از تفکر نقادانه چه می دانید؟
آیا تا به حال عبارت تفکر نقادانه یا تفکر انتقادی به گوشتان خورده است؟ از این روش تفکر چه می دانید؟ چگونه آن را می توانیم به دست آوریم؟
تفکر انتقادی، تفکری خودراهنما و خود انضباط است که تلاش می کند تا در بالاترین سطح کیفیت به روشی منصفانه استدلال کند.
افرادی که به طور مداوم به طور انتقادی فکر می کنند، سعی می کنند منطقی، معقولانه و همدلانه زندگی کنند.
تفکر انتقادی موضوع جمع آوری اطلاعات نیست. فردی که حافظه خوبی دارد و حقایق زیادی را می داند، لزوماً در تفکر انتقادی خوب نیست.
متفکر انتقادی می تواند از آنچه می داند، پیامدهایی را استنباط کند و می داند چگونه از اطلاعات برای حل مشکلات استفاده کند و به دنبال منابع اطلاعاتی مناسب برای اطلاع رسانی خود باشد.
در این مقاله همراه با ما باشید تا در خصوص تفکر انتقادی، بررسی و تحلیل های لازم را انجام دهیم و بیشتر در خصوص این روش تفکر اطلاعات مفید کسب کنیم.
چرا تفکر نقادانه؟
تفکر نقادانه یا انتقادی را نباید با استدلال یا انتقاد از دیگران اشتباه گرفت. اگرچه می توان از مهارت های تفکر انتقادی در افشای اشتباهات و استدلال بد استفاده کرد، اما تفکر انتقادی می تواند نقش مهمی در استدلال مشارکتی و وظایف سازنده داشته باشد.
تفکر انتقادی می تواند به ما در کسب دانش، بهبود تئوری ها و تقویت استدلال کمک کند. ما می توانیم از تفکر انتقادی برای بهبود فرآیندهای کاری و بهبود نهادهای اجتماعی استفاده کنیم.
برخی معتقدند که تفکر انتقادی مانع خلاقیت و جذب ثروت می شود زیرا مستلزم رعایت قواعد منطق و عقلانیت است، اما خلاقیت ممکن است مستلزم شکستن قوانین نیز باشد.
تفکر انتقادی بخش اساسی خلاقیت ذهن انسان است زیرا برای ارزیابی و بهبود ایده های خلاقانه خود به تفکر انتقادی نیاز دارید.
افراد دارای تفکر نقادانه چه ویژگی هایی دارند؟
آن ها به شدت از ماهیت ذاتاً دارای ایراد تفکر انسان آگاه هستند، زمانی که کنترل نشده باشد، آن ها می کوشند تا از قدرت تفکر خودمحورانه و اجتماعی-محور خود بکاهند.
چنین افرادی از ابزارهای فکری استفاده می کنند که تفکر انتقادی ارائه می دهد. مانند مفاهیم و اصولی که آن ها را قادر به تجزیه و تحلیل، ارزیابی و بهبود تفکر می کند.
افراد دارای تفکر نقادانه با پشتکار تلاش می کنند تا فضایل فکری، یکپارچگی فکری، فروتنی، متانت، همدلی، عقلانیت، عدالت و اعتماد به نفس خود را توسعه دهند.
آن ها متوجه هستند که مهم نیست که به عنوان متفکر چقدر ماهر باشند، همیشه می توانند توانایی های استدلال خود را بهبود
چنین افرادی برای بهبود جهان به هر طریقی که می توانند تلاش می کنند و به جامعه ای منطقی تر و متمدن کمک می کنند.
در عین حال، پیچیدگی های غالباً ذاتی در انجام این کار را تشخیص می دهند. از ساده انگاری در مورد مسائل پیچیده اجتناب می کنند و تلاش می کنند تا حقوق و نیازهای افراد مرتبط را به درستی در نظر بگیرند.
پیچیدگی های متفکر شدن را می شناسند و خود را متعهد به تمرین مادام العمر در جهت بهبود خود می دانند.
اهمیت تفکر نقادانه
تفکر نقادانه یعنی مهارت تفکر عمومی اما خاص. توانایی تفکر واضح و منطقی هر کاری که انتخاب می کنیم مهم است.
اگر در زمینه آموزش، پژوهش، امور مالی، مدیریت، رشد فردی یا حرفه حقوقی کار می کنید، تفکر انتقادی بدیهی است که برای شما بسیار اهمیت خواهد داشت.
