نظر و تصمیم گیری شخصی
مهارت های تصمیم گیری برای هر فردی که می خواهد آگاهانه و مستقل زندگی کند، امری بسیار ضروری است. با این وجود، به نظر می رسد بسیاری از افراد فاقد این مهارت ها هستند و اگر فرد دیگری به جایشان تصمیم بگیرد، حتی اگر این تصمیم ها بر زندگی آنها تأثیر منفی بگذارد، احساس راحتی بیشتری می‌کنند.
اجازه دادن به دیگران برای تصمیم گیری در مورد مسائل شخصی زندگی نه تنها فضایی را برای دخالت افراد غیر به زندگی ما باز می کند، بلکه بار مسئولیت فردی را نیز از بین می برد، به همین دلیل است که بسیاری از مردم ترجیح می دهند این نوع «معامله» را بپذیرند تا اینکه واقعاً مسئولیت زندگی و تصمیمات مهم خود را بپذیرند.
اخیراً متوجه موضوعی شدم که شخصاً برایم واقعاً جالب بود: هرگاه یک موسسه آماری یا روزنامه ای یک نظرسنجی «بله یا خیر» انجام می داد، نه تنها گزینه ای برای انتخاب بین «بله» و «خیر» داده می شد، بلکه گزینه سومی نیز وجود داشت. برای آن دسته از افرادی که برای تصمیم گیری تلاش می کردند، مثلا گزینه «نمی دانم» یا «برایم مهم نیست»، «شاید» قرار شده بود.
یکی از این نظرسنجی ها در مورد یکی از موضوعات داغ روز بود که به طور گسترده در رسانه ها مطرح شده بود، اما بیش از ۳۱ درصد از شرکت کنندگان مطلقاً نظری قاطع نسبت به سؤال نظرسنجی نداشتند و نمی توانستند به طور قطعی موافق یا مخالف آن تصمیم بگیرند. به همین دلیل است که آنها گزینه های بی طرفانه را انتخاب کردند.
من این واقعیت را نگران کننده ندیدم که اکثریت مردم تصمیم گرفتند با رای «نه» نظر منفی خود را ابراز کنند. البته هر کسی آزاد است نظر شخصی خود را داشته باشد، اما این واقعیت که تقریباً نیمی از شرکت کنندگان مطلقاً نظری در مورد آن موضوع نداشتند، می توانست بر زندگی آنها تأثیر بگذارد و این امر برای من نگران کننده بود.
تصمیم گیری به طور کلی با مسئولیت پذیری، یعنی پذیرش مسئولیت زندگی خود و مسئولیت نتیجه تصمیمات شما ارتباط زیادی دارد. افرادی که برای تصمیم گیری تلاش می کنند، سعی می کنند از مسئولیت ناشی از تصمیم اجتناب کنند. رهایی از مسئولیت یک تصمیم همیشه راحت تر از تحمل بار مسئولیت آن بر دوش است. انجام این کار نه تنها بار مسئولیت شما را کاهش می دهد، بلکه پیدا کردن فردی که شما او را مقصر پیشامدهای احتمالی در زمان شکست بدانید برای شما نسبتاً آسان می شود.
ممکن است با این کار إحساس آسودگی داشته باشید، اما حقیقت این است که زندگی به استقلال و آزادی شما نیاز دارد تا آگاهانه و مسئولانه آن را پیش ببرید. بهتر این است که شما وابستگی خود را به تصمیمات دیگران و انگیزه های درونی آنها کمتر کنید. در حقیقت نپذیرفتن مسئولیت زندگی، شما را از فردی که اقدام عملی می کند و برای زندگی خود شخصا تصمیم می گیرد (بدون اینکه هیچ شانسی برای تأثیرگذاری بر وضعیت فعلی داشته باشید) به یک فرد قربانی درمانده تبدیل می کند. حال این سوال را از خود بپرسید که آیا واقعاً می خواهید اجازه دهید این اتفاق بیفتد یا زمان آن فرا رسیده است که کنترل زندگی خود را دوباره بدست آورید!
-
تصور کنید
هر فردی باید نسبت به موضوعاتی که به طور گسترده مورد بحث قرار می گیرد یا می تواند زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد، نظر داشته باشد. البته اهمیت الهام گرفتن و یا تقلید از عقیده یک شخص دیگر را نباید نادیده گرفت، حتی اگر منجر به دیدگاهی مغرضانه یا حتی کاملاً اشتباه شود. من مطمئن هستم که از آنجایی که نیم جمله آخر را خواندید، ممکن است کاملاً با صحبت من مخالف باشید و جملاتی مانند «این کاملاً اشتباه است» یا «چطور می تواند این را بگوید؟» به ذهنتان آمده باشد. با این وجود، من هنوز صحبتم را تمام نکرده ام، زیرا مورد شماره ۱ با مورد شماره ۲ تکمیل می شود و البته بسیار مهم است.
