‌ای از انکار هستند. ممکن است شما با نمونه‌های دیگری از انکار رو به رو شده باشید. در هر صورت هر گونه انکار واقعیت نمونه‌هایی از این مرحله محسوب می‌شود.
انکار یکی از مراحل غم و اندوه محسوب می‌شود.
مرحله 2: عصبانیت
در حالی که انکار به عنوان یک مکانیسم مقابله در نظر گرفته می‌شود، خشم یک اثر پنهان است. خشم نقش پنهان کننده حس و دردهایی را دارد که تحمل می‌کنید. این عصبانیت ممکن است به سوی کسی که از دست داده‌اید یا رئیس سابقه‌تان حواله شود. حتی ممکن است که خشم خود را روی اجسام بی‌جان خالی کنید. این در حالی است که مغز و منطق شما تشخیص می‌دهد هدف خشم شما هیچ تقصیری ندارد. احساسات در آن لحظه به قدری شدید است که نمی‌توانید آن را حس کنید.
ممکن است خشم خود را در احساساتی مانند رنجش یا تلخی بپوشانید. همچنین احتمال دارد خشم یا عصبانیت واضح و قابل تشخیص نباشد. همه افراد ممکن است چنین مرحله‌ای از غم و اندوه را تجربه نکنند یا برخی ممکن است در این مرحله باقی بمانند. با این حال ما به شما پیشنهاد می‌کنیم که با فروکش کردن خشم به طور منطقی‌تری در خصوص آن مسئله فکر کنید. در ادامه نمونه‌هایی از مرحله خشم را مثال زده‌ایم.
نمونه‌هایی از مرحله خشم
نمونه‌هایی از مرحله خشم به شرح زیر است:
- جدایی یا طلاق: ” از او متنفرم! او هیچ‌گاه لیاقت مرا نداشته و به زودی از ترک من پشیمان خواهد شد.”
- از دست دادن شغل: “رئسایی به این وحشتناکی به طور قطع شکست می‌خورند.”
- مرگ یکی از عزیزان: “او فرد خودخواهی بود که هیچ‌گاه به سلامتی خود اهمیت نمی‌داد و به وضعیت زندگی من بدون او هیچ فکری نمی‌کرد.”
- تشخیص بیماری پایانی: “خدایی وجود ندارد. مگر می‌شود پس از دعا و توکل بر او چنین اتفاقی گریبان مرا بگیرد.”
مرحله 3: چانه زنی
در طول غم و اندوه ممکن است احساس آسیب پذیری و درماندگی کنید. در آن لحظات احساسات شدید غیرعادی نیست. تمام تلاش شما یافتن راه‌هایی برای کنترل شرایط است یا احساس می‌کنید می‌توانید بر نتیجه یک رویداد یا واقعه تأثیر بگذارید. در مرحله چانه زنی بیشتر از جملاتی مانند “چه می‌شود اگر” و “اگر فقط” استفاده می‌شود. چانه زنی خط دفاعی در برابر احساسات غم و اندوه است. این حس به شما کمک میکند که غم، سردرگمی یا آسیب را به تعویق بیندازید. در ادامه نمونه‌هایی از چانه زنی را برای شما مطرح کرده‌ایم.
چانه زنی از جمله مراحل غم و اندوه به شمار می‌آید.
نمونه‌هایی از مرحله چانه زنی
برای درک بهتری موضوع نمونه‌هایی از چانه زنی را در متن زیر آورده‌ایم:
- جدایی یا طلاق: “مشخص است که اگر فقط زمان بیشتری را با او می‌گذراندم، او مرا ترک نمی‌کرد و می‌ماند.”
- از دست دادن شغل: “اگر آخر هفته‌ها زمان بیشتری برای کار می‌گذاشتم، می‌دانستند که چقدر مهره ارزشمند و توانایی هستم.”
- مرگ یکی از عزیزان: “اگر آن شب با او تماس می‌گرفتم و اجازه رفتن به او نمی‌دادم؛ او هم اکنون زنده پیش من بود.”
- تشخیص بیماری لاعلاج: “اگر زودتر به پزشک مراجعه کرده بودم، این بیماری به این قدر پیشرفت نمی‌کرد.”
