زمان مناسب برای انتخاب شغل کودکان
همه ما در کودکی در جمع‌های خانوادگی و از دوستان و آشنایان شنیده‌ایم که از ما می‌پرسند، در آینده می‌خواهیم چه شغلی داشته باشیم. اغلب بچه‌ها جواب‌هایی مبنی بر پزشک، مهندس، وکیل، معلم و … می‌دهند. اما این جواب‌ها تنها از بی‌تجربگی آنها هستند و آنها تنها نام شغل‌هایی را می‌گویند که بیشتر اسمشان را شنیده‌اند؛ فارغ از اینکه بسیاری از شغل‌های دیگر وجود دارند که می‌توانند علاقه‌ی آنها را جذب کنند و آینده‌ای عالی برایشان به ارمغان بیاورند. اما سوال پیش می‌آید که چه زمانی، زمان مناسب برای انتخاب شغل کودکان است؟
طبق قوانین آموزشی، زمان مناسب برای انتخاب شغل کودکان بعد از دوازده سال تحصیل آنها است. کودکان بعد از دوازده سال تحصیل تجربه‌ی بیشتری کسب کردهاند و با شغل‌های بیشتری آشنا هستند؛ در نتیجه می‌توانند با دیدگاهی بازتر به شغل‌های مختلف بی‌اندیشند و شغلی که فکر می‌کنند آینده‌ی آنها را تضمین می‌کند، انتخاب کنند. اما بیشتر دانش‌آموزان راهی را انتخاب می‌کنند که والدینشان انتخاب کرده باشند.
انتخاب باید با فرزند باشد یا والدین؟!
جهان با سرعت بالایی درحال تغییر است و همین موجب تفاوت انتخاب‌ها می‌شود. در این انتخاب‌ها والدین عواملی هستند که در انتخاب شغل فرزندانشان تاثیرگذار هستند. برخی از والدین، درخشانی آینده فرزندانشان را تنها در جذب ثروت می‌بینند؛ فارغ از اینکه انتخاب شغل مناسب و مورد علاقه فرزندانشان می‌تواند عاملی بسیار مهم در موفقیت آنها باشد و جذب موفقیت می‌تواند عاملی برای جذب ثروت نیز باشد.
در نتیجه بهتر است حق انتخاب به فرزندان داده شود و البته که والدین نیز باید تجربیات خود را در اختیار فرزندانشان قرار بدهند و با توجه به علایق فرزندانشان به آنها کمک کنند تا انتخابی مناسب داشته باشند.
زمان مناسب برای انتخاب شغل کودکان
بعد از دوازده سال تحصیل یکی از مهم ترین تصمیمات این است که چه شغلی انتخاب کنید. انتخاب شغل مناسب به صبر و حوصله و اطلاعات زیادی نیاز دارد و البته که انتخاب بسیار سختی است. شما نیاز به تجزیه و تحلیل رشته‌های مناسب و همچنین کالج‌های مناسب دارید. انتخاب مناسب در دوران نوجوانی کار بسیار دشوار و درگیر کننده‌ای برای نوجوانان است؛ آنها درباره شغل‌های مختلف مطالعه می‌کنند و مزایا و معایب آنها را بررسی می‌کنند و در نهایت با استرس فراوان یکی از گزینه‌ها که در نظرشان بهترین گزینه است را انتخاب می‌کنند.
در ادامه به مطالعه چند مورد که به ما کمک می‌کند تا زمان مناسب برای انتخاب شغل کودکان را بهتر بشناسیم می‌پردازیم.
آرزوها زود شروع می‌شوند
یکی از دلایل مهم برای زود شروع شدن آموزش شغلی شواهدی هستند که نشان می‌دهند، کودکان و جوانان بسیار قبل تر از آماده شدن برای پیوستن به بازار مشاغل آرزوها و ایده‌های خود را مشخص می‌کنند.
تحقیقات روانشناسان آمریکایی نشان می‌دهد که کودکان در سن چهار سالگی در تفکرات شغلی‌شان تعصب جنسیتی بسیار قوی دارند. بسیاری از آنها شغل‌های سخت‌تر و سنگین‌تر را برای پسران و شغل‌های سبک‌تر و راحت‌تر را برای دختران در نظر می‌گیرند به طوری که پسران معمولا به ابزار و مشاغل معمولی مردانه تمایل دارند و دختران به شغل‌های معمولا زنانه تمایل دارند.
تحقیقات انجام شده توسط ونسا مولتون در موسسه‌های آموزشی نشان می‌دهد که بیشتر کودکان در سن هفت سالگی از دنیای فانتزی داستان‌ها و برنامه کودک‌ها خارج می‌شوند و وارد دنیای واقعی می‌شوند و شروع به فکر کردن درباره تصمیمات واقع بینانه می‌کنند. برای مثال آنها ترجیح می‌دهند یک پزشک، افسر پلیس یا یک معلم باشند تا یک اژدها یا فرشته‌ای با بال‌های رویایی.
