اطلاع از سلامت روان
با همه گیری ویروس کرونا و دست و پنچه نرم کردن انسان ها با این چالش سلامت مفهوم آگاهی از سلامت بیش از پیش اهمیت خورد را در زندگی روزمره ما پیداکرده است. ما وضعیت جسمانی خود و عزیزان مان را هر دقیقه مورد برسی قرار می دادیم و هر زمان که علائم بیماری در بدنمان شروع به ظاهر شدن می کرد اقدامات لازم را جهت اطمینان از وضعیت جسمانیمان انجام میدادیم. ولی شاید اکثر ما به بعدی از این آگاهی توجه نکردیم و آن اطلاع از سلامت روان خودمان بود. اما اطلاع از سلامت روان به طور دقیق به چه معناست؟
آندره جودس روانشناس و درمانگر آمریکایی این سطح از آگاهی را این گونه تعریف می کند:
اطلاع از سلامت روان درک ما از سلامت روحی خودمان است که رابطه مستقیمی با عملکرد، رضایت از زندگی و حضور مفید ما در جامعه را دارد.
بالابردن آگاهی ما از سلامت روان خودمان این قابلیت را به ما خواهد داد که مارا از خطراتی روحی و روانی حفظ کند که بستر ایجاد افسردگی و آسیب های غیر قابل جبرانی را با خود به همراه دارد. خوشبختانه در قرن اخیر مفهوم اطلاع از سلامت روان در بین مردم جای خودش را پیداکرده و این در حالی بود که این کلمه حتی در قبل از سال 1955در نظام سلامت معنایی نداشت!
اما گفتنی است که ما هنوز تا رسیدن به آن سطح از آگاهی ایداه آل در جامعه راه زیادی را در پیش داریم.
مفهوم سلامت روان
قبل از اینکه به خواهیم در ارتباط با اهمیت از اطلاع سلامت روان صحبت کنیم ابتدا باید به این درک برسیم که اصلا سلامت روان به چه معناست و چرا توجه به آن مهم است.
اختلال روانی در واقع به یک بیماری ذهنی گفته میشود که در تفکر، رفتار،انرژي و احساسات ما تاثیر گذار است. به گونه ایی که زندگی مارا در برخورد با مسائل روزمره دچار چالش می کند. هرساله تحقیقات بسیار زیادی در این حوضه میشود که مارا با این بعد از زندگی مان آشناتر می کند.
اختلات روانی بیش از آنچه که فکر میکنیم در بین جوامع شایع هستند. طبق آخرین تخقیقات اعداد ارقام این را نشان میدهد که در حدود ۴۶ درصد افراد بین ۱۳ تا ۱۹ ساله به اختلالات روانی مبتلا هستند که این عدد در بین کودکان تا ۱۳ درصد نیز مشاهده می شود. این افراد میتوانند دوستانمان یا اعضای خانواده ای باشند که هر روز ما با آن ها معاشرت داریم. بررسی ها نشان میدهد که به احتمال قوی این فراد خود نمیدانند که دچار اختلال روحی هستند. حتی ممکن است خودمان نیز شامل این گروه باشیم بدون این که خودمان از وضعیتمان آگاه باشیم.
درک اهمیت مسائل روانی و تاثیر آن ها بر خود و جامعه در سال های اخیر پیشرفت های نوید بخشی را داشته است اما هنوز در برخی جوامع و در بین مردم صحبت و بحث در رابطه با این موضوع یک تابو شناخته میشود و اطلاع از سلامت روان خود و اطرافیان ب یک امر تازه و نوپایی پنداشته می شود.
اهمیت اطلاع از سلامت روان
اما چرا اینقدر این موضوع اهمیت دارد؟ دانستن وضعیت سلامت روحی ما چه تاثیری در زندگی شخصی و محیط اطرافمان دارد؟ در این بخش به این سوالات پاسخ می دهیم.
از انزوا جلوگیری میکند
فردی که از بیماری روانی و روحی رنج می برد اغلب خود را از جامعه دور نگه می دارد و در تلاش است که این چالش روحی خود را از دیگران پنهان نگه دارد . به گونه ایی که حتی به سطحی از انزوا می رسند که قبول این مسئله که نیازمند درمان هستند را امری خجالت آور می دانند. که همین امر و عدم وجود محیطی امن برای آن ها در جامعه مسیر درمانشان را با مشکل مواجه کرده است.
اما ما به عنوان یک فردی از یک جامعه چه مسئولیتی در قبال این گونه افراد داریم ؟
اگر ما خود آگاهی روان را با اهمیت بشناسیم و درباره تاثیر آن صحبت کنیم میتواند خود بستری را فراهم آورد برای این قیبل از افراد تا بتوانند با یک اعتماد به نفسی و در کمال اطیمنان از دشواری و چالش خود صحبت کرده و این خود عاملی مهمی می تواند باشد تا این افراد را به سمت متخصصان درمان این حوضه تشویق کند و مراحل درمان را پیش بگیرند.
