سلامت روان در کودکان و نوجوانان
در این مقاله قصد داریم به بررسی مسائل به وجود آمده از عدم سلامت روان در کودکان و نوجوانان بپردازیم. نشانه های عدم سلامت روان چیست و این بیماری در دنیای امروز تا چه حد شایع شده است؟ آیا احتمال درگیری با مشکلات روان بین گروه خاصی از کودکان و نوجوانان بیشتر از سایرین است؟
چه عواملی به حفظ سلامت روان در کودکان و نوجوانان کمک می کند؟ به عنوان والدین این فرزندان چه کارهایی انجام بدهیم که به کودکان خویش کمک کنیم؟ چه درمان ها و راهکارهایی برای دستیابی به سلامت روان وجود دارد؟ آیا برای افراد کم برخوردار و بی بضاعت جامعه که نگران آینده فرزندان خود هستند، تمهیدات و امکاناتی در نظرگرفته شده است که بتوانند بدون دغدغه به درمان فرزند خود بپردازند؟
حال می خواهیم موارد و سوال های پرسیده شده را با هم بررسی کنیم.
چه چیزی می تواند بر سلامت روان کودکان و نوجوانان تأثیر بگذارد؟
رویدادهای آسیب زا می توانند مشکلات سلامت روانی را برای کودکان و جوانانی که آسیب پذیر هستند، ایجاد کند. تغییرات اغلب به عنوان محرک عمل می کنند. به عنوان مثال، نقل مکان به یک خانه جدید، تغییر مدرسه یا تولد یک خواهر یا برادر جدید. برخی از کودکانی که مدرسه را شروع می کنند، از پیدا کردن دوستان جدید، ایجاد روابط موفق و انجام فعالیت های جدید هیجان زده می شوند، اما ممکن است برخی نیز احساس اضطراب کنند.
مشکلات روانی رایج در کودکان و نوجوانان و شیوع آن
براساس مطالعات انجام شده از هر شش کودک، یک کودک با مشکلات سلامت روان دست و پنجه نرم می کند. به عنوان برخی از علائم و مسائل این بیماری میتوان به افسردگی، اضظراب، تنش و اختلالات رفتاری اشاره کرد که تمامی این علائم رابطه مستقیمی با شرایط و کیفیت زندگی این افراد دارد. متاسفانه با توجه به اینکه ۷۵ درصد از کودکان و نوجوانان دچار مشکلات سلامت روان هستند، با این حال به اندازه کافی از کمک سایرین برای رفع مشکل خود برخوردار نیستند.
- امروزه افسردگی بیشتر از چند دهه گذشته بر کودکان و جوانان تأثیر می گذارد. نوجوانان بیشتر از کودکان خردسال دچار افسردگی می شوند.
- خودآزاری یک مشکل بسیار رایج در بین جوانان است. برخی از افرادی که درد عاطفی شدیدی را تجربه می کنند ممکن است سعی کنند با آسیب رساندن به خود با آن مقابله کنند.
- اختلال اضطراب فراگیر (GAD) می تواند جوانان را به شدت نگران و مضطرب کند. کودکان بسیار خردسال یا کودکانی که مدرسه را شروع می کنند یا از مدرسه ای به مدرسه دیگر میروند ممکن است اضطراب جدایی داشته باشند.
- اختلال استرس پس از حادثه (PTSD) می تواند به دنبال آزار جسمی یا جنسی، شاهد چیزی بسیار ترسناک یا آسیب زا بودن، قربانی خشونت یا قلدری شدید یا زنده ماندن از یک فاجعه باشد.
- کودکانی که به طور مداوم بیش فعال، تکانشی هستند و در توجه کردن مشکل دارند ممکن است به اختلال کمبود توجه بیش فعالی (ADHD) مبتلا باشند.
- اختلالات خوردن معمولا در سنین نوجوانی شروع می شود و در دختران شایع تر از پسران است. تعداد جوانانی که به اختلال خوردن مبتلا می شوند کم است، اما اختلالات خوردن مانند بی اشتهایی عصبی و پرخوری عصبی می تواند عواقب جدی برای سلامت جسمی و رشد آنها داشته باشد.
