تاثیر شغل والدین بر پیشرفت تحصیلی فرزندان
آیا شغل والدین یک دانش آموز در پیشرفت عملکرد تحصیلی او اثر می گذارد؟ تاثیر شغل والدین بر پیشرفت تحصیلی فرزندان چقدر است؟ به گزاره های زیر دقت کنید:
- دانش آموزانی که والدین آنها در مشاغل تخصصی کار می کنند، عموماً در ریاضیات از دانش آموزان دیگر بهتر عمل می کنند. درحالیکه دانش آموزانی که والدین آنها در مشاغل ساده و ابتدایی کار می کنند، در مقایسه با هم سالان خود، عملکرد ضعیفی دارند.
- رابطه بین مشاغل والدین و عملکرد دانش آموزان در کشورهای مختلف به طور قابل توجهی متفاوت است. برای مثال وقتی صحبت از عملکرد ریاضی به میان می آید، فرزندان یک نظافتچی در شانگهای چین از فرزندان متخصصان در ایالات متحده بهتر عمل می کنند. همچنین فرزندان افراد دارای شغل تخصصی در آلمان به طور متوسط از فرزندان متخصصان فنلاند بهتر عمل می کنند.
- در فنلاند و ژاپن با توجه به اطمینان از اینکه به فرزندان والدینی که در مشاغل ساده کار می کنند، فرصت های آموزشی و تشویقی مشابه فرزندان متخصصان داده می شود، به سطوح بالایی از عملکرد دست می یابند.
نمونه اول در بررسی تاثیر شغل والدین بر پیشرفت تحصیلی فرزندان
با نگاه کردن به اینکه والدین یک دانش آموز برای امرار معاش چه می کنند، چقدر می توانیم در مورد عملکرد دانش آموز در مدرسه صحبت کنیم؟ برای پی بردن به این موضوع، شرکت تحقیقاتیPISA در سال ۲۰۱۲ برای بررسی اثرگذاری شغل والدین بر پیشرفت تحصیلی فرزندان از دانش آموزان شرکت کننده در مورد مشاغل والدینشان پرسید.
تحقیقات برای بررسی تاثیر شغل والدین بر پیشرفت تحصیلی فرزندان به صورت پرسشنامه صورت می گیرد.
این شرکت پاسخ های دانش آموزان را در یک طبقه بندی قابل مقایسه بین المللی کدگذاری کرد که امکان شناسایی افراد شاغل در صنایع مشابه، در وظایف مشابه و با انواع مسئولیت ها را فراهم می کند. به عنوان مثال طبقه بندی مشاغل در PISA بر اساس ISCO 08 (طبقه بندی استاندارد بین المللی مشاغل) صورت گرفته است. رتبه بندی مشاغل در این طبقه بندی عبارتند از:
- مدیران
- متخصصان
- تکنسین ها و متخصصان وابسته به مشاغل دیگر
- کارکنان پشتیبانی دفتری
- کارکنان خدمات و فروش
- کارکنان ماهر کشاورزی، جنگل داری و شیلات
- کارکنان صنایع دستی و صنایع وابسته به آن
- اپراتورها و مونتاژکنندگان کارخانه و ماشین آلات
- کارکنان مشاغل ساده و ابتدایی
در هر گروه، افراد بر اساس رشته ای که در آن کار می کنند، طبقه بندی می شوند. به عنوان مثال، متخصصان به عنوان متخصصان بهداشت، متخصصان آموزش، متخصصان علوم یا متخصصان تجارت و مدیریت طبقه بندی می شوند.
مشاغل والدین با عملکرد دانش آموزان مرتبط است
در اکثر کشورها و اقتصادها کودکانی که والدین آن ها در مشاغل تخصصی کار می کنند، به طور متوسط بهترین نتایج را در ریاضیات دارند. در این مطالعه که برای یافتن تاثیر شغل والدین بر پیشرفت تحصیلی فرزندان صورت گرفت، یافتند که کشورهای کلمبیا، اندونزی، ایتالیا، مکزیک، پرو و سوئد در حوزه ریاضیات استثنا هستند.
در این کشورها فرزندان مدیران بالاترین امتیاز را در ریاضیات دارند. شکاف در عملکرد بین فرزندان متخصصان و سایر دانش آموزان در ریاضیات بیشتر و در ادبیات کمتر است. همچنین دانش آموزانی که والدین آن ها در یک شغل خاص کار می کنند، بر عملکرد کلی کشور تاثیر دارند.
نتایج PISA نشان می دهد که جایگاه کشورها / اقتصادها در مقایسه با یکدیگر در عملکرد ریاضی تا حدی تحت تاثیر شکاف های عملکردی مربوط به مشاغل والدین و ساختار بازار کار است. مثلا عملکرد فنلاند در ریاضیات بهتر از آلمان است. با این حال در آلمان فرزندان متخصصان در بین بهترین عملکردهای ریاضیات در بین کشورهای جهان هستند و با اختلاف زیادی از فرزندان فنلاندی والدین متخصص پیشی می گیرند.