همه به آن احتیاج دارند
به تازگی تحقیقی در بین نوجوانان آمریکایی انجام شده که این را نشان می دهد که از هر ۵ نفر ۱ نفر به اختلالت روحی دچار هستند. یافته های این گونه تحقیقات این درک را به ما می رسانند که همانطور که جسم ما نیازمند مراقبت و اهمیت دادن است، ذهن ما نیز به همان مقدار توجه نیاز دارد اما تفاوت در این است که آسیب های جسمی قابل لمس بوده و درک آن ها برای ما راحتر است. اما اختلات روحی می تواند به صورت کاملا پنهانی در وجود خودمان یا افراد نزدیکمان باشند و زندگی مارا تحت شعاع خود قرار دهد. همه این ها اهمیت اطلاع از سلامت روان را به ما نشان میدهند.
افراد یک جامعه را بهم نزدیک تر میکند
افرادی که به اختلالات روحی دچار نشده اند یا به گونه ی دیگر هنوز تلخی آن را نچسیپده اند شاید در درک افرادی که دچار این مشکل هستند به چالش بر بخوردند.
صحبت در جامعه درباره اهمیت اطلاع از سلامت روان و شکستن تابو های گفتگو در ارتباط با روح و روان خود در بین افراد این بستر را فراهم می آورد که این دو گروه را به هم نزدیک تر بکند تا بتوانند به یک درک متقابل نسبت به هم برسند. این عمل علاوه بر این که برای افراد دارای اختلال روحی می تواند بسیار امید بخش باشد، آن ها را از توهم این که در این دنیا تنها هستند رها میکند. ازطرفی لمس زندگی و دشواری های این افراد توسط افراد سالم آن ها را آگاه تر از خطرات اختلات روانی میکند.
نشانه های اختلالات روحی
حال که اهمیت اطلاع از سلامت روان را درک کردیم و متوجه شدیم چقدر میتواند در زندگی روزمره خودمان و اطرافیانمان تاثیر بگذارد این سوال را به وجود می آورد که چگونه میتوانیم متوجه شویم که خود یا فردی نزدیک به ما از این نوع اختلالات رنج میبرد؟ جالب است بدانید که خیلی از افراد نمیدانند که خود دچار این مشکلات هستند.و به همین دلیل ازدست فرد هیچگونه تلاشی برای رفتن به روانشناس وروان پزشک نمی کند.
همانطور که آسیب های جسمی زخمی بر روی بدنمان را نمایان میکند اختلالات روحی نیز نشانه های را با خود به همراه دارد. البته که انواع اختلالات میتواند نشانه های اختصاصی خود را داشته باشند، ولی بعضی نشانه ها در بین آن ها مشترک است.
اختلال در خواب شبانه یکی از رایج ترین علامت های رنج بردن از اختلال روحی است. ساعات طولانی مدت خواب یا کم خوابی یک زنگ خطر برای سلامت روحی افراد است که به خطر افتادن سلامت جسمی آن ها را نیز به دنبال دارد.
از بین رفتن اشتها یکی دیگر از نشانه های اختلال روحی است که کاهش یا افزایش شدید وزن را به همراه دارد. افکاری که در ارتباط با خودکشی هستند یکی از مهم ترین علائم این گونه بیماری ها می باشند که مشاهده این گونه علائم نیازمند مراقبت جدی و مراجعه به متخصص این حوزه است.
از دیگر نشانه های اینگونه اختلالت می شود به تیک های عصبی یا انجام رفتار های تکراری اشاره کرد این گونه علایم نشان دهنده این است که فرد در زندگی خود استرس و فشار روانی زیادی را متحمل شده است.
جالب است بدانید که درد ها جسمانی می توانند ارتباط مستقیمی با اختلالت روحی در افراد داشته باشند مانند درد های معده که در هنگام تنش های عصبی رخ می دهند میتواند یک نشانه از این گونه اختلالت باشند.
حتی سیستم گوارشی ما نیز می تواند تحت تاثیر فشار های عصبی قرار گیرند. محققان در این خصوص تحقیقی انجام داده اند که بیان می کند افرادی که به افسردگی مبتلا هستند سه برابر بیشتر احتمال مبتلا به این گونه درد های جسمانی شوند.
تمام این نشانه و علائم زمانی به دید ما می آیند که اطلاع از سلامت روان خود و اطرافیانمان داشته باشیم و با درک آن ها در مسیر درمان قدم برداریم.