اما مهارت های تفکر انتقادی به یک حوزه موضوعی خاص محدود نمی شود. توانایی خوب فکر کردن و حل مشکلات به طور سیستماتیک به عنوان دارایی برای هر شغلی محسوب می شود.
تفکر نقادانه در اقتصاد دانش نوین بسیار اهمیت دارد
دانش اقتصاد جهانی توسط اطلاعات و فناوری هدایت می شود. درنتیجه فرد باید بتواند به سرعت و به طور موثر با تغییرات مقابله کند.
امروزه اقتصاد دنیا تقاضاهای بسیاری را بر مهارت های فکری انعطاف پذیر و توانایی تجزیه و تحلیل اطلاعات و ادغام منابع مختلف دانش در حل مشکلات ایجاد می کند.
تفکر نقادانه خوب چنین مهارت های را ارتقا می دهد و در محیط کاری که به سرعت در حال تغییر است، بسیار مهم دارد.
تفکر نقادانه مهارت های زبانی و ارائه را افزایش می دهد
روشن فکر کردن و سیستماتیک فکر کردن می تواند شیوه بیان ایده های مان را بهبود بخشد. در یادگیری نحوه تجزیه و تحلیل ساختار منطقی متون، تفکر انتقادی نیز توانایی درک مطلب را بهبود می بخشد.
تفکر نقادانه باعث ارتقای خلاقیت می شود.
ارائه راه حل خلاقانه برای مشکلات فقط شامل داشتن ایده های جدید نیست. بلکه باید این مورد وجود داشته باشد که ایده های جدیدی که تولید می شوند، مفید و مرتبط با کار مورد نظر باشند.
تفکر نقادانه در ارزیابی ایده های جدید، انتخاب بهترین ها و اصلاح آن ها در صورت لزوم نقش اساسی دارد.
تفکر نقادانه برای خود اندیشی بسیار مهم است
برای اینکه زندگی معناداری داشته باشیم و زندگی خود را بر اساس آن ساختار دهیم، باید ارزش ها و تصمیمات خود را توجیه کرده و در مورد آن ها تأمل کنیم. تفکر انتقاد ابزارهای این فرآیند خودارزیابی را فراهم می کند.
تفکر نقادانه خوب، پایه علم و دموکراسی است
علم مستلزم استفاده انتقادی از عقل در آزمایش و تأیید نظریه ها است. عملکرد دموکراسی مستلزم شهروندانی است که می توانند به طور انتقادی در مورد مسائل اجتماعی فکر کنند تا قضاوت خود را در مورد حکمرانی مناسب و غلبه بر تعصبات، تقویت کنند.
چگونه نقادانه فکر کنیم
در ادامه مراحلی وجود دارد که برای استفاده از تفکر انتقادی برای حل مسئله، باید آن ها را انجام دهید. این مراحل عبارت است از:
- مشکل یا مشکلات را شناسایی کنید.
- در مورد اینکه چرا مشکل وجود دارد و چگونه می توان آن را حل کرد، استنباط کنید.
- جمع آوری اطلاعات یا داده ها در مورد موضوع از طریق تحقیقات، انجام دهید.
- داده ها و یافته ها را سازمان دهی و مرتب کنید.
- راه حل ها را توسعه و اجرا کنید.
- تجزیه و تحلیل کنید که کدام راه حل کار می کند یا کار نمی کند.
- راه های بهبود راه حل را شناسایی کنید.
در تفکر نقادانه مشکلات را باید بدون اجازه دادن به تعصب، احساسات یا فرضیات شخصی که بر نحوه تفکر شما تأثیر بگذارد، تجزیه و تحلیل کنید.
متفکر نقادانه فقط بر اساس زمینه و حقایق جمع آوری شده پس از انجام تحقیقات کامل و بی طرفانه، مسئله را تحلیل می کند.
آیا تفکر انتقادی برای حل مسئله و تصمیم گیری ضروری است؟
همانطور که بحث شد، تفکر انتقادی چیزی بیش از کسب دانش است. به علاوه، مانند خیال پردازی یا تفکر شهودی نیست.
تفکر انتقادی به طور جدایی ناپذیری هم با حل مسئله و هم با تصمیم گیری مرتبط است. همیشه یک هدف دارد: حل مشکل یا تصمیم گیری.