-
تمایل به تغییر نظر
اهمیت داشتن نظر را نمی توان در کلمات گنجاند، اما مهم تر از آن این است که هر زمان که متوجه اشتباهی مغرضانه یا موارد مشابه شده ایم، انعطاف داشته باشیم و نظر خود را تغییر دهیم. تغییر رویکرد و اعتراف به اشتباه به وضوح نقش آشکاری در نحوه ادامه مسیر زندگی و یا آن موقعیت خاص خواهد داشت. البته اکثریت قریب به اتفاق پذیرفتن این واقعیت که مقصر اصلی آنها بودند را به دلایل مختلف (خودمحور بودن، اعتماد به نفس کاذب، سرزنش دیگران به جای خود و غیره آسان تر است) دشوار می دانند.
-
هر داستانی دو وجه دارد
پدربزرگم که من او را مردی بسیار عاقل می دانم، یک بار گفته بود که هر داستانی دو طرف را دارد و اگر کسی بخواهد در مورد آن نظری بی طرفانه ارائه دهد، باید این دو طرف را خوب بررسی کند. جمله او وقتی اولین بار که آن را شنیدم، من را برای مدتی به فکر فرو برد، اما او کاملاً درست می گفت.
اکنون، آنچه که ما معمولاً انجام می دهیم این است که یک طرف ماجرا را در مورد یک رویداد، حادثه و غیره بشنویم و فقط بر اساس همان اطلاعات محدود نظرمان را درباره آن موضوع بیان می کنیم. این امر کاملاً طبیعی است؛ اما در بسیاری از موارد، تنها تکیه بر یک دیدگاه یا یک طرف برای درست بودن نظر ما کافی نیست؛ اما این مسئله چه ارتباطی به موضوع «مهارت های تصمیم گیری» دارد؟
خوب، برای تبیین بهتر این مفهوم به مثالی که آورده شده است توجه کنید. بیایید تصور کنید که رئیس ده کارمند می‌شوید و یکی از آن ها ناگهان عمکردش شدیدا افت می کند، مثلا در رسیدن به محل کار تأخیر دارد و وظایف و مسئولیت هایش را نادیده می گیرد. طبیعتا، باید فوراً این کارمند را اخراج کنید زیرا او باعث ضررهای بسیار هنگفتی برای شرکت شما می شود، اما این فقط یک طرف ماجرا است. از طرف دیگر می توان اطلاعاتی در مورد دلایل و انگیزه های پشت این اقدامات کارمند مذکور پیدا کرد.
ممکن است متوجه شوید که او در حال حاضر به دلیل فوت یکی از اطرافیانش، دوران بسیار سختی را پشت سر می گذارد و فقط به چند روز مرخصی نیاز دارد تا بتواند افکار خود را جمع کند. اگر طرف مقابل را بدون بررسی های کافی رها می کردید، به جای اینکه به او زمان کمی برای رسیدگی به وضعیت موجود بدهید، کارمند خود را اخراج می کردید (شاید حتی اگر او بهترین بود). پس چگونه می توان جنبه دیگری از داستان را پیدا کرد؟
- اطلاعات را از منابع متعددی که امکان پذیر است جمع آوری کنید.
- مسائل را از منظر دیگری ببینید.
- انگیزه های پشت اعمال را کشف کنید.
- در مورد گزینه های موجود و پیامدهای هر تصمیم قضاوت کنید.
-
بر موانع تصمیم گیری غلبه کنید
با افزایش سختی و پیچیدگی یک تصمیم، موانع بیشتری در فرآیند تصمیم گیری به وجود می آید. برخی از این موانع عبارتند از:
- کمبود اطلاعات
- عدم قطعیت
- پیامدهای منفی
-
جایگزین ها را کشف کنید
با هر تصمیمی که باید اتخاذ شود، حداقل دو گزینه ممکن دیگر وجود دارد که می توانید از بین آنها انتخاب کنید. در غیر این صورت، نیازی به تصمیم گیری نخواهد بود. با این وجود، اغلب گزینه های بسیار بیشتری وجود دارد که می توانیم از بین آن هایی که بیشتر به صلاح ما هستند انتخاب کنیم.
متأسفانه، همه این جایگزین ها در نظر گرفته نمی شوند زیرا اغلب به موقع شناسایی نمی شوند یا به اشتباه کنار گذاشته می شوند. کلید یافتن گزینه های بیشتر، نیازمند یک ذهنیت باز و بی طرفانه است. سعی کنید در مورد آن گزینه هاهایی که هنوز در نظر نگرفته اید فکر کنید و در انتها نتیجه احتمالی این تصمیم جایگزین خاص را هم ارزیابی کنید.
شما چگونه مهارت های تصمیم گیری خود را تقویت می کنید؟
منبع:
- http://www.planetofsuccess.com/blog/2011/having-an-own-opinion-and-decision-making