چه عواملی به حفظ سلامت روان در کودکان و نوجوانان کمک می کند؟
نکته قابل توجه در این بخش این است که سلامت عاطفی کودکان، درست به اندازه سلامت جسمی آنها حائز اهمیت می باشد. سلامت روان باعث رشد فردی، بالا رفتن انعطاف پذیری آنها برای مواجهه درست با مسائل زندگی می شود و در آینده تبدیل به یک فرد بزرگسال کامل و سالم می شوند. عواملی که به حفظ سلامت روان در کودکان و نوجوانان کمک می کند. عبارت هستند از:
- برخورداری از سلامت جسمانی، داشتن رژیم غذایی متعادل و ورزش منظم
- اختصاص دادن وقت کافی برای بازی در داخل محیط خانه و یا خارج از آن
- جزوی از خانواده ای بودن که در آن اعضای خانواده اکثر اوقات با هم وقت می گذرانند.
- رفتن به مدرسه ای که از سلامت تمامی دانش آموزانش مراقبت می کند.
- شرکت کردن در فعالیت های محلی
عوامل دیگری نیز مهم هستند، از جمله احساس دوست داشته شدن و یا جذب عشق، مورد اعتماد واقع شدن، حس درک شدن از طرف سایرین و امنیت. کودکانی که خوش بین و انعطاف پذیر هستند، احساس تعلق و کنترل بر زندگی خود دارند، به احتمال زیاد از سلامت روانی خوبی برخوردارند.
اکثر کودکان از نظر روانی سالم بزرگ می شوند، اما بررسی ها نشان می دهد که امروزه کودکان و جوانان بیشتری نسبت به ۳۰ سال پیش دچار عدم سلامت روان هستند.
آیا احتمال درگیری با مشکلات روان بین کودکان و نوجوانان بیشتر از سایرین است؟
برخی از عوامل خطر می توانند باعث شوند که برخی از کودکان و جوانان بیشتر از سایرین دچار مشکلات روانی شوند. با این حال، تجربه کردن این عوامل خطربه این معنا نیست که یک کودک قطعاً یا حتی احتمالاً مشکلات سلامت روانی خواهد داشت.
این عوامل خطر شامل موارد زیر است:
- داشتن سابقه یک بیماری جسمی بلند مدت
- والدینی که مشکلات سلامت روانی، اعتیاد به الکل و یا سابقه کیفری داشته اند.
- مرگ نزدیکان آن ها
- والدینی که از هم جدا شده اند یا طلاق گرفته اند
- مورد قلدری شدید و یا سوء استفاده فیزیکی یا جنسی قرار گرفتن
- فقر یا بی خانمانی
- مورد تبعیض قرار گرفتن
- مراقبت از یکی از بستگان، بر عهده گرفتن مسئولیت های بزرگسالان
- داشتن مشکلات طولانی مدت در مدرسه
به عنوان والدین این فرزندان و برای کمک به سلامت روان در کودکان و نوجوانان خود چه کنیم؟
یکی از مهم ترین راه هایی که والدین یا سرپرستان می توانند به آنها کمک کنند، گوش دادن به صحبت های فرزندان و جدی گرفتن احساسات آنها است. ممکن است بخواهند که آنها را در آغوش بگیرید، ممکن است از شما کمک بخواهند که چیزی را تغییر دهند یا ممکن است کمک عملی بخواهند.
احساسات منفی کودکان و نوجوانان معمولا می گذرد. با این حال، اگر فرزندتان برای مدت طولانی مضطرب است، اگر احساسات او مانع از ادامه زندگی او می شود، اگر ناراحتی او زندگی خانوادگی را مختل می کند یا اگر به طور مکرر به شیوه ای رفتار می کند که در آن سن از آنها انتظار ندارید، بهترین راهکار این است که شما هم از کسی کمک بگیرید.
اگر فرزند شما در مدرسه مشکل دارد، معلم، پرستار مدرسه، مشاور مدرسه یا روانشناس آموزشی ممکن است بتواند کمک کند. در غیر این صورت، به پزشک عمومی خود مراجعه کنید یا با یک مامور سلامت (در خانه) صحبت کنید. آنها می توانند در صورت لزوم کودک شما را برای کمک بیشتر ارجاع دهند. متخصصان مختلف اغلب در خدمات سلامت روان در کودکان و نوجوانان (CAMHS) با هم کار می کنند. بیشتر حمایت های بهداشت روانی برای کودکان و جوانان توسط NHS، مدرسه فرزند شما یا بخش خدمات اجتماعی شورای محلی شما به صورت رایگان ارائه می شود.