به عنوان مثال، دانش آموزان ممکن است تفکر انتقادی یا نقادانه را در درس علوم خود به کار گیرند تا بهترین راه را برای نزدیک شدن به پروژه گروهی خود بیابند.
آن ها تصمیماتی می گیرند مانند اینکه چه کسی هر کار را در چه بازه زمانی کامل می کند. مشکلاتی مانند نحوه و مکان ملاقات را در خارج از ساعات مدرسه حل می کنند تا با یکدیگر کار کنند.
چنین مواردی ممکن است قدم های کوچکی به نظر برسند، اما راه را برای تصمیم گیری های بزرگ تر و حل مشکلات پیچیده تر که در آینده با آن ها مواجه خواهند شد، هموار می کنند.
بسیاری از ما تقریباً از دوران کودکی هر روز از مهارت های تفکر انتقادی برای حل مسئله استفاده می کنیم.
تفکر انتقادی ما را قادر می سازد تا تصمیمات عاقلانه و منطقی بگیریم و به دور از تصمیمات واکنشی و ناگهانی باشیم.
متفکران نقادانه تمایل به حل غریزی مشکلات دارند. چنین افرادی اذعان دارند که کودکان امروز رهبران فردا هستند و با استفاده از ظرفیت تفکر انتقادی برای مهندسی راه حل های تخیلی با چالش های پیچیده ای روبرو خواهند شد.
یکی از پرکارترین متفکران انتقادی تاریخ، آلبرت انیشتین، گفت: «اینطور نیست که من آنقدر باهوش هستم. فقط این است که من بیشتر با مشکلات صبوری می کنم.»
همچنین شایان ذکر است که آلبرت انیشتین همان مردی است که می گوید وقتی ساعتی را برای حل مشکل به او فرصت داده می شود، 5 دقیقه را برای راه حل و 55 دقیقه دیگر را صرف تعریف و تحقیق می کند.
این نوع صبر و تعهد برای درک واقعی مشکلات، نشانه تفکر انتقادی واقعی است.
قابل ذکر است که مهارت های تفکر نقادانه جوانان را برای حل مشکلات پیچیده جهان مانند نیاز به مدیریت خردمندانه منابع نیز آماده می کند.
تفکر انتقادی با خلاقیت نیز مرتبط است زیرا تفکر انتقادی در بیشتر حرفه ها به شدت به توانایی خلاق بودن متکی فرد است.
افراد خلاق مفروضات را زیر سوال می برند و می پرسند “چگونه؟” یا “چرا؟”. به جای آنکه بر محدودیت ها تمرکز کنند و جذب موفقیت هدف آن ها است.
آیا توانایی تفکر انتقادی قابل آزمایش است؟
پاسخ کوتاه چنین پرسشی بله است. آزمون های مختلفی وجود دارد که به خوبی تایید شده اند و تفکر نقادانه را کمّی می کنند. در ادامه چند نمونه ذکر شده است:
- آزمون ارزیابی تفکر انتقادی کالیفرنیا
این آزمون پرکاربردترین و در واقع خانواده ای از آزمون ها است که دارای نسخه های مختلف برای سنین، مقاطع تحصیلی و رشته های مختلف است.
این آزمون مبتنی بر تحقیق است و معیاری قابل اعتماد و عینی برای سنجش مهارت های استدلالی در نظر گرفته می شود.
همچنین این آزمون به آزمون دهندگان اجازه می دهد تا مهارت های تفکر نقادانه مورد نیاز برای حل موفقیت آمیز مشکلات و تصمیم گیری را بررسی کنند.
این آزمون در سراسر جهان در محیط های آموزشی برای ارزیابی متقاضیان، ارزیابی نتایج یادگیری، مشاوره به دانش آموزان و تحقیقات مورد استفاده قرار می گیرد.
نتایج آزمون در مقیاس هایی ارائه می شود که نقاط قوت و ضعف را در زمینه های مختلف مهارت تفکر انتقادی، مانند مهارت های استدلال کلی، تحلیل، ارزیابی و استنتاج توصیف می کند.
- ارزیابی تفکر انتقادی واتسون گلیزر
این آزمون برای کمک به سازمان ها در تصمیم گیری در مورد کارکنان و توسعه طراحی شده است. این آزمون به صورت آنلاین، با سؤالات تستی تکمیل می شود.
همچنین این آزمون به طور گسترده برای انتخاب نامزدها برای مشاغل حرفه ای و مدیریتی استفاده می شود.