آنها همچنین دریافتند که رفتار کلاسی کودکان با آرزوهای آنها در ارتباط است. در دهه ۱۹۸۰، روانشناس آمریکایی، لیندا گوتفردسون در رابطه با فرآیند شکل گیری هویت نظریه پردازی و استدلال کرد و می‌گوید جوانان مراحلی مرتبط با سنشان را پشت سر می‌گذارند که در طی آن، بیشتر به صورت ناخودآگاه آرزوهای شغلی خود را در ارتباط با انتظارات اجتماع شکل می‌دهند. همچنین او استدلال می‌کند که اکثر این اتفاقات به قبل از رسیدن نوجوانان به مقطع دبیرستان رخ می‌دهد، پس به این نتیجه میرسیم که زمان مناسب برای انتخاب شغل کودکان در مقطع دبیرستان است.
همچنین لوئیز آرچر، محقق آموزش کالج کینگ لندن و همکارانش در مجموعه‌ای از مقالاتشان به بررسی نوع نگرش جوانان و نوجوانان به علم و حرفه‌های علمی پرداخته‌اند. آنها در مقالاتشان نشان داده‌اند که هویت، با جنسیت، قومیت و طبقه به روش‌هایی تلاقی می‌کند و زود شکل می‌گیرد که این مورد از خواسته‌های سیاسی دولت در رابطه با تحرک اجتماعی پشتیبانی نمی‌کند.
بنابراین در مقطع ابتدایی منطق شروع آموزش شغلی قوی است. اگر قرار بر این است که آرزوهای جوانان و نوجوانان گسترش یابد، بهتر است در نقطه‌ای اتفاق بیفتد که آنها این آرزوها را توسعه دهند. این برای محققان آموزش شغلی که بر این باورند که آموزش‌های شغلی باید قبل از اینکه با تاثیرات مادام‌العمر مانند انتخاب‌های GCSE در سن ۱۳ سالگی شوند، جدید نیست.
بهترین سن برای شروع چه سنی است؟
کار سیستماتیک را برای اینکه سن مناسب برای شروع آموزش حرفه‌ای را بررسی کنند، انجام می‌دهند. اما تعدادی از مطالعات و تحقیقات وجود دارد که نوع بینش‌های متفاوتی را نشان دهنده هستند. یک مطالعه نشان می‌دهد که برنامه‌هایی مخصوص با هدف سال چهارم، یعنی کودکان با سن ۸ الی ۹ ساله برای کودکان مفید بوده و به خوبی با برنامه درسی ابتدایی مطابقت داشته است. کودکانی که در این برنامه درسی شرکت کردند توانستند بسیاری از اهمیت‌های درسی را تا ۵ الی ۶ ماه پس از پایان دوره به خاطر بیاورند.
ایده‌های زیادی در رابطه با عملکرد خوب در این زمینه پدیدار شده که پیشنهاد می‌دهد آموزش رسمی شغلی را در مرحله کلیدی دو شروع کنید، یعنی کودکان بالای هفت سال. اما این به این معنا نیست که کودکان زیر هفت سال آماده‌ی یادگیری در رابطه با مشاغل نیستند؛ اما در حال حاضر این کار معمولا به صورت پروژه‌های گاه به گاه از طرف دوستان و آشنایان انجام می‌شود. مانند: وقتی بزرگ شدی می‌خواهی چه کاره شوی؟ و ….
کودکان هم بر اساس خواسته‌ها و تخیلاتشان جواب‌های متفاوت و گاهی غیر واقعی می‌دهند که نشان می‌دهد این زمان، زمان مناسب برای انتخاب شغل کودکان نیست.
نظرات کودکان برای انتخاب شغل در سن‌های مختلف
بر اساس تحقیقات Career Trek با همکاری دانشگاه وینیپگ و دانشگاه مانیتوبا، به نظر می‌رسد در کلاس‌های ۵ و۶ نقطه شیرین تخیل کودک در رابطه با کارهای مختلف رخ می‌دهد. یک چیز شگفت‌انگیز در رابطه با این تحقیقات این است که مطالعات نشان داده دانش‌آموزان آن گروه اهمیت بیشتری در رابطه با برنامه ریزی برای شغل، نسبت به دانش‌آموزان در کلاس‌های بالاتر نشان داده‌اند.
ریز ابراهیم مدیر اجرایی موسسه مشاور تحصیلی و تحقیقاتی کانادا که بودجه این مطالعه را تامین کرده است، می‌گوید این تحقیقات بر روی کودکانی متمرکز است که برنامه سفر شغلی یعنی چهارچوب کشف علایق مختلف حرفه‌ای را طی کردهاند. اگر تعدادی از دانش‌آموزان در کلاس‌های ۵ و۶ به دامپزشکی علاقه‌مند باشند، اطلاعاتی در رابطه با دامپزشکی بدست می‌آورند.