مرحله 4: افسردگی
در حالی که عصبانیت و چانه زنی مرحله بسیار “فعالی” به شمار می‌آید، افسردگی یک مرحله آرام و خاموش است. در مراحل اولیه از دست دادن یا رخ دادن اتفاقی ممکن است از احساسات فرار کرده و تمام سعی خود را کنید که یک قدم جلوتر از آن واقعه قرار گیرید.
با این وجود در این مرحله بهتر است با شیوه‌ای مناسب با مشکل خود کنار بیایید. در این مرحله رفتارهایی مثل گوشه گیری و جدا شدن از سایر افراد دیده می‌شود. البته افسردگی یک مرحله ساده نیست، بلکه این حس می‌تواند بسیار سنگین و طاقت فرسا باشد. ممکن است احساس سنگینی، گیجی یا غیر مفید بودن داشته باشید.
افسردگی نقطه فرود غیر قابل اجتناب هر باختی است. در صورتی که احساس می‌کنید دچار این حس شده‌اید و نمی‌توانید از این مرحله غم و اندوه خارج شوید، بهتر است با پزشک و متخصص سلامت روان مشاوره‌ای داشته باشید. این نکته را به خاطر بسپارید که افسردگی در صورت عدم درمان نتیجه و عقوبت غیرقابل جبرانی خواهد داشت. در ادامه برای درک بهتر موضوع نمونه‌هایی از مرحله افسردگی را مثال زده‌ایم.
افسردگی از جمله مراحل غم و اندوه محسوب می‌شود.
نمونه‌هایی از مرحله افسردگی
با توجه به این که افسردگی با سایر مراحل غم و اندوه اشتباه گرفته می‌شود در ادامه نمونه‌هایی از آن را مثال زده‌ایم.
- جدایی یا طلاق: “چرا اصلاً ادامه دهیم وقتی که جذب عشق او نمی‌شوم؟”
- از دست دادن شغل: “من هیچ شغل دیگری نخواهم یافت و پیشرفت شغلی رویایی بیش نیست.”
- مرگ یکی از عزیزان: “من بدون او چه هستم، زندگی دیگر برای من تمام شده است.”
- تشخیص بیماری لاعلاج: “زندگی دیگر معنایی نخواهد داشت و من به زودی به پایان عمر خود می‌رسم.”
Top of Form
Bottom of Form
مرحله 5: پذیرش
پذیرش لزوماً مرحله شادی یا نشاط‌آور غم نخواهد بود. این مرحله بدان معنا نیست که شما غم یا گذشته تلخ خود را به طور کامل فراموش کرده‌اید. با این حال، این بدان معناست که شما آن را پذیرفته‌اید و متوجه شده‌اید که اکنون در زندگی خود چه معنایی دارد.
ممکن است در این مرحله احساس بسیار متفاوتی داشته باشید که این قابل انتظار است. شما یک تغییر اساسی در زندگی خود تجربه کرده‌اید و این احساس شما را نسبت به خیلی چیزها تغییر می‌دهد. پذیرش راهی است که به شما نشان می‌دهد روزهای خوب بیشتر از روزهای بد است. شاید روزهای آتی نیز اتفاقات ناخوشایندی در کمین باشد، ولی مسئله‌ای که ارزش دارد پذیرش تمامی اتفاقات از سمت شما است. در ادامه نیز برای توضیح بهتر نمونه‌هایی از مرحله پذیرش را برای شما توضیح داده‌ایم.
پذیرش از جمله مراحل غم و اندوه به شمار می‌آید.
نمونه‌هایی از مرحله پذیرش
نمونه‌های از مرحله پذیرش به شرح زیر است:
- جدایی یا طلاق: “در نهایت مهم این است که این ازدواج یک انتخاب سالم برای من بود.”
- از دست دادن شغل: “سابقه کاری می‌تواند مسیر زندگی‌ام را عوض کند و به دنبال آن جذب ثروت را برایم به ارمغان آورد .”
- مرگ یکی از عزیزان: “خیلی خوشبختم که سال‌های فوق‌العاده زیادی را با او سپری کردم و او همیشه در خاطرات من خواهد ماند.”
- تشخیص بیماری لاعلاج: “پزشکان تنها یک روند کلی در خصوص بیماری من می‌دانند، اما من می‌توانم با امید زندگی کنم و در حین مقابله با این بیماری روزهای زندگی‌ام را بهتر بگذرانم.”