تحقیقات نشان می دهند که رشد اقتصادی تاثیر بسیاری بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارد.
نکته دیگر برای مقایسه مدل کار و تاثیر شغل والدین بر پیشرفت تحصیلی فرزندان این است که در فنلاند، فرزندان والدینی که در مشاغل یدی کار می کنند – کارگران صنایع دستی و مشاغل مرتبط، اپراتورها و مونتاژکنندگان کارخانه و ماشین آلات و مشاغل ساده و ابتدایی – از دانش آموزان آلمانی که والدین آنها در این مشاغل کار می کنند، عملکرد بهتری دارند.
رتبه نسبی دو کشور بر اساس سهم نسبی دو گروه از دانش آموزان تعیین می شود. در هر دو کشور، دانش آموزان کمتری والدینی دارند که به عنوان متخصص کار می کنند و دانش آموزان بیشتری والدینی دارند که در مشاغل یدی مشغول فعالیت هستند.
PISA دریافت که فرانسه و نیوزلند در ریاضیات در حدود میانگین کشور ها عمل می کنند، اما در آموزش نابرابری بالاتر از حد متوسط دارند. شکاف عملکردی بین فرزندان کارکنان ماهر و فرزندان کارکنان غیر ماهر یکی از بزرگترین شکاف ها است که بر تاثیر شغل والدین بر پیشرفت تحصیلی فرزندان دلالت دارد.
در مقابل، عملکرد نسبی بالای فنلاند، هنگ کنگ و کره از سطوح پایین تر از متوسط نابرابری ناشی می شود. آلمان در مجموع در بین قوی ترین عملکردهای PISA نیست. زیرا در حالیکه فرزندان متخصصان در آلمان در بین بهترین عملکردهای ریاضیات در جهان هستند، اکثریت دانش آموزانی که والدین آن ها در مشاغل یدی کار می کنند، عملکرد بسیار ضعیفی دارند.
نمونه دوم در بررسی تاثیر شغل والدین بر پیشرفت تحصیلی فرزندان
هدف این مطالعه بررسی چگونگی تاثیر شغل والدین بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان در دبیرستانی در مالزی است. در این تحقیق داده های ۳۷۷ پاسخ دهنده با استفاده از پرسشنامه خودایفا از ۴ مدرسه متوسطه منتخب در شهر کوالا ترنگانو در کشور مالزی جمع آوری شد.
برای رسیدن به اهمیت و تاثیر شغل والدین بر پیشرفت تحصیلی فرزندان، نمونه گیری پاسخ دهندگان از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شد. داده ها با استفاده از تحلیل رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتیجه به سه صورت اطلاعات جمعیت شناختی، تحلیل توصیفی و تحلیل استنباطی تبیین شده است.
از همان ابتدا والدین افراد اصلی در تربیت فرزندان در هر جامعه ای هستند، به همین دلیل خانواده به عنوان عامل مهم اجتماعی شدن شناخته می شود، اما نمی توان بر اهمیت والدین/خانواده بیش از حد تاکید کرد. آدکی آ (۲۰۰۲) اظهار داشت که عمدتاً از طریق تلاش ها و توانایی های آنها است که کودکان به یک شهروند اجتماعی تبدیل می شوند. هر زمان که والدین منابع و مهارت هایی را در اختیار داشته باشند، آنها را به نحو احسن و با نشاط برای تربیت فرزندان خود به کار می گیرند. درنتیجه این باعث افزایش تاثیر شغل والدین بر پیشرفت تحصیلی فرزندان می شود.
شغل فاکتور اصلی تعیین اقتصاد، نحوه تربیت و اوضاع اجتماعی حاکم بر خانواده است.
در این صورت خود بچه ها نیز احساس خوبی دارند و باعث شادی والدین و کل جامعه می شوند. Vellymalay (2012) اظهار داشت که توانایی کودک برای موفقیت در مدرسه بستگی به این دارد که کودک چگونه توسط والدینش در محیط خانه مدیریت می شود، چون این محیطی است که در آن کودک مهارت ها، نگرش ها و رفتارهایی را می آموزد که می تواند آنها را به دانش آموزانی سازنده تبدیل کنند و باعث موفقیت آن ها شوند.
توجه به این نکته مهم است که هر کودکی از خانه ای نمی آید که بتواند منابع آموزشی لازم برای موفقیت تحصیلی را برای آنها فراهم کند. در واقع وضعیت اجتماعی- اقتصادی نقش مهمی در افزایش این منابع آموزشی ایفا می کند و به نظر می رسد که تاثیر بیشتری را بر نتایج آموزشی کودک تحمیل می کند.
