چگونه از یادگیری مشاهده ای برای داشتن یک یادگیری مؤثرتر استفاده کنیم؟
اسکات جفری
یک نفر به سمت شما می آید، خودش را معرفی می کند و دستش را جلوی شما بلند می کند. چگونه می دانید که قرار است بعد از آن چه کاری انجام دهید؟ پاسخ این سوال در یادگیری مشاهده ای آمده است.
اگر این اولین باری بود که این رفتار را می دیدید، نمی دانستید چه کاری باید انجام دهید. اگر اهل فرهنگ شرقی بودید، ممکن بود در برابر این شخص تعظیم کنید. شما می دانید چه باید بکنید زیرا از دوران کودکی شاهد دست دادن بسیاری از بزرگسالان بوده اید.
بنابراین، یادگیری مشاهده ای چیست؟ یادگیری مشاهده ای یک نظریه یادگیری در روانشناسی است که نحوه یادگیری ما را از طریق تماشا و تقلید از دیگران توصیف می کند.
در این مقاله، به این خواهیم پرداخت که یادگیری مشاهده‌ای واقعا چیست و چگونه به یادگیری و رشد شما کمک می‌کند.
فهرست مطالب
- یادگیری مشاهده ای چیست؟
- چه چیزی بر یادگیری مشاهده ای تأثیر می گذارد؟
- چگونه یادگیری مشاهده ای باعث رشد شخصی شما می شود؟
- مدل سازی
- سایه پردازی
- دوره کار آموزی
- ربودن رفتار شما
- 8 راه برای اینکه از یادگیری مشاهده ای به نفع خود استفاده کنید
- فرد مناسبی را برای یادگیری پیدا کنید
- در مورد اینکه چه چیزی را در چه زمانی مشاهده می کنید بسیار سختگیر باشید
- به جزئیات توجه کنید
- نگرش سرزنده و شوخ خود را حفظ کنید
- آنچه را که در ذهن خود مشاهده می کنید، تمرین کنید
- یادداشت های خوب بردارید
- فقط مشاهده نکنید. انجام دهید
- به ذهن خود استراحت دهید
- سخن آخر
یادگیری مشاهده ای چیست؟
کودکان خردسال بسیاری از رفتارها و عبارات خود را از طریق مشاهده می آموزند. ما چیزهای اساسی مانند راه رفتن، بازی، ژست ها، حالات چهره و وضعیت بدن را از طریق یادگیری مشاهده ای انتخاب می کنیم.
در دهه 1970، روانشناس آلبرت بندورا یک فرآیند چهار مرحله ای از نحوه وقوع یادگیری مشاهده ای را ترسیم کرد:
توجه : به چیزی در محیط توجه کنید.
- حفظ: آنچه مورد توجه قرار گرفته است (حافظه) را به خاطر بیاورید.
- بازتولید: آنچه را که متوجه شده اید کپی یا تقلید کنید.
- انگیزه: برای تکمیل رفتار از محیط تقویت یا تنبیه دریافت کنید.
علوم اعصاب شواهد بیشتری ارائه می دهد. نورون‌های آینه‌ای زمانی تولید می‌شوند که یک حیوان کاری را انجام می دهد و حیوان دیگر به گونه‌ای مشاهده می‌کند که گویی نورون‌های یک مغز الگوهای مغز دیگری را منعکس می‌کنند.
نتیجه چیست؟
شما هنگام بازی با یک بچه، قیافه بامزه ای درست می کنید و کودک با انجام همان چهره خنده دار شروع به تقلید از این رفتار می کند.
چه چیزی بر یادگیری مشاهده ای تأثیر می گذارد؟
یادگیری مشاهده ای همیشه اتفاق نمی افتد، بنابراین درک شرایط موجود در زمان وقوع آن ضروری است.
چه زمانی بیشتر از دیگران تقلید می کنیم؟ این زمانی اتفاق می افتد که:
- شما به خود و توانایی های خود شک دارید.
- گیج شده اید یا در محیطی ناآشنا هستید.
- شما در موقعیتی مانند یک رئیس، رهبر یا افراد مشهور قرار دارید.
- شخصی از جهاتی شبیه شماست: علاقه، سن یا طبقه اجتماعی.
- فردی را می بینید که برای رفتارهایش تشویق و تنبیه می شود.
در اینجا یک مثال از یادگیری مشاهده ای آورده شده است:
فرض کنید چهار نفر به یک رستوران مجلل می روند. یک نفر معمولا به این نوع رستوران می رود، اما برای سه نفر دیگر این اولین بار است که به همچین رستورانی آمده اند.
فردی که در این محیط راحت است می داند چه کاری باید انجام دهد: چه زمانی و کجا دستمال را بگذارد، می داند چگونه مکان را تنظیم کند و چگونه با پیشخدمت ها ارتباط برقرار کند. از آنجا که او می داند در این شرایط چه باید بکند، او صاحب اختیار است.
بقیه اعضای همراه او در محیطی ناآشنا هستند و وقتی نمی دانیم چگونه رفتار کنیم، تمایل داریم به اطراف نگاه کنیم و رفتار دیگران را مشاهده کنیم.
به نوعی، با برداشتن نشانه هایی ظریف، ما می دانیم چه کسی را مشاهده کنیم. بدون نیاز به فکر کردن در مورد آن، بقیه افراد ناخودآگاه به اطراف نگاه می کنند و شروع می کنند به تشخیص اینکه «متخصص» کیست و چه می کند. این نوع فرآیند اغلب در طول دوران رشد و بقیه زندگی ما اتفاق می افتد.
چگونه یادگیری مشاهده ای باعث رشد شخصی شما می شود؟
یادگیری مشاهده ای معمولا به صورت ناخودآگاه در موقعیت های اجتماعی اتفاق می افتد. به این معنا است که نیاز اساسی ما به تعلق داشتن یا «تطابق»، ما را وادار می‌کند تا رفتار خود را با اعمال دیگران تطبیق دهیم.
با این حال، قدرت واقعی یادگیری مشاهده ای از فعال و آگاه کردن این فرآیند ناشی می شود.
هنگامی که متوجه شدید که یادگیری مشاهده ای چگونه کار می کند، می توانید انتخاب کنید که آن را در راه هایی به کار ببرید که به پیشرفت شخصی و حرفه ای شما کمک می کند.
مدل سازی
مدل سازی اصطلاح دیگری برای یادگیری مشاهده ای است. فرض کنید می خواهید یک مجری خبره شوید. با پیدا کردن چند مجری که فکر می کنید بسیار ماهر هستند شروع کنید و مراقب کارهای آنها باشید.
به این توجه کنید که وقتی مکث می کنند، چگونه خود را نگه می دارند و روی چه نکاتی تاکید می کنند. آیا آنها از اسلایدها، تصاویر، صداها و ژست ها برای رساندن نکات خود استفاده می کنند؟
الگوبرداری از موفقیت دیگران شاید سریعترین راه برای ارتقای سطح و پیشرفت سریع توسعه شما باشد.
سایه زنی
در محل کار، یادگیری مشاهده ای اغلب سایه زنی نامیده می شود.
با تحت نظر قرار دادن یک کارمند باتجربه برای یک دوره، به طور طبیعی یاد می گیرید که چگونه وظایفی را که این فرد هر روز انجام می دهد انجام دهید. این فرآیند در محیط های مربوط به فروش نیز به طور موثر عمل می کند.
دوره کار آموزی
اگر استادان هر رشته‌ای را زبر نظر بگیرید، به سرعت متوجه می‌شوید که آنها اساتید یا معلم های بزرگی داشته‌اند که از آنها آموخته‌اند.
رابرت گرین نویسنده 《در استادی》 اشاره می‌کند که کسانی که در هر زمینه‌ای به سطح تسلط می‌رسند، برای جذب دانش مخفی کسانی که سال‌ها تجربه دارند، زیر نظر یک دوره کارآموزی سخت‌گیرانه قرار می‌گیرند.
به طور مشابه، در رمز استعداد ) (The Talent Code ، دانیل کویل تاکید می‌کند که هر کسی که استعداد پرورش می‌دهد، یک مربی استاد دارد که می‌داند چگونه چیزها را تجزیه کند و آنها را به گونه‌ای آموزش دهد که روند یادگیری را تسریع کند.
بنابراین اگر در حوزه ای از زندگی خود به دنبال تسلط هستید، با چه کسی می توانید کارآموزی داشته باشید؟
ربودن رفتارتان
مغز ما از بسیاری جهات مانند اسفنج است زیرا آنچه را که مشاهده می کنیم جذب می کنیم. در حالی که این یادگیری مشاهده ای می تواند ابزار قدرتمندی برای رشد و توسعه شخصی ما باشد، می تواند یک نیروی مخرب نیز باشد.
تمام رفتارهای بدی را که در دوران کودکی شاهد بودیم (و امروزه هنوز هم شاهد آن هستیم) در نظر بگیرید:
- نگرش های بد
- بد اخلاقی و بی ادبی
- رفتار تهاجمی منفعلانه
- تمایلات عصبی
- اعتیاد
- فریب و دروغ
- طمع
- اهمال کاری
- خودگویی منفی
اینها نمونه هایی از یادگیری مشاهده ای هستند. این لیست ادامه دارد. و بله ما این الگوهای رفتاری را نیز از والدین، معلمان، اعضای خانواده و دوستان خود مشاهده و جذب کردیم.
ما همچنین رفتاری را که در تلویزیون و رسانه مشاهده می کنیم اتخاذ می کنیم. برای مثال، مطالعات نشان می‌دهد که نوجوانانی که محتوای جنسی زیادی تماشا می‌کنند، بیشتر احتمال دارد که بلافاصله بعد از آن رابطه جنسی را آغاز کنند.
آیا این بدان معناست که تماشای فیلم های خشونت آمیز باعث می شود رفتار خشونت آمیز داشته باشید؟ نه لزوما، اما این تصاویر در ناخودآگاه ما حک می شوند و اغلب بعداً در شرایط مناسب خود را نشان می دهند.
نتیجه نهایی این است: نسبت به رسانه‌هایی که استفاده می‌کنید و افرادی که وقت خود را با آنها می‌گذرانید بسیار آگاه باشید.
ذهن ما مانند سخت افزار کامپیوتر است و آنچه مشاهده می کنیم مانند نرم افزار است. اگر می خواهید مغزتان آن را تقلید کند، نرم افزار مثبت و حامی زندگی را انتخاب کنید!
8 راه برای اینکه از یادگیری مشاهده ای به نفع خود استفاده کنید
در اینجا پنج نکته وجود دارد که باعث می شود نظریه یادگیری مشاهده ای برای شما کارساز شود:
-
فرد مناسبی را برای یادگیری پیدا کنید
از طریق مطالعات متعدد ثابت شده است که افراد از کسانی که دارای مشخصات خاصی هستند که یادگیرنده را جذب می کند، بهتر یاد می گیرند:
- شخصی که به او احترام می گذارید: همیشه از شخصی که به او احترام می گذارید چیزهای زیادی یاد خواهید گرفت، حتی اگر این شخص فعالانه به دنبال آموزش به شما نباشد. وقتی صحبت می کنند روی آنها تمرکز خواهید کرد، رفتار آنها را مشاهده خواهید کرد و ناخودآگاه از همه چیزهایی که آنها در اطراف خود می گویند و انجام می دهند درس خواهید گرفت.
- شخصی که با او هم ذات پنداری می کنید:فردی که در هر سطحی با او هم ذات پنداری کنید همیشه معلم خوبی خواهد بود. این می تواند فردی در مقام شما یا همتا با شما باشد. می توانید احساس کنید که این شخص برخی از چیزهایی را که شما تجربه کرده اید تجربه کرده است و توانسته است از آنها به خوبی گذر کند. این ارتباط با یک نفر باعث می شود که شما با او هماهنگ شوید و مشاهده آنها به شما کمک کند تا یاد بگیرید. ورزشکاران، افراد مشهور و دیگر متخصصان موفقی که بر سختی ها غلبه کرده اند، گزینه های محبوبی برای یادگیری مشاهده ای هستند.