7 مرحله غم و اندوه
هفت مرحله غم و اندوه مدل محبوب و رایج دیگری است که برای توضیح بسیاری از تجربیات پیچیده تعریف می‌شود. این هفت مرحله عبارتند از:
- احساس گناه و درد: این حالت به حسی اطلاق می‌شود که از دست دادن غیر قابل تحملی حس خواهد شد. این احساسات زندگی خود فرد و اطرافیان او را سخت‌تر میکند.
- عصبانیت و چانه زنی: این حالت همان حسی است که به خدا در برابر رهایی از این مشکل انجام کاری را وعده دهید.
- افسردگی: افسردگی دوره‌ای از انزوا و تنهایی است که فرصت تفکر در خصوص اتفاق یا فقدان پیش آمده می‌دهد.
- چرخش به سمت بالا: در این حالت غم و اندوه تا حدی از بین رفته و احساس آسوده‌تری را تجربه خواهید کرد.
- بازسازی و کار: این مرحله به زمانی اطلاق می‌شود که تکه‌هایی از زندگی را جمع کرده و با امید حرکت به جلو را ادامه می‌دهید.
- پذیرش و امید: به نوعی پذیرش تدریجی گفته می‌شود که برای آینده قدمی مفید برداشته خواهد شد. در ادامه نمونه‌هایی از هر یک از این مراحل را ارائه خواهیم داد.
نمونه‌هایی از مراحل غم و اندوه
در ادامه با نمونه‌های در خصوص جدایی یا طلاق هر یک از مراحل معرفی شده در نوشته بالا را توضیح خواهیم داد:
- شوک و انکار: “به هیچ وجه همسرم با من چنین کاری را نخواهد کرد. به زودی متوجه اشتباهاتش می‌شود و از من می‌خواهد که دوباره به زندگی‌مان برگردم.”
- درد و احساس گناه: “چطور توانست چنین کاری را با من انجام دهد؟ او فردی خودخواه و مغرور است که این گونه زندگی مرا بهم ریخته است.”
- عصبانیت و چانه زنی: “اگر او به من فرصت دیگری بدهد، همسر بهتری برایش خواهم بود.من به او محبت بیشتری خواهم کرد و هر آنچه را که بخواهد به او می‌دهم.”
- افسردگی: «بعد از طلاق به هیچ وجه به ازدواج دوباره فکر نخواهم کرد، زندگی برای من به پایان رسیده و برای آن نباید تلاشی کنم.”
- چرخش رو به بالا: “جدایی و فراموشی او بسیار سخت است، اما این جدایی بهترین راه‌کار ممکن بود که امیدوارم در آینده بتوانم نیمه گمشده خودم را پیدا کنم.”
- بازسازی و کار کردن: “بهترین کار پس از این شکست بازیابی و عبرت گرفتن از اشتباهاتم است.”
- پذیرش و امید: “من یک شخصیت کامل دارم که بسیاری از افراد تمایل دارند با من وارد رابطه‌ای عاشقانه شوند. تنها کافی است که وارد جامعه شوم و مکمل خودم را پیدا کنم.”
اطلاع از مراحل غم و اندوه به رفع آن کمک میکند.
کلام آخر
غم و اندوه یک سیر طبیعی دارد که ممکن است مراحل مختلف آن را به طور کامل تجربه کرده یا تنها بخشی از آن را حس کنید. این احساس غم بسیار شخصی است و برای هر کسی متفاوت خواهد بود. ممکن است به چند هفته یا حتی چند سال برای کنار آمدن با آن غم احتیاج داشته باشید.
به هر حال ما به شما توصیه می‌کنیم که برای مقابله و کنترل این احساسات با یک پزشک متخصص مشورت داشته باشید. اطلاع و تسلط بر مراحل غم و اندوه و تشخیص به موقع آن به شما در حل و رفع این حس کمک میکند. از این رو در این متن ما به طور کامل به معرفی مراحل و نمونه‌هایی از ان پرداختیم. امیدواریم مطالب فوق مورد استفاده شما قرار گیرد.
- منابع:
https://www.verywellmind.com/five-stages-of-grief-4175361