محققان با دانش‌آموزان شرکت کننده در Career Trek در کلاس‌های ۹ یا ۱۰ ارتباط برقرار می‌کنند تا مطلع شوند که آیا آنها همچنان می‌خواهند که دامپزشک شوند؟ اگر بله آنها از کودکان یک سری سوالات در رابطه با علاقه و ناپسندی‌هایشان می‌پرسند. مثلا آنها درباره خون چطور فکر می‌کنند، آیا از خون می‌ترسند؟ اگر این برنامه خوب پیش برود آنها ملاقاتی با دامپزشک برای کودکان ترتیب می‌دهند.
اگر علاقه کودکان کاهش یافته باشد، برنامه مسیر شغلی دیگری را به آنها پیشنهاد می‌دهد تا درباره آن اطلاعات بدست آورند. آنها تا فرا رسیدن زمان مناسب برای انتخاب شغل کودکان وقت دارند تا در رابطه با شغل‌های مختلفی اطلاعات بدست آورند و علایق خود را پیدا کنند.
نتایج تحقیقات
آقای ابراهیم می‌گوید، شما باید به جای تاکید روی شغل خاص، روی دوست داشتن یا دوست نداشتن تاکید کنید. بنابراین به جای اینکه دامپزشک مشتاق خود را مجبور کنید که هر روز جعبه زباله بچه گربه ها را تمیز کند و ذوق آنها را کور کنید، بهتر است علایق آنها را بیابید و آنها را در مسیر علایقشان قرار دهید.
این تحقیق به دنبال این بود تا تعاملات مفید از کلاس ۳ تا ۱۲ را پیدا کند و نشان داد که این اطلاعات در رابطه با چیزهایی که دوست دارید و چیزهایی که دوست ندارید برای بچه‌های کلاس‌های ۵ و ۶ نسبت به بقیه کلاس‌ها واقعا مهم است. همچنین او گفت که والدین کودکان در کلاس‌های ۵ و ۶ بسیار بیشتر از کلاس‌های دیگر درگیر این مسائل هستند و به نسبت نگرانی بیشتری دارند. شاید به همین دلیل است که این مطالعه به برنامه ریزی برای کلاس ۷ تمایل بیشتری نشان داده است.
جو هنری، رئیس دانشجویان کالج دانشگاه کینگ در دانشگاه، اظهار داشته: متاسفانه با بزرگتر شدن کودکان و وارد شدن آنها به مقطع دبیرستان، تمایل آنها به سمت شغل و حرفه‌ای می‌رود که بتواند در آینده برای آنها جذب ثروت کند.
همچنین او افزود که این نوع نگرش لزوما اشتباه نیست، اما موجب می‌شود تا قبل از شروع بحث کاری کودکان، گزینه‌های شغلی برای آنها خاموش شود. او مشاهده کرد که کودکان امروز نسبت به کسانی که در حال حاضر مشغول به کار در رشته‌های مختلف هستند، نظرات متفاوت‌تری دارند و احتمالا در زمان مناسب برای انتخاب شغل کودکان مسیر شغلی متنوع‌تری را انتخاب کنند.
حرف آخر
در نتیجه، از کودکان زیر ۷ سال سوال‌های زیادی در رابطه با اینکه در آینده می‌خواهند چه کاره باشند پرسیده می‌شود، اکثر آنها هم با توجه به فانتزی‌هایشان و یا نام بیشتر شغل‌هایی که از پدر و مادر و اطرافیان خود شنیده‌اند جواب می‌دهند. کودکان بالای ۷ سال نگاه واقع بینانه‌تری به زندگی دارند و شروع به انتخاب شغل‌های جدی‌تری می‌کنند؛ آنها در رابطه با شغل‌های انتخابی‌شان تحقیق می‌کنند، گاهی اوقات آنها را می‌پذیرند و به شغل مورد نظرشان علاقه‌مند می‌شوند و گاهی آنها را رد می‌کنند و به دنبال شغل مناسب‌تری می‌گردند.
والدین در انتخاب شغل نقش مهمی دارند؛ آنها باید به کودکان خود کمک کنند تا نقاط قوت و ضعف خود را درک کنند و آنها را برای شرکت در فعالیت‌ها و تجربیات داوطلبانه برای کشف علایق شغلی خود تشویق کنند. اما باید مواظب باشند تا با توصیه‌های شغلی خود آنها را تنها درگیر یک شغل نکنند.
سرانجام پس از فارغ‌التحصیل شدن از مدرسه، زمان مناسب برای انتخاب شغل کودکان فرار می‌رسد و آنها می‌توانند با تجربیاتی که در این دوازده سال به دست آورده‌اند انتخاب مناسبی داشته باشند.
منبع:
- https://www.theglobeandmail.com/report-on-business/careers/career-advice/life-at-work/the-right-time-to-ask-your-child-what-they-want-to-be-when-they-grow-up/article29295546/
- https://www.saraswatiborsad.org/blog/important-for-every-child-to-choose-his-career/
- https://theconversation-com.translate.goog/explainer-when-should-children-start-to-think-about-their-careers-38264?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=fa&_x_tr_hl=fa&_x_tr_pto=sc