چه درمان هایی در دسترس نوجوانان است و به آن ها کمک خواهد کرد؟
همان طور که پیشتر بدان اشاره شد، یکی از بهترین راه های درمان برای کودکان و نوجوانان صحبت کردن درباره مشکل است که از این طریق بتوانیم بهترین راه حل را برای درمان پیدا کنیم. برای کودکان خردسال، درمان ممکن است از طریق بازی انجام شود. در این زمینه میتوانند به یک متخصص مانند مشاور مراجعه کنند، چرا که این متخصص ها برای کمک به آنها در کشف احساسات و رفتارشان آموزش دیده اند.
براساس شواهد بدست آمده گفتار درمانی می تواند برای کودکان و نوجوانان درمانی موفقیت آمیز باشد، اما در برخی از موارد دارو نیز مفید و موثر است. کودکان قبل از تجویز هرگونه دارویی باید توسط یک متخصص ارزیابی شوند.
متخصصانی که از یک کودک حمایت می کنند، اطلاعات مربوط به او و خانواده اش را محرمانه نگه می دارند. افراد جوان می توانند به تنهایی از طریق تماس تلفنی یا با مراجعه مستقیم به یک متخصص کمک بخواهند، اما اگر زیر ۱۶ سال باشند، معمولاً برای مراقبت های پزشکی به رضایت والدین نیاز دارند. اگر جوانان نخواهند در مورد گفتگوهای خود با مشاور یا متخصص با خانواده خود صحبت کنند، حق حفظ حریم خصوصی دارند.
سازمان هایی که می توانند در زمینه سلامت روان درکودکان و نوجوانان کمک کننده باشند
سایت بارناردو از آسیب پذیرترین کودکان بریتانیا محافظت و حمایت می کند. آنها طیف وسیعی از خدمات را برای کمک و حمایت از کودکان، جوانان، والدین و مراقبین ارائه می دهند.
CALM (کمپین علیه زندگی با بدبختی) که در راس یک مرکز خدمات تلفنی رایگان و سرویس گفتگوی اینترنتی محرمانه است، به هر فردی که احساس ناراحتی می کند یا نیاز به حمایت دارد کمک و مشاوره ارائه می دهد. ChildLine یک سرویس رایگان و محرمانه است که کودکان می توانند در مورد هر مشکلی که با آن روبرو هستند صحبت کنند. می توانید با خط کمک آنها تماس بگیرید یا از گفتگوی اینترنتی آنها برای صحبت با یک مشاور آموزش دیده استفاده کنید. انجمن کودکان از کودکانی حمایت می کند که در معرض چالش هایی جدی در زندگی هستند. این انجمن خدمات و کمپین هایی را برای بهتر کردن زندگی کودکان اجرا می کنند.
سرویس خدماتی Contact(کانتکت) به خانواده هایی که فرزند معلول دارند مشاوره و پشتیبانی ارائه می دهد. اگر والدینی هستید که از یک کودک معلول در خانه مراقبت می کنید و نگران او هستید، می توانید برای حمایت عملی و عاطفی با یک مشاور صحبت کنید.
نتیجه گیری
با توجه به این نکته که سلامت روان در کودکان و نوجوانان به اندازه ی سلامت فیزیکی و جسمانی آنها اهمیت دارد، بنابراین باید به این امر توجه لازم را داشت، چرا که کودکان و نوجوانان سرمایه های ملی هر جامعه ای محسوب می شوند و موفقیت آنها در آینده به عنوان یک بزرگسال کامل و سالم در گرو اهتمام به همین امر می باشد. اگرچه آمار نشان دهنده افزایش مشکلات روان در گروه های سنی ذکر شده می باشد، با این حال درمان و راهکارهای مختلفی برای کمک به این افراد در نظر گرفته شده است. حال که انواع راهکارها، منابع کمک کننده و حتی نهادها و سازمان های ارائه دهنده ی خدمات را شناختیم، در نظر داشته باشیم که پیگیری سلامت روان و البته پیشگیری از بروز چنین مشکلاتی از اهمیت بالایی برخوردار است.
منابع:
