عوامل موثر در رشد کودکان

رشد سالم به این معنی است که کودکان با همه توانایی ها، از جمله آن هایی که نیازهای مراقبت بهداشتی ویژه ای دارند، بتوانند در جایی رشد کنند که نیازهای اجتماعی، عاطفی و آموزشی آنها برآورده شود. داشتن خانه ای امن و دوست داشتنی و گذراندن وقت با خانواده – بازی، آواز خواندن، کتاب خواندن و صحبت کردن – بسیار مهم است؛ تغذیه مناسب، ورزش و خواب نیز می تواند تفاوت زیادی ایجاد کند و  از عوامل موثر در رشد کودکان هستند.

زندگی سالم تاثیرگذار در رشد کودکان

چگونگی رشد و تکامل کودکان به عوامل محیطی داخلی و خارجی بستگی دارد که ما هیچ کنترلی روی برخی از آنها نداریم. داشتن درک خوب از نیازهای کودکان و شناخت عوامل موثر در رشد کودکان در هر مرحله از رشد و تکامل به ما کمک می کند که آن ها را بهتر تربیت کنیم.

شیوه های فرزندپروری موثر

فرزندپروری اشکال مختلفی دارد. با این حال، برخی از شیوه های فرزندپروری مثبت در میان خانواده های متنوع و در محیط های مختلف، هنگام ارائه مراقبت هایی که کودکان برای شادی و سلامت، رشد و توسعه خوب به آن نیاز دارند، به خوبی کار می کنند. یک گزارش اخیر به شواهد موجود در نشریات علمی برای این که چه چیزی کار می کند، تحقیق کرد و این راه های کلیدی را یافت که والدین می توانند از رشد سالم فرزندشان حمایت کنند.

به طور مثال پیروی از شیوه های زیر در داشتن روابط موفق میان والدین و فرزندانشان کمک کننده خواهند بود:

• پاسخ دادن به کودکان به روشی قابل پیش بینی
• نشان دادن گرما و حساسیت
• داشتن روال و قوانین خانه
• به اشتراک گذاشتن کتاب و صحبت با کودکان
• حمایت از سلامت و ایمنی
• استفاده از نظم و انضباط مناسب بدون سخت گیری

والدینی که از این شیوه ها استفاده می کنند، روابط موفقی با فرزند خود دارند، می توانند به فرزندشان کمک کنند که سالم بماند، ایمن باشد و در بسیاری از زمینه ها – عاطفی، رفتاری، شناختی و اجتماعی موفق باشد. به همین علت سعی در گردآوری این مقاله با عنوان عوامل موثر در رشد کودکان کرده ایم.

نکاتی کمک کننده برای والدین بهتر بودن را در ادامه اشاره کرده ایم:

• نکات و آموزش های لازم برای والدین بودن، نکات بهداشتی و ایمنی را برای کودکان از بدو تولد تا ۱۷ سالگی دریافت کنید.
• کمک به کودکان برای مقابله با استرس و نگرانی.
• ابزارهای وب جدید، با کاربری آسان و تعاملی برای کودکان و نوجوانان برای مقابله با افکار و احساسات به روشی سالم.
• بیشتر بدانید.

نقاط عطف رشد

مهارت هایی مانند برداشتن اولین قدم، لبخند زدن برای اولین بار و تکان دادن دست (به معنی خداحافظ) نقطه عطف رشد نامیده می شوند. کودکان در نحوه بازی، یادگیری، صحبت کردن، رفتار و حرکت خود به نقاط عطفی می رسند (مثلاً خزیدن و راه رفتن). شناخت نقاط عطف از عوامل موثر در رشد کودکان و کمک کننده به والدین است.

بچه ها با سرعت خودشان رشد می کنند، بنابراین نمی توان گفت دقیقاً چه زمانی یک مهارت خاص را یاد می گیرد. با این حال، نقاط عطف رشد، یک ایده کلی از تغییراتی که با بزرگتر شدن کودک انتظار می رود، ارائه می دهد.

به عنوان والدین، شما فرزندتان را بهتر می شناسید. اگر فرزند شما نقاط عطف برای سن خود را برآورده نمی کند یا اگر فکر می کنید ممکن است مشکلی در رشد کودک شما وجود داشته باشد، با پزشک کودک خود صحبت کنید و نگرانی های خود را در میان بگذارید. منتظر نمانید!

درباره نقاط عطف و نکات والدین از مؤسسه ملی بهداشت بیشتر بدانید:

• نماد خارجی رشد و توسعه طبیعی
• نماد بیرونی کودکان پیش دبستانی
• نظارت بر رشد و غربالگری

والدین، پدربزرگ ها و مادربزرگ ها، ارائه دهندگان اولیه دوران کودکی و سایر مراقبان می توانند در نظارت بر رشد شرکت کنند که مشاهده می کنند فرزند شما چگونه رشد می کند و در طول زمان به چه میزان تغییر می کند و این که آیا فرزند شما به نقاط عطف رشد معمولی در بازی، یادگیری، صحبت کردن، رفتار و حرکت می رسد یا خیر.

غربالگری رشدی، نگاه دقیق تری به نحوه رشد فرزندتان دارد. یک نقطه عطف از دست رفته می تواند نشانه ای از یک مشکل باشد، بنابراین زمانی که فرزندتان را به ویزیت می برید، پزشک، پرستار یا متخصص دیگر ممکن است یک آزمایش مختصر به فرزندتان بدهد یا شما پرسشنامه ای را درباره فرزندتان تکمیل کنید.

اگر ابزار غربالگری منطقه مورد نگرانی را شناسایی کند، ممکن است به یک ارزیابی رسمی رشدی نیاز باشد، جایی که یک متخصص آموزش دیده نگاهی عمیق به رشد کودک می اندازد.

اگر کودکی دچار تاخیر رشدی است، مهم است که در اسرع وقت کمک بگیرید. وقتی تاخیر رشدی زود تشخیص داده نشود، کودکان باید منتظر بمانند تا کمکی را که به آن نیاز دارند تا در محیط های اجتماعی و آموزشی به خوبی انجام دهند، دریافت کنند.

درباره نظارت بر رشد و غربالگری بیشتر بیاموزید.

اگر نگران هستید

اگر فرزند شما نقاط عطف برای سن خود را برآورده نمی کند یا نگران رشد کودک خود هستید، با پزشک کودک خود صحبت کنید و نگرانی های خود را در میان بگذارید.

در مورد کارهایی که در صورت نگرانی باید انجام دهید، بیشتر بدانید

عوامل زیادی بر رشد کودک تأثیر می گذارد. این ها جسمی، فکری، معنوی، اقتصادی و اجتماعی هستند. ساختار خانواده، روش شناسی تربیت کودک و خدمات مراقبت از کودک سه عامل حیاتی در رشد کودک هستند.

عوامل موثر بر رشد کودک

در ادامه مقاله به مواردی خواهیم پرداخت که در رشد کودکان تاثیرگذار هستند.

۱. ساختار خانواده

نوع خانواده تأثیر بسزایی در رشد کودک دارد و از عوامل موثر در رشد کودکان محسوب می شود. دو نوع اصلی از خانواده ها هسته ای و گسترده هستند.

• هسته ای

این خانواده متشکل از والدینی است که با فرزندان خود بدون هیچ گونه پدربزرگ و مادربزرگ یا سایر اقوام زندگی مشترک دارند. والدین مسئولیت آموزش، مراقبت های بهداشتی، نظم و انضباط و غیره را بر عهده دارند. این نوع برای فرزندخواندگی بسیار مناسب است، زیرا هیچ دخالتی از جانب بستگان ندارند.

آن ها می توانند در فضایی سالم با آزادی کامل در بیان خود رشد کنند. اما آن ها فاقد محبت و مراقبت پدربزرگ و مادربزرگ و پسرعموهای کودک هستند. لیکن آن ها درک و روابط خوبی بین خود دارند. این تأثیر خانواده هسته ای بر رشد کودک است.

• گسترده

خانواده شامل اقوام خونی کودک است. این نوع در آسیا، آفریقا، آمریکای لاتین و غیره یافت می شود. کودک تمام عشق، محبت و توجه خود را در این جا جلب می کند. او فرصت های بیشتری برای یادگیری ارزش های اخلاقی مانند به اشتراک گذاشتن و غیره دارد.

او از همراهی با کودکان دیگر کم ندارد. آن ها از نظر مالی با ثبات هستند، به این معنی که اگر کودک واجد شرایط باشد، می تواند به سرعت به تحصیلات عالی برسد. اما این نوع برای فرزندخواندگی مناسب نیست، زیرا نمی توان به کودک آزادی کامل یا حریم خصوصی حتی در اعضای خانواده داد.

هر دوی خانواده ها از عوامل موثر در رشد کودکان هستند که باید با توجه به  محیط خانواده تصمیمات لازم را گرفت.

۲. عامل سن

مراحل مختلف رشد کودک (نوزاد، کودک نوپا، نوجوان) در زندگی کودک وجود دارد. کودک در مرحله اولیه رشد است. کودک نسبت به فرزند بزرگتر خود که قبلاً چیزهای زیادی را آموخته است، به مراقبت و محبت بیشتری نیاز دارد. او با کودک بازی می کند، وقتی کودک گریه می کند یا چیزی می شکند، به راحتی عصبانی می شود. همچنین بهره وری کمتری دارد، زیرا نمی خواهد کودکی را در خانه تنها بگذارد.

۳. عامل فیزیکی

در مرحله اولیه، رشد کودک صرفاً به محیط فیزیکی کودک، تعداد مراقبان کودک، غذا و غیره بستگی دارد. وقتی کودک بزرگ تر می شود، محیط فیزیکی کودک تاثیر کمتری بر رشد کودک دارد. اما نمی توان انکار کرد که نیازهای جسمانی کودک در این سن نیز برآورده می شود. اگر پس از فوت پدر/فرزند بزرگتر، فرزندی سهم خود را از دارایی دریافت نکند، کودک می تواند برای رفع نیاز جسمی خود از وسایل غیرقانونی استفاده کند که بر زندگی و سلامت او تأثیر منفی بگذارد.