وضعیت اجتماعی- اقتصادی دلالت بر نابرابری های خاص دارد. اعضای جامعه شغلی دارند که از نظر اعتبار و جذب ثروت متفاوت است؛ برخی از افراد دسترسی بیشتری نسبت به دیگران به مشاغل با موقعیت بالاتر و سطوح مختلف تحصیلی دارند و برخی دیگر دسترسی کمتری نسبت به دیگران به آموزش بهتر، منابع اقتصادی مختلف و سطوح مختلف قدرت برای تاثیرگذاری بر نهادهای یک جامعه دارند.
یکی از تفاوت های مهم دانش آموز طبقه اجتماعی است. حتی این تفاوت در شهرهای کوچک یا روستایی که تقریباً همه مردم از نظر قومیت و مذهب یکسان هستند نیز مشهود است. فرزندان بانکداران شهر، پزشکان و معلمان احتمالاً ممکن است تربیت متفاوتی با فرزندان اکثر زمین های کشاورزی یا کارگران خانگی داشته باشند. اما طبقه اجتماعی علاوه بر نشان دادن تاثیر شغل والدین بر پیشرفت تحصیلی فرزندان، چیزی بیش از سطح درآمد و تحصیلات را بیان می کند.
طبقه اجتماعی مجموعه ای فراگیر از رفتارها، انتظارات و نگرش هایی است که با سایر عوامل فرهنگی تلاقی می کنند و تحت تاثیر آنها قرار می گیرند. خاستگاه طبقه اجتماعی دانش آموزان احتمالاً تاثیر عمیقی بر نگرش ها و رفتارهای مدرسه دارد. دانش آموزان از طبقه کارگر یا طبقه پایین تر نسبت به دانش آموزان طبقه متوسط که با دانش نحوه شمارش، نام گذاری حروف، برش با قیچی یا نام گذاری رنگ ها وارد مدرسه می شوند، از مزیت کمتری برخوردارند. درنتیجه آنها نسبت به سایر کودکان طبقه متوسط در مدرسه عملکرد ضعیف تری دارند.
با این حال، Ajila (2000) اشاره کرد که خانه تاثیر به سزایی بر وضعیت روانی، عاطفی، اجتماعی و اقتصادی دانش آموزان دارد. وضعیت خانه بر فرد تاثیر می گذارد، زیرا والدین اولین عامل اجتماعی شدن در زندگی یک فرد هستند. این به این دلیل است که پیشینه خانوادگی و زمینه خانواده کودک در واکنش او به موقعیت زندگی و سطح عملکرد او تاثیر می گذارد. همینطور مشاغل در ساخت وضعیت خانه ها تاثیر به سزایی دارند. درنتیجه می توان تاثیر شغل والدین بر پیشرفت تحصیلی فرزندان را مشاهده کرد.
اهمیت خانواده آنجا مشهود می شود که کودک با شرایط بهتر خانوادگی پتانسیل رشد و خلاقیت بالاتری دارد.
نتیجه گیری
در این مقاله مقدار بالای تاثیر شغل والدین بر پیشرفت تحصیلی فرزندان را مشاهده کردیم و یافتیم بین مشاغل والدین و موفق شدن تحصیلی فرزندانشان رابطه قوی وجود دارد.
در نمونه اول دیدیم که دانش آموزان در برخی از سیستم های آموزشی، صرف نظر از اینکه والدینشان برای امرار معاش چه می کنند، عملکرد بهتری از فرزندان متخصصان کشورهای دیگر دارند. این مسئله نشان می دهد که در آن کشورها به فرزندان کارگران کارخانه همان فرصت های آموزشی باکیفیت را می دهند که فرزندان وکلا و پزشکان از آن برخوردارند.
در نمونه دوم نیز نتایج پژوهش نشان داد که دانش آموزان با والدین دارای شغل رسمی نسبت به والدین دارای شغل غیررسمی عملکرد بهتری دارند. اگرچه مدرسه مسئول دانشی است که فرد آن را در دوران مدرسه فرا می گیرد، اما تجربیات والدین و فرد در خانه نقش به سزایی در شکل گیری شخصیت و تبدیل شدن او به آن چیزی که هست، دارد.
یکی از تفاوت های مهم دانش آموز طبقه اجتماعی است. حتی در شهرهای کوچک روستایی که تقریباً همه مردم از نظر قومیت و مذهب یکسان هستند. فرزندان بانکداران شهر، پزشکان و معلمان تربیت متفاوتی با فرزندان کارکنان زمین های کشاورزی یا کارگران خانگی داشته باشند و بدین طریق می توان اهمیت و تاثیر شغل والدین بر پیشرفت تحصیلی فرزندان را رصد کرد.
منابع
- PISA-in-Focus-N36-(eng)-FINAL.pdf (oecd.org)
- The Impact of Parents’ Occupation on Academic Performance of Secondary School Students in Kuala Terengganu Mudassir Ibrahim Usaini1 By Norsuhaily Binti Abubakar.