- شخصی که شما جذب او می شوید: ممکن است یک فرد مشهور، یک همسال یا اصلاً هر کس دیگری باشد. شما به هر دلیلی ممکن است جذب آنها شوید: ظاهر، استعداد، محبوبیت، شوخ طبعی، سبک زندگی. هر چه که باشد، شما را وادار می کند بنشینید و توجه کنید و این به یادگیری مشاهده ای کمک می کند.
- فردی در «جایگاهی بالاتر» از شما: این فرد می تواند یک مدیر ارشد در محل کارتان، یک معلم در کالج یا یک خواهر یا برادر بزرگتر باشد. هر فردی که در مقامی باشد و بتواند مسئولیتی را که موقعیتش به ارمغان می آورد به خوبی به دوش بکشد، گزینه خوبی است.
-
در مورد اینکه چه چیزی را در چه زمانی مشاهده می کنید بسیار سختگیر باشید
به یاد داشته باشید، یادگیری مشاهده ای چه بخواهیم چه نخواهیم در حال انجام است. برای مهار این نیروی قدرتمند، آگاهانه انتخاب کنید که چه کسی را در چه زمینه ای مشاهده می کنید و آن را الگوی خود می سازید.
به عنوان مثال، اگر فردی را می شناسید که در کار خود بهره وری بالایی دارد، از او بخواهید که او را سایه زنی (دنبال) کنید.
با این حال، به خاطر داشته باشید که این فرد ممکن است زمانی که کار نمی کند، یک فرد کاملاً متفاوت باشد، بنابراین مراقب باشید که چه الگوهای رفتاری را جذب می کنید.
-
به جزئیات توجه کنید
کسانی که در هر زمینه ای از زندگی خود به تسلط دست می یابند این کار را با تسلط بر اصول اولیه و سپس بهبود مستمر در سطوح ظریف تری انجام می دهند. برای چشم‌هایی بی‌تجربه، اغلب دشوار است که متوجه کارهای متفاوت آنها شوند.
برای مثال، در مورد مذاکره، یک مذاکره کننده ماهر می داند که چگونه و چه زمانی فرد دیگر را خلع سلاح کند. گاهی اوقات این مهارت‌ها خود را به طور غریزی نشان می‌دهند، بنابراین ممکن است جزئیات رفتاری را که فرد حتی نمی‌داند در طول یادگیری مشاهده‌ای انجام می‌دهند، متوجه شوید.
-
نگرش سرزنده و شوخ خود را حفظ کنید
بسیاری از ما مشروط به این باور هستیم که جدیت یک ویژگی ارزشمند برای یادگیری است. با این حال، آبراهام مزلو، روانشناس، دریافت که افراد خودشکوفا، یا افرادی که از سلامت روانی خوبی برخوردارند، در هنگام یادگیری و رشد، تمایل دارند نگرش معصومانه و بازیگوش تری داشته باشند.
همچنین تحقیقات نشان می دهد که ما در زمینه هایی که برایمان جالب است تا ده برابر سریعتر یاد می گیریم؛ بنابراین، کنجکاو، پذیرا و آماده برای یادگیری بمانید.
-
آنچه را که در ذهن خود مشاهده می کنید، تمرین کنید
مطالعات نشان می دهد که تمرین الگوهای حرکتی خاص در چشم ذهن ما می تواند به مغز ما کمک کند تا اعمال و رفتارهای مورد نظر را رمزگذاری کند. بسیاری از ورزشکاران و نوازندگان با بهترین عملکرد از این شکل از آموزش تجسم خلاق استفاده می کنند.
تمرین تجسم، زمانی که آن را درست قبل از خواب انجام می‌دهید فوق‌العاده قدرتمند هستند تا ضمیر ناخودآگاه شما بتواند تصاویر را هنگام خواب پردازش کند.