۴. عامل اجتماعی

در حال حاضر عوامل اجتماعی تأثیر بسزایی در رشد کودک دارند. بسیاری از کودکان با تماشای سریال های تلویزیونی فیلم، تماس با پرستاران مختلف و غیره فرهنگ های مختلفی را دنبال می کنند. برخی از کودکان به دلیل فشار اجتماعی تحت تأثیر کار کودکان قرار می گیرند. این کودکان کار کودک را در سنین پایین دنبال می کنند که بر رشد کودک تأثیر می گذارد.

۵. عامل روانی

عوامل روانی تأثیر مهم تری بر رشد کودک دارند، کودک تمایل پنهانی زیادی برای دانستن در مورد آینده خود دارد. اگر بداند که خداوند در آینده کاری برایش نگه داشته است، خودش را باور می کند و سعی می کند چیزهای مختلفی یاد بگیرد که به رشد روانی او کمک می کند. این امر تأثیر مثبتی بر رشد شخصیت کودک دارد.

۶. عامل اقتصادی

عوامل اقتصادی نقش بسزایی در روند رشد و رشد کودک دارند. یک خانواده مرفه آموزش باکیفیت، غذای مغذی، لباس مناسب، سرپناه راحت، محیطی سالم، امکانات پزشکی خوب و غیره را ارائه می کند. کودکی که به همه این امکانات دسترسی دارد، عموماً در مقایسه با کودکی که دارای پس زمینه ضعیف است، بهتر رشد می کند.

۷. عامل فرهنگی

عوامل فرهنگی نیز به طور مثبت بر رشد شخصیت کودک تأثیر می گذارد. فرهنگ خانواده، فرهنگ اجتماعی و یادگیری کودک از محیط های مختلف به طور قابل توجهی بر شخصیت او تأثیر می گذارد.

۸. عامل جغرافیایی

عوامل جغرافیایی نیز نقش مثبتی در روند رشد کودک دارند و از عوامل موثر در رشد کودکان است. کودک با زندگی در مناطق جغرافیایی دیگر با فرهنگ ها، زبان ها، مردم، ویژگی های جغرافیایی و غیره متفاوت آشنا می شود. کودک یاد می گیرد که چگونه در شرایط دشوار زنده بماند، این پایه ای قوی برای دستاوردهای آینده به او می دهد.

۹. عامل اجتماعی

عوامل اجتماعی مانند خانواده کودک، دوستان کودک و گروه همسالان کودک به شدت بر شخصیت کودک تاثیر می گذارد. به عنوان مثال، کودکی که متعلق به یک باشگاه ورزشی یا باشگاه آموزشی است، می تواند در زندگی آینده با شرایط سختی کنار بیاید.

۱۰. عامل مذهبی

گاهی اوقات مذهب بر رشد و الگوهای رفتاری کودک نیز تأثیر می گذارد. کودک از یک فرقه مذهبی اعتقاد قوی می گیرد. این پایه ای برای ارزش های اخلاقی بالا و اعتماد به نفس او می دهد. ارزش های استوار اخلاقی آن ها را به موفقیت در زندگی آینده سوق می دهد.

نتیجه گیری

عوامل موثر در رشد کودکان بسیار زیاد است و تأثیر قابل توجهی دارد. ضرب المثلی وجود دارد که می گوید کودک بسته ای از امکانات مختلف است. کودک از محیط خود تربیت می شود و همان چیزی می شود که از محیط خود خواهد گرفت. رفتار کودک محصول عوامل متعددی است. واکنش های کودک به آموزش کودک از محیط خود بستگی دارد. این عوامل به شدت بر رشد کودک و رشد شخصیت کودک و رشد فردی او تاثیر می گذارد.

اگرچه طبیعت کمک زیادی به رشد و نمو کودکان می کند، اما پرورش کمک بسیار بیشتری می کند. همان طور که قبلا ذکر شد، برخی از این عوامل ممکن است قابل کنترل نباشند و شما باید به آنچه دارید، بسنده کنید. اما چیزهای خاصی وجود دارد که قطعاً می توانید برای فرزندتان اطمینان حاصل کنید. این شامل اطمینان از این که کودک شما هر روز به اندازه کافی استراحت می کند، می شود، زیرا رشد او به شدت به میزان خواب او بستگی دارد. به سطح تغذیه و ورزش فرزندتان توجه زیادی داشته باشید، زیرا این سطوح نیز نقش مهمی در ارتقاء رشد و تکامل به موقع و سالم کودک شما دارند.

در آخر عوامل موثر در رشد کودکان را باید جدی گرفت، زیرا تربیت کودکان بر عهده والدین است و کودکان به شدت از خانواده تاثیر می پذیرند.

منابع:

• https://parenting.firstcry.com/articles/factors-that-affect-growth-and-development-in-children/
• https://www.cdc.gov/ncbddd/childdevelopment/facts.html