این آزمون دارای پنج زیرمجموعه است که توانایی تفکر انتقادی، توانایی استفاده از شواهد برای نتیجه گیری و نحوه استفاده آزمون دهندگان از منطق برای تمایز بین استنتاج ها و نتایح مختلف را اندازه گیری می کند.
تفکر انتقادی در مقابل هوش: برای کدام یک بیشتر ارزش قائل هستید؟
باهوش بودن مزایای واضحی دارد، مانند توانایی کسب نمرات خوب و موفقیت در مدرسه و کار. با این حال، هوش سایر پیامدهای مهم زندگی، مانند رفاه یا رضایت از زندگی را پیش بینی نمی کند.
با این حال، تفکر نقادانه با سلامتی و طول عمر انسان نیز مرتبط است. همانطور که قبلا ذکر شده است، تفکر نقادانه بیشتر از هوش، وقایع زندگی را پیش بینی می کند.
این خبر خوبی است، زیرا در حالی که هوش به طور قابل توجهی توسط ژنتیک تعیین می شود، تفکر نقادانه را می توان آموزش داد.
بنابراین، حتی اگر فرزند شما از شرایط دانش آموزی دور باشد، می تواند مهارت های فکر کردن به مشکلات و تصمیم گیری عاقلانه را بیاموزد.
آیا تفکر انتقادی تأثیر شگرفی بر رهبری دارد؟
هنگامی که صحبت از تصمیم گیری عاقلانه می شود، مکان های کمی وجود دارد که این توانایی مهم تر از رهبری باشد.
در تجارت، دولت، مدرسه یا در خانه، تفکر انتقادی به رهبران کمک می کند تا مشکلات را حل کنند و تاثیر تصمیمات خود را درک کنند.
به طور مثال حداقل در حوزه کسب و کار، به نظر می رسد کشور استرالیا در میانه بحران رهبری قرار دارد.
نظرسنجی در اوایل سال 2019 نشان داد که بیش از 72 درصد از کارگران استرالیایی شغل خود را به دلیل رهبری ضعیف ترک می کنند. کارمندان به رهبران خود امتیاز متوسط 6/5 از 10 دادند.
نتیجه گیری
هدف تفکر نقادانه دستیابی به بهترین نتایج ممکن در هر شرایطی است. برای دستیابی به این امر باید جمع آوری و ارزیابی اطلاعات از منابع مختلف ممکن باشد.
تفکر انتق نقادانه ادی مستلزم ارزیابی واضح از نقاط قوت، ضعف و ترجیحات شخصی و تأثیر احتمالی آن ها بر تصمیماتی است که ممکن است در آینده بگیرید.
تفکر نقادانه مستلزم توسعه و استفاده از آینده نگری تا آنجایی که این امکان وجود دارد است.
اجرای تصمیمات ناشی از تفکر نقادانه باید ارزیابی نتایج و راه های اجتناب از پیامدهای بالقوه منفی یا حداقل کاهش تأثیر آن ها را در نظر بگیرد.
تفکر نقادانه شامل بررسی نتایج اعمال تصمیمات اتخاذ شده و اجرای تغییرات در صورت امکان است.
امروزه باید اطلاعات و دانش خود را در خصوص تفکر نقادانه بیش از پیش کنید و همراه با تغییرات گسترده ای که در جهان رخ می دهد، پیش روید.
تمامی این موارد سبب می شود تا تفکر انتقادانه امروزه نه تنها شیوه تفکری خاص تلقی شود بلکه راه حلی مطمئن برای تحلیل و حل بسیاری از مشکلات در جهان باشد. مشکلاتی که برخی غیرقابل پیش بینی هستند.
منبع
- https://www.utc.edu/academic-affairs/walker-center-for-teaching-and-learning/online-resources/ct-ps
- https://www.skillsyouneed.com/learn/critical-thinking.html
- https://edu.gcfglobal.org/en/problem-solving-and-decision-making/why-is-it-so-hard-to-make-decisions/1/
- https://www.acc.edu.au/blog/critical-thinking-essential-skill/
- https://www.indeed.com/career-advice/career-development/critical-thinking-skills
- https://www.monash.edu/rlo/research-writing-assignments/critical-thinking
- https://www.criticalthinking.org/pages/defining-critical-thinking/766
- https://philosophy.hku.hk/think/critical/ct.php
- https://louisville.edu/ideastoaction/about/criticalthinking/what