-
یادداشت های خوب بردارید
اگرچه ممکن است این برخلاف یادگیری مشاهده‌ای به نظر برسد، اما واقعاً اینطور نیست. هنگامی که از محیط یادگیری خارج شده اید و در تلاش هستید تا دانش تازه کسب شده را به حافظه بسپارید، نوشتن آن کمک زیادی می کند.
یادگیری خود را دوباره بیان کنید. یادداشت ها را با کلمات خودتان بنویسید، مگر اینکه عبارتی وجود داشته باشد که فکر می کنید عالی است یا اگر از نقل قول کس دیگری استفاده می کنید، می توانید عین همان جملات را یادداشت کنید.
به یاد داشته باشید، مغز تصاویر را به یاد می آورد.
اگر کلمات مورد علاقه شما نیستند، از نقشه های ذهنی، یادداشت ها یا هر وسیله کمکی دیگری استفاده کنید که به شما کمک می کند اطلاعاتی را که به حافظه خود اختصاص داده اید دوباره مرور کنید.
-
فقط مشاهده نکنید. انجام دهید.
برای اینکه بتوانید یادگیری مشاهده ای را حفظ کنید، باید هر کاری را که مشاهده می کنید انجام دهید . بسیاری از شرکت ها برای تسریع در یادگیری و توسعه، کارکنان با تجربه را با آموزش عملی ترکیب می کنند.
-
به ذهن خود استراحت دهید
برای اینکه از مشاهده بیاموزید، ذهن شما باید نسبت به هر چیزی که در اطرافش اتفاق می افتد هوشیار باشد. ثابت شده است که مغزی که به خوبی استراحت کرده است در یادگیری و ایجاد ارتباطات جدید بهتر است.
اگر از قبل روتینی ندارید، یکی بسازید و به آن پایبند باشید. شما باید هفت ساعت خواب بدون وقفه را هدف قرار دهید تا ذهن شما سرحال و آماده برای یادگیری باشد.
در طول روز چند دقیقه به ذهن خود فرصت دهید تا ارتباط خود را با دنیای پیرامون قطع کند تا زمانی که به آن نیاز داشته باشید و بخواهید با محیط اطراف خود ارتباط برقرار کنید، آماده انجام این کار باشد. مدیتیشن می تواند یک گزینه عالی برای این باشد زیرا فضایی را برای استراحت مغز ایجاد می کند.
هنگامی که در یک محیط شدید یا حتی خسته کننده هستید، مغز شما به دلیل بار بیش از حد اطلاعات یا خستگی محض می تواند ارتباط خود را با پیرامون خود قطع کند. اگر در جایی که باید تمرکز کنید حواس‌تان پرت شده است، استراحت کنید. یک پیاده روی کوتاه در بیرون، نوشیدن یک قهوه در یک کافه، یا حتی چند لحظه ایستادن زیر نور خورشید، دنیایی از خوبی برای شما خواهد ساخت.
سخن آخر
روانشناسی یادگیری مشاهده ای چیست؟ یادگیری مشاهده ای یک گزینه عالی برای یادگیری بسیاری از مهارت ها و مفاهیم ملموس است. چه از والدین، دوستان، معلمان یا مربیان یاد بگیرید، دانشی به دست خواهید آورد که در دراز مدت به شما خدمت خواهد کرد.
در فضای توسعه شخصی، یادگیری مشاهده ای اغلب مدل سازی موفقیت دیگران نامیده می شود.
در اینجا سه سوال وجود دارد که به شما کمک می کند همین الان شروع کنید:
- چه مهارت ها و رفتارهایی را می خواهید یاد بگیرید؟
- چه کسی از قبل این مهارت ها و رفتارها را دارد؟
- چگونه می توانید بلافاصله الگوبرداری از این افراد را شروع کنید؟
به اطراف نگاهی بیندازید و افراد و مکان هایی را شناسایی کنید که می توانند به شما در شروع یادگیری مشاهده ای هدفمند کمک کنند.
منبع:
- https://www.lifehack.org/794671/observational-learning