سلامت روان و کووید۱۹
یکی از بزرگترین چالش های سلامت بشری را این نسل از انسان ها تجربه می کنند. ترس و استرس که یک عامل بقای زیستی بوده یک پاسخ صحیح در مواجه با خطر است که می تواند سلامت روحی مارا در دوران پاندمی به خطر بی اندازد. تغییری که این موجود میکروسکپی در زندگی روزانه ما به وجود آورد علاوه بر خطراتی جسمی خطراتی روحی را با خود به همراه داشت که اهمیت اطلاع از سلامت روان را برای ما دوچندان کرده است.
به گفته محققان سازمان جهانی بهداشت از شروع همه گیری کرونا تا امروز سطح استرس و اظطراب مردم دنیا تا ۲۵ درصد افزایش پیداکرده است. این ها باعث شده تا نگرانی هایی در ارتباط با سلامت روان مردم به وجود بیاید. که همین امر دولت ها را مجاب کرده علاوه بر مبارزه در جهت برقراری سلامت جسمی جامعه در مقابل همه گیری این ویروس تمهیداتی را در جهت ایجاد اطلاع از سلامت روان و برنامه های درمانی بی اندیشند. اما هنوز بعد دوسال ابعاد روانی این همه گیری به طور کامل برسی نشده است.
مدیر کل سازمان جهانی بهداشت این گونه در خصوص اطلاع از سلامت روان در دوران همه گیری کرونا بیان میکند:
اطلاعاتی که ما از تاثیر ویروس کووید ۱۹ بر سلامت روان مردم داریم به اندازه نوک یک کوه یخ است.
این نگرانی ها برای تمام افراد جامعه یک جامعه را شامل می شود. ترس از ابتلا خود و افرادی که دوستشان داریم، تنهایی و انزا به دلیل پروتوکل های بهداشتی بیکاری و مشکلات اقتصادی همه این ها فاکتور های استرس زایی هستند که باعث می شوند سطح اضطراب افراد بالا رود.
اما در این بین نوجوانان بیش از بقیه نیازمند آگاهی به سلامت روان خود هستند زیرا طبق جدید ترین یافته های محققان در خصوص تاثیر روانی کرونا بر سلامت روحی افراد متوجه شدند که نوجوانان نسبت به افرادی با گروه های سنی دیگر در معرض اختلالت روانی ناشی از همه گیری هستند که احتمال انجام عمل خودکشی در این گروه را بالا می برد.
مطالب بالا و یافته های محققان این را بیان میکند که اطلاع از سلامت روان با وجود پاندمی کرونا بیش از پیش بیشتر شده و اهیمت این موضوع را میرساند.
زمانی برای اطلاع از سلامت روان
نام NAMI شاید به گوش خیلی از شما ها نا آشنا باشد اما این سازمان که خود را اتحاد بین المللی سلامت روان معرفی می کند فعالیت های گسترده ایی را در خصوص افزایش اطلاع از سلامت روان در دنیا انجام داده است. آن ها فعالیت خود را از سال ۱۹۷۹ آغاز کرده و درحال حاضر بزرگترین حامی افراد دارای اختلالات روان در دنیا می باشند. آن ها هدف و ماموریت خود را این گونه تعریف می کنند که به دنبال دنیایی هستند که افرادی با اینگونه از اختلالت بتوانند یک زندگی شاد و سالمی را داشه باشند. NAMI با حمایت، آموزش و افزایش اطلاع از سلامت روان سعی در تحقق هدف خود دارد.
در راستای این هدف یک پویشی را در دنیا هر ساله به راه می اندازند به نام ماه اطلاع از سلامت روان. در ماه می آن ها برنامه های خاصی در جهت سلامت روان برگذار میکنند که بازتاب های آن جهانی است. آن ها بستری را ایجاد کرده اند تا افرادی که مبتلا به این نوع اختلالات هستند و زندگی دشواری را سپری میکنند صدای آن ها شنیده شوند. هرساله شعاری را برای فعالیت های خود در نظر میگردند که شعار سال ۲۰۲۲ آن ها همه باهم برای سلامت روان است.
منابع:
- https://www.pinerest.org/newsroom/articles/mental-health-awareness-blog/
- https://www.goodtherapy.org/blog/what-does-mental-health-awareness-mean-to-therapists-0513134
- https://www.who.int/news/item/02-03-2022-covid-19-pandemic-triggers-25-increase-in-prevalence-of-anxiety-and-depression-worldwide
- https://www.portstluciehospitalinc.com/what-is-mental-health-awareness-and-why-does-it-matter/
- https://www.isna.ir/news/98080804270/%DB%B1%DB%B2-%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%87-%D9%86%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF-%D9%86%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87-%DA%AF%D8%B1%D9%81%D8%AA%D9%87-%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